Soạn giáo án Ngữ văn 9 Kết nối tri thức bài 5: Thực hành tiếng Việt (2)

Nội dung giáo án

Ngày soạn: …/…/…

Ngày dạy: …/…/…

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: CÂU ĐẶC BIỆT

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ: 

• HS nhận biết được đặc điểm của câu đặc biệt.

• HS biết cách sử dụng câu đặc biệt cho phù hợp với ngữ cảnh.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Năng lực tự học và tự chủ: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.

• Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thu thập và làm rõ các thông tin liên quan đến bài học; biết đề xuất và phân tích được một số giải pháp giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

• Nhận biết được chức năng của câu đặc biệt để sử dụng một cách hiệu quả.

• Phân tích được ý nghĩa của câu đặc biệt và cách ứng dụng trong văn bản.

3. Phẩm chất

• Chăm chỉ, có ý thức vận dụng kiến thức vào giao tiếp và tạo lập văn bản.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• Giáo án;

• Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;

• SGK, SGV Ngữ văn 9;

• Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;

• Tranh ảnh về tác giả, tác phẩm;

• Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp;

• Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà;

2. Đối với HS

• SGK, SBT Ngữ văn 9.

• Sách tham khảo, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học…

• Bảng giao nhiệm vụ học tập đã chuẩn bị ở nhà.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. 

b. Nội dung: GV đưa ra câu hỏi HS nghiên cứu trả lời.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành các nhóm nhỏ và đặt câu hỏi: Dựa vào các ví dụ về câu đặc biệt được in đậm dưới đây, em hãy cho biết câu đặc biệt có đặc điểm gì?

Ví dụ:

+ Vui quá! Lần này thi tớ được 10 điểm rồi!

+ Ôi trời đất ơi! Ai đã lấy mất chiếc xe đạp của tôi rồi?

+ Đêm giáng sinh. Dòng người vội vã trở về nhà để cùng nhau quay quần bên bữa cơm ấm áp cùng gia đình.

+ Ngọc ơi! Xuống đây mẹ bảo cái này.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS liên hệ thực tế, dựa vào hiểu biết của bản thân cùng trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1-2 HS trả lời câu hỏi.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe và bổ sung nếu có.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức: Từ những ví dụ, HS rút ra một số đặc điểm của câu rút gọn: câu đặc biệt dùng để bộ lộ cảm xúc, dùng để xác định thời gian, gọi đáp. Đặc điểm chung: câu đặc biệt không được cấu tạo theo cấu trúc cụm chủ ngữ - vị ngữ như thông thường.

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Câu đặc biệt không được thể hiện theo cấu tạo mô hình chủ ngữ vị ngữ nhưng được thể hiện dưới nhiều dạng khác nhau. Loại câu này được sử dụng phổ biến trong văn học và giao tiếp hàng ngày với những mục đích cụ thể khác nhau. Để hiểu rõ hơn về đặc điểm, ý nghĩa của câu đặc biệt thì chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài học ngày hôm nay nhé.

--------------- Còn tiếp ---------------