BÀI 1. NHẬN BIẾT MỘT SỐ DỤNG CỤ, HÓA CHẤT. THUYẾT TRÌNH MỘT VẤN ĐỀ KHOA HỌC

Khởi động: Để kiểm chứng các dự đoán trong lĩnh vực khoa học tự nhiên, cần tiến hành thí nghiệm. Làm thế nào lựa chọn được dụng cụ, hóa chất phù hợp để thực hiện thí nghiệm thành công và an toàn?

Giải rút gọn:

Cần phải tìm hiểu kỹ bài trước khi đến lớp, hiểu rõ thí nghiệm sẽ làm; nắm vững cách sử dụng và cách bảo quản dụng cụ, hóa chất.

I. GIỚI THIỆU MỘT SỐ DỤNG CỤ VÀ CÁCH SỬ DỤNG

Câu hỏi: Để tạo tia sáng, chùm sáng, có thể dùng đèn dây tóc và các tấm chắn sáng có khe hẹp. Em hãy đề xuất một cách làm khác.

Giải rút gọn:

Đề xuất: Dùng đèn chiếu vào miếng bìa có khoét lỗ, dùng một miếng bìa làm màn hứng, khi đó vệt sáng hẹp, thẳng trên màn hứng được, vệt sáng đó coi là tia sáng. Hoặc dùng đèn laser.

Hoạt động: Quan sát điện kế, giải thích vì sao vạch 0 nằm giữa thang đo?

Giải rút gọn:

Vì giá trị của dòng điện cảm ứng có thể âm hoặc dương.

Câu hỏi 1: Phễu, phễu chiết, bình cầu trong phòng thí nghiệm thường được làm bằng vật liệu gì? Cần lưu ý điều gì khi sử dụng chúng?

Giải rút gọn:

Phễu, phễu chiết, bình cầu trong phòng thí nghiệm thường được lằm bằng thủy tinh. Cần lưu ý:

• Phải khử trùng trước và sau khi sử dụng.

• Xếp các dụng cụ này ở ngăn thấp nhất trên giá.

• Không được đổ nước nóng vào.

Câu hỏi 2: Khi cần đun nóng dung dịch trong cốc thủy tinh, tại sao cần phải dùng lưới tản nhiệt?

Giải rút gọn:

Vì nhiệt độ cao làm lớp thủy tinh bên trong lập tức giãn nở ra trong khi lớp thủy tinh bên ngoài lại chưa kịp giãn, quá trình giãn nở không đồng nhất và gây ra hiện tượng vỡ, nứt, thậm chí có thể gây nổ cốc.

II. MỘT SỐ HÓA CHẤT CƠ BẢN TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM

Hoạt động: Sử dụng hóa chất và dụng cụ trong phòng thí nghiệm:

Đề xuất dụng cụ, hóa chất và thực hiện thí nghiệm chứng minh tính chất hóa học chung của acid hoặc base.

Giải rút gọn:

Chuẩn bị: 3 ống nghiệm mất nhãn chứa dung dịch HCl, Na₂SO₄, NaOH; giấy quỳ tím

Thực hiện: Nhỏ một giọt dung dịch ở mỗi ống nghiệm lên giấy quỳ tím

• Nếu quỳ tím không đổi màu là ống Na₂SO₄

• Nếu quỳ tím chuyển sang màu đỏ là ống chứa dung dịch HCl

• Nếu quỳ tím chuyển sang màu xanh là ổng chứa dung dịch NaOH.

Câu hỏi 1: Khi thực hiện lấy hóa chất rắn, lỏng, cần lưu ý gì để các hóa chất đảm bảo được độ tinh khiết và bảo quản được lâu dài?

Giải rút gọn:

• Đảm bảo rằng dụng cụ và bình chứa đã được làm sạch và khô ráo trước khi lấy hóa chất. 

• Sử dụng các dụng cụ cần thiết để lấy hóa chất.

• Bảo quản hóa chất theo hướng dẫn của nhà sản suất. 

Câu hỏi 2: Tại sao cần phải đọc cẩn thận nhãn hóa chất trước khi sử dụng?

Giải rút gọn:

Vì có nhiều loại hóa chất gây nguy hiểm cho con người, đọc kỹ nhãn hóa chất để đảm bảo an toàn sức khỏe cũng như tránh gây lãng phí.

Câu hỏi 3: Tại sao không được tự ý nghiền, trộn các hóa chất?

Giải rút gọn:

Vì có thể gây nguy hiểm nghiêm trọng cho sức khỏe và môi trường, gây ra các phản ứng phức tạp, không kiểm soát được.

Câu hỏi 4: Em cần lưu ý gì khi sử dụng các hóa chất dễ bay hơi; hóa chất độc hại; hóa chất nguy hiểm (H₂SO₄ đặc,...)?

Giải rút gọn:

Lưu ý: 

• Tránh tiếp xúc trực tiếp.

• Đọc kĩ thông tin nhãn mác của hóa chất.

• Không để chung các hóa chất khác.

• Bảo quản đúng cách.

III. VIẾT VÀ TRÌNH BÀY BÁO CÁO MỘT VẤN ĐỀ KHOA HỌC

Hoạt động 1: Em hãy so sánh cấu trúc của bài báo cáo một vấn đề khoa học theo cách thức quy định chung với các báo cáo thực hành hay báo cáo thí nghiệm, điều tra mà em đã thực hiện.

Giải rút gọn:

• Giống: Đều có tiêu đề, mục tiêu, trang thiết bị, các bước tiến hành, kết quả, thảo luận và kết luận.

• Khác: 

Hoạt động 2: Lựa chọn một hoạt động nghiên cứu hoặc hoạt động thực hành và viết báo cáo cho hoạt động này.

Giải rút gọn:

BÁO CÁO KẾT QUẢ KHẢO SÁT THỰC TẾ VỀ DỊCH SỐT XUẤT HUYẾT VÀ THỰC TRẠNG Ở ĐỊA PHƯƠNG

Tóm tắt: Báo cáo trình bày kết quả của cuộc khảo sát về dịch sốt xuất huyết và thực trạng ở địa phương. Đối tượng khảo sát gồm 30 chủ hộ gia đình và cán bộ địa phương. Kết quả cho thấy tác động của sốt xuất huyết và diễn biến dịch tại địa phương, qua đó giúp phòng ngừa dịch bệnh.

I. Giới thiệu

• Sốt xuất huyết hiện đang là vấn đề sức khỏe quan trọng và được nhiều người quan tâm. 

• Mục tiêu của nghiên cứu:

• Điều tra thực trạng của dịch sốt xuất huyết ở địa phương.

• Đề xuất các biện pháp phòng ngừa.

II. Phương pháp

1. Phương pháp và công cụ khảo sát thực tế

• Phương pháp: Điều tra bằng phiếu hỏi.

• Phỏng vấn trực tiếp một số đối tượng.

• Công cụ: Bộ phiếu hỏi và đề cương phỏng vấn trực tiếp.

2. Đối tượng khảo sát

• Đối tượng: 30 chủ hộ gia đình và cán bộ địa phương.

• Địa bàn khảo sát: các tổ dân phố số 1, 2, 3 thuộc phường Minh Khai.

III. Kết quả

1. Nhận thức của người dân về ảnh hưởng của dịch sốt xuất huyết đối với sức khỏe con người

100% đối tượng đều biết ảnh hưởng của dịch sốt xuất huyết đối với sức khỏe cộng đồng.

2. Thực trạng về tình hình mắc sốt xuất huyết ở địa phương

• Số chủ hộ bản thân là người mắc sốt xuất huyết hoặc có người thân trong nhà mắc sốt xuất hiện: 01 người, chiếm 3,33%.

• Kết luận: số người mắc sốt xuất huyết ở địa phương là rất ít.

3. Thực trạng về các biện pháp phòng ngừa sốt xuất huyết

Mọi người đều đã nắm rõ các biện pháp phòng ngừa dịch sốt xuất huyết. Các hộ gia đình đều đã làm rất tốt công tác phòng chống dịch.

IV. Thảo luận

Người dân hiểu rõ về sự nguy hại mà sốt xuất huyết gây ra và chủ động có những biện pháp phòng tránh dịch ngay sau khi có thông báo.

V. Kết luận

Nhận thức về tác động của dịch sốt xuất huyết và chuẩn bị các biện pháp phòng chống.

Tài liệu tham khảo

1. Báo sức khỏe và đời sống (2022), Sốt xuất huyết: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và cách phòng.

2. 2.Wikipedia (2023), Sốt xuất huyết.

IV. BÀI THUYẾT TRÌNH MỘT VẤN ĐỀ KHOA HỌC

Hoạt động 1: Để thực hiện thuyết trình báo cáo kết quả nghiên cứu, thực hành, em hãy xây dựng bản trình chiếu trên phần mềm.

Giải rút gọn:

Có thể tham khảo bài sau:

Hoạt động 2: Trình bày báo cáo với các bạn trong lớp về một vấn đề khoa học mà em đã lựa chọn.

Giải rút gọn:

“Xin chào thầy cô và các bạn! Sau đây, em xin thay mặt nhóm em: Báo cáo kết quả khảo sát thực tế về dịch sốt xuất huyết và thực trạng ở địa phương”.

Sau đó, em sẽ thuyết trình theo báo cáo đã chuẩn bị sẵn.

Sau khi thuyết trình, em nói rằng: “Bài báo cáo của em đến đây là kết thúc. Cảm ơn thầy cô và các bạn đã lắng nghe! Em rất mong nhận được góp ý của thầy cô và các bạn”. 

Hoạt động: Em hãy thiết kế một báo cáo treo tường để trình bày kết quả của một nghiên cứu khoa học hoặc một bài thực hành mà em đã thực hiện trong môn Khoa học tự nhiên.

Giải rút gọn:

Câu hỏi: Em hãy so sánh ưu, nhược điểm của hai cách thuyết trình báo cáo: sử dụng phần mềm trình chiếu và sử dụng báo cáo treo tường.

Giải rút gọn: