VĂN BẢN. MẮC MƯU THỊ HẾN

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH 1: Dựa vào tóm tắt vở tuồng và bức tranh minh họa trên đây, em đoán xem mưu kế của Thị Hến là gì.

ĐỌC VĂN BẢN

CH 1: Chú ý các chỉ dẫn sân khấu để xác định ngôn ngữ và hành động của mỗi nhân vật.

CH 2: Hình dung cử chỉ, điệu bộ, thái độ và hành động của Nghêu khi biết Đề Hầu đang gõ cửa nhà Thị Hến.

CH 3: Đoán xem Thị Hến sẽ làm gì với Đề Hầu.

CH 4: Đoán xem Nghêu cảm thấy như thế nào khi nghe lời phán của Đề Hầu.

CH 5: Hình dung gương mặt, cử chỉ, thái độ của Đề Hầu khi nghe tiếng quan huyện.

CH 6: Chú ý hành động của Nghêu.

CH 7: Chú ý hành động của Đề Hầu.

CH 8: Cả ba nhân vật đã ra khỏi nhà Thị Hến trong tâm trạng như thế nào?

SAU KHI ĐỌC

CH 1: Xác định bối cảnh (không gian, thời gian) và các nhân vật tham gia CH chuyện đoạn trích Mắc mưu Thị Hến. Hãy tóm tắt nội dung đoạn trích.

CH 2: Phân tích một số yếu tố tạo ra tiếng cười trong đoạn trích: tình huống, ngôn ngữ và hành động của các nhân vật,...

CH 3: Chỉ ra và phân tích tác dụng của một số chỉ dẫn sân khấu có trong văn bản Mắc mưu Thị Hến.

CH 4: Trong văn bản, tác giả dân gian đã thể hiện thái độ như thế nào đối với các nhân vật?

CH 5: Em ấn tượng nhất với chi tiết, hình ảnh nào trong đoạn trích? Vì sao?

CH 6: Tiếng cười ở đoạn trích Mắc mưu Thị Hến còn có ý nghĩa với cuộc sống hôm nay không? Vì sao?

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH 1: Mưu kế của Thị Hến là phơi bày bộ mặt xấu xa của Nghêu, Đề Hầu, Huyện Trì.

ĐỌC VĂN BẢN

CH 1: 

• Nghêu: Tiếng Đề Hầu kêu cửa, Từ gầm giường bò ra.

• Đế Hầu: vào, trốn, ông Huyện vào, Huyện Trì tới, nói ngoài cửa, lổm cổm bò ra.

• Thị Hến: Nghêu chui xuống gầm phản.

• Huyện Trìa: hạ.

CH 2: Ngạc nhiên, hoảng loạn, tìm chỗ để trốn.

CH 3: Thị Hến mở cửa mời Đề Hầu vào nhà và dùng những lời lẽ ngon ngọt nói với Đề Hầu nhằm dụ ông ta mắc mưu. Giả bộ hỏi về việc tu mà phá giới nhằm tạo sự hiềm khích giữa Nghêu với Đề Hầu.

CH 4: Hoang mang và lo sợ.

CH 5: Ngạc nhiên, mặt biến sắc, sợ hãi đến kinh hồn. 

CH 6: Nghêu từ gầm giường bò ra, dùng những lời lẽ ngon ngọt để nịnh quan huyện, lợi dụng cơ hội tố cáo tội Đề Hầu.

CH 7: Hành động của Đề Hầu: lổm cổm bò ra, tố cáo Thị Hến và Nghêu mưu mẹo lừa hắn và chịu lỗi trước quan huyện.

CH 8: Trong tâm trạng đầy xấu hổ, ăn năn, hối hận.

SAU KHI ĐỌC

CH 1:  

- Không gian nhà thị Hến

- Thời gian: trời tăm tối.

- Nhân vật tham gia: Nghêu, Thị Hến, Đề Hầu, huyện Trìa. 

- Tóm tắt nội dung đoạn trích: 

+ Ba người Nghêu, Đề Hầu, huyện Trìa đều muốn có được Thị Hến. 

+ Khi đủ cả ba người trong nhà, Thị Hến liền bày mưu để cho Nghêu từ gầm giường bò ra, Đề Hầu ngồi trong thúng chui ra. 

+ Tất cả cùng xuất đầu lộ diện và bị một phen bẽ mặt.  

CH 2: 

Tình huống tạo ra tiếng cười: cả ba người cùng mong muốn có được Thị Hến rồi khi có người khác đến phải vội vàng trốn.

• Ngôn ngữ: gần gũi, giàu khẩu ngữ

• Hành động: Nghêu chui xuống gầm phản, Đề Hầu trốn

CH 3: 

Một số chỉ dẫn sân khấu có trong văn bản Mắc mưu Thị Hến: Tiếng Đề Hầu kêu cửa, Từ gầm giường bò ra, Đế Hầu: vào, trốn, ông Huyện vào, Huyện Trì tới, nói ngoài cửa, lổm cổm bò ra., Thị Hến: Nghêu chui xuống gầm phản, Huyện Trìa hạ,... Tác dụng: làm cho tác phẩm thêm sinh động, hấp dẫn, người đọc có thể tượng tượng được hành động của nhân vật sau mỗi lời nói.

CH 4: Tác giả dân gian đã thể hiện thái độ phê phán thói hư tật xấu hèn nhát, tham lam, dục vọng của một tầng lớp cường hào ác bá; đồng thời ca ngợi tài trí và sắc đẹp của người con gái Thị Hến.

CH 5: Em ấn tượng nhất với chi tiết: Nghêu từ gầm giường bò ra và Đề Hầu lồm cồm bò ra. Vì nó lột tả được sự hèn nhát, nhục nhã của những kẻ ham mê dục sắc, phê phán thói tham lam, lười nhát, đê hèn của một bộ phận cường hào thời bấy giờ.

CH 6: 

• Tiếng cười ở đoạn trích Mắc mưu Thị Hến rất có ý nghĩa đối với cuộc sống ngày hôm nay.

• Vì nó khiến chúng ta suy ngẫm về sự công bằng trong xã hội, sự chủ động của người phụ nữ trong tìm kiếm hạnh phúc và sự suy đồi của một lớp người.