BÀI 17. MỘT SỐ DẠNG NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO

Khởi động: Ở lớp 6, chúng ta đã biết: năng lượng mặt trời, năng lượng từ gió, năng lượng từ sóng biển, năng lượng từ dòng sông,… là các dạng năng lượng tái tạo. Các dạng năng lượng này có ưu điểm và nhược điểm gì?

Giải rút gọn:

• Ưu điểm: có sẵn và liên tục được bổ sung, giúp bảo vệ môi trường.

• Nhược điểm: các công nghệ khai thác có hiệu suất thấp, chi phí cao.

I. NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO

Hoạt động: Quan sát Hình 17.1 và cho biết:

1. Những dạng năng lượng nào là năng lượng tái tạo?

2. Năng lượng nào khi sử dụng có thể gây ô nhiễm môi trường như tạo ra chất thải rắn, phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính, gây biến đổi khí hậu,…?

Giải rút gọn:

1. Năng lượng tái tạo: a, c, d, h, i.

2. Năng lượng gây ô nhiễm môi trường: b, g.

Câu hỏi: Vì sao cần tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo? 

Giải rút gọn:

Vì năng lượng tái tạo là nguồn năng lượng có sẵn và liên tục được bổ sung, không gây phát thải khí nhà kính, giúp bảo vệ môi trường.

II. ƯU VÀ NHƯỢC ĐIỂM CỦA MỘT SỐ DẠNG NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO

Hoạt động: Quan sát Hình 17.2, tìm hiểu trên sách báo, internet và thực hiện các yêu cầu sau:

1. Năng lượng mặt trời được khai thác, sử dụng trong cuộc sống như thế nào?

2. Nêu đặc điểm của năng lượng mặt trời.

3. Nêu ưu điểm và nhược điểm của việc khai thác và sử dụng năng lượng mặt trời.

Giải rút gọn:

1. Khai thác trực tiếp để chiếu sáng, sấy nông sản, làm muối, hoặc khai thác gián tiếp qua các thiết bị thu nhiệt để chạy nhà máy nhiệt điện,…

2. Đặc điểm: có sẵn trong thiên nhiên, khó bị cạn kiệt trong tương lai gần.

3.

• Ưu điểm: không gây ra tiếng ồn, không gây ô nhiễm môi trường.

• Nhược điểm: chi phí cao, phụ thuộc vào thời tiết, tạo ra rác thải điện tử khó phân hủy,…

Câu hỏi 1: Nêu đặc điểm của năng lượng từ gió.

Giải rút gọn:

Đặc điểm: có sẵn trong thiên nhiên, công nghệ khai thác phát triển mạnh, tốc độ gió trên đại dương ổn định hơn và mạnh hơn so với tốc độ gió trên đất liền.

Câu hỏi 2: Nêu ưu điểm và nhược điểm của việc khai thác và sử dụng năng lượng từ gió.

Giải rút gọn:

• Ưu điểm: không gây hiệu ứng nhà kính.

• Nhược điểm: hiệu suất thấp, giá thành cao, gây tiếng ồn,…

Câu hỏi 3: Nêu đặc điểm của năng lượng từ sóng biển.

Giải rút gọn:

Đặc điểm: có nguồn gốc từ hoạt động của các con sóng, có sẵn trong tự nhiên, không tạo chất thải, được khai thác bằng công nghệ hiện đại và chuyển hóa thành điện năng.

Câu hỏi 4: Nêu ưu điểm và nhược điểm của việc khai thác và sử dụng năng lượng từ sóng biển.

Giải rút gọn:

• Ưu điểm: không gây ô nhiễm; có thể được sử dụng cung cấp năng lượng liên tục; ổn định hơn so với gió hoặc mặt trời.

• Nhược điểm: cần nhiều máy phát điện đặt trong không gian rộng, đòi hỏi giá thành đầu tư cao và phụ thuộc rất lớn vào thời tiết.

Câu hỏi 5: Việc sử dụng năng lượng từ dòng sông ảnh hưởng đến môi trường như thế nào nếu:

• Vỡ đập thủy điện

• Động vật không di chuyển được từ hạ nguồn lên thượng nguồn của dòng sông.

• Diện tích rừng thay đổi khi xây dựng nhà máy thủy điện.

Giải rút gọn:

Ảnh hưởng: môi trường sống của sinh vật bị thay đổi, ảnh hưởng đến tài sản và sinh mạng của những người dân sống gần đó, phá hủy môi trường tự nhiên và làm suy giảm đa dạng sinh học.

Câu hỏi 6: Nêu ưu điểm của việc khai thác và sử dụng năng lượng từ dòng sông.

Giải rút gọn:

Ưu điểm: không gây ô nhiễm môi trường, có thể cung cấp điện liên tục,…

III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP SỬ DỤNG HIỆU QUẢ NĂNG LƯỢNG VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

Câu hỏi: Tại sao sử dụng hiệu quả năng lượng góp phần bảo vệ môi trường?

Giải rút gọn:

Vì giúp giảm thiểu sự tiêu thụ năng lượng và khí thải, giải thiểu tác động đến môi trường.

Hoạt động 1: Thảo luận và nêu thêm một số biện pháp sử dụng hiệu quả năng lượng và bảo vệ môi trường.

Giải rút gọn:

Biện pháp: Tăng cường giáo dục và tuyên truyền, trồng cây gây rừng,xử lí nghiêm khắc các hành vi vi phạm,…

Hoạt động 2: Giải thích vì sao những cách dưới đây được coi là sử dụng hiệu quả năng lượng điện.

a) Tắt các thiết bị điện (ti vi, đèn điện,…) khi không sử dụng.

b) Giảm độ sáng màn hình máy tính.

c) Để điều hòa trên 26^oC vào mùa hè. Sử dụng quạt thay cho máy điều hòa mọi lúc có thể.

d) Không để nhiệt độ tủ lạnh quá thấp, không mở tủ lạnh quá lâu.

e) Thường xuyên bảo trì, bảo dưỡng và vệ sinh các thiết bị điện. 

Giải rút gọn:

Vì giúp giảm lượng điện năng tiêu thụ trong nhà, giúp tiết kiệm năng lượng.

Hoạt động 3: Để tận dụng gió và ánh sáng tự nhiên cho ngôi nhà của em, hãy thực hiện các việc sau và giải thích vì sao hành động như vậy.

a) Mở cửa để gió tự nhiên làm thông thoáng ngôi nhà.

b) Kê bàn học, bàn làm việc gần nơi có ánh sáng tự nhiên và tận dụng nguồn ánh sáng này cho các hoạt động sinh hoạt.

c) Sơn phòng sáng màu.

Giải rút gọn:

a) Vì không phải sử dụng đến quạt, giúp ngôi nhà thoáng đãng hơn.

b) Vì không phải sử dụng đến đèn vào ban ngày và giúp đầu óc thư giãn sau khi học bài, làm việc.

c) Vì giúp phản chiếu ánh sáng tốt hơn so với các tông màu tối và giúp tăng cường ánh sáng tự nhiên trong phòng.

Hoạt động 4: Vì sao trồng nhiều cây xanh quanh nhà và trường học giúp sử dụng hiệu quả năng lượng và bảo vệ môi trường?

Giải rút gọn:

Vì cây xanh tạo bóng mát và giúp hạ nhiệt độ xung quanh, giúp giảm nhu cầu sử dụng máy lạnh, quạt trong nhà; cây xanh hấp thụ khí CO₂ và các chất gây ô nhiễm khác, giúp giảm lượng khí nhà kính và bảo vệ môi trường.

Hoạt động 5: Vì sao sử dụng năng lượng tái tạo giúp giảm ô nhiễm môi trường, giảm phát thải khí nhà kính?

Giải rút gọn:

Vì các nguồn năng lượng tái tạo không tạo ra khí thải CO₂ và các chất khí thải khác. Ngoài ra cây xanh được sử dụng trong các dự án năng lượng tái tạo có thể giúp hấp thụ CO₂ từ không khí, giảm lượng khí nhà kính từ môi trường.