BÀI 49. KHÁI NIỆM TIẾN HÓA VÀ CÁC HÌNH THỨC CHỌN LỌC

Khởi động: Thế giới sinh vật vô cùng đa dạng và phong phú, tuy nhiên các loài sinh vật cũng có nhiều đặc điểm chung. Bằng cách nào đã tạo ra sinh giới đa dạng như vậy? Những sinh vật hiện nay có phải là những loài khỏe nhất hay thông minh nhất không?

Giải rút gọn:

Sinh giới đa dạng do các sinh vật tiến hóa, phát triển không ngừng. Những sinh vật hiện nay không phải là những loài khỏe nhất hay thông minh nhất.

I. KHÁI NIỆM TIẾN HÓA

Hoạt động: Quan sát Hình 49.1, thực hiện các yêu cầu sau:

1. Nhận xét sự thay đổi kích thước và hình thái xương chi ở ngựa qua thời gian.

2. Những thay đổi đó phù hợp với nơi sống và cách di chuyển của ngựa như thế nào?

Giải rút gọn:

1.

• Ngựa to lớn hơn qua từng thời kì. 

• Xương chi của ngựa ngày càng dài ra, số ngón trên móng ngày càng giảm.

2. Sự thay đổi đó giúp ngựa di chuyển đễ dàng hơn, tăng cường bước dài và tốc độ. 

II. CHỌN LỌC NHÂN TẠO

Câu hỏi 1: Trong Hình 49.2, cây nào là nguồn gốc của các loại rau cải phổ biến ngày nay? Tại sao lại có nhiều loại rau cải như ngày nay?

Giải rút gọn:

• Cây mù tạc hoang dại là nguồn gốc của các loại rau cải ngày nay.

• Có nhiều loại rau cải như ngày nay là do con người chọn lọc, giữ lại và nhân giống, tạo ra các loại rau cải có tính trạng như mong muốn.

Câu hỏi 2: Mục đích chọn lọc của con người ở đối tượng trong Hình 49.3 là gì?

Giải rút gọn:

Mục đích: tạo ra giống gà cho nhiều thịt hơn.

Câu hỏi 3: Kể tên ba loại cây trồng khác đã được chọn lọc nhân tạo làm thực phẩm mà em biết.

Giải rút gọn:

Ngô, cà chua, gạo,…

III. CHỌN LỌC TỰ NHIÊN

Hoạt động: Quan sát Hình 49.4, trả lời các câu hỏi sau:

1. Đặc điểm màu sắc thân của quần thể bướm thay đổi như thế nào khi màu thân cây bạch dương bị hóa sẫm do ô nhiễm khói công nghiệp?

2. Chọn lọc tự nhiên tác động trực tiếp lên kiểu hình hay kiểu gene?

3. Sự đa dạng màu sắc thân ở bướm do ô nhiễm môi trường hay do nguyên nhân nào khác?

Giải rút gọn:

1. Bướm có thân màu trắng chuyển thành màu sẫm.

2. Chọn lọc tự nhiên tác động trực tiếp lên cả kiểu hình.

3. Sự đa dạng màu sắc thân ở bướm là do ô nhiễm môi trường và di truyền vì chọn lọc tự nhiên làm bướm thay đổi kiểu hình để thích nghi với môi trường sống và khi sinh sản, tính trạng đó di truyền đến đời sau.