BÀI 49. KHÁI NIỆM TIẾN HÓA VÀ CÁC HÌNH THỨC CHỌN LỌC

Khởi động: Thế giới sinh vật vô cùng đa dạng và phong phú, tuy nhiên các loài sinh vật cũng có nhiều đặc điểm chung. Bằng cách nào đã tạo ra sinh giới đa dạng như vậy? Những sinh vật hiện nay có phải là những loài khỏe nhất hay thông minh nhất không?

Giải nhanh:

- Do các sinh vật ngày càng tiến hóa, phát triển. 

- Không phải là những loài khỏe nhất hay thông minh nhất vì sinh vật tiến hóa không ngừng, sự đa dạng và phong phú của sinh vật ngày càng phát triển.

I. KHÁI NIỆM TIẾN HÓA

Hoạt động: Quan sát Hình 49.1, thực hiện các yêu cầu sau:

1. Nhận xét sự thay đổi kích thước và hình thái xương chi ở ngựa qua thời gian.

2. Những thay đổi đó phù hợp với nơi sống và cách di chuyển của ngựa như thế nào?

Giải nhanh:

1. - Kích thước: Ngày càng to lớn hơn. 

- Hình dạng: xương chi, xương chi của ngựa ngày càng dài ra, số ngón trên móng ngày càng giảm.

2. Sự thay đổi đó giúp ngựa di chuyển dễ dàng hơn, xương chi dài giúp ngựa tăng cường bước dài và tốc độ. Khi đó, ngựa sẽ mở rộng được nơi sống của nó, từ vùng cỏ cây mở rộng đến các khu vực đồi núi và rừng cây…

II. CHỌN LỌC NHÂN TẠO

Câu hỏi 1: Trong Hình 49.2, cây nào là nguồn gốc của các loại rau cải phổ biến ngày nay? Tại sao lại có nhiều loại rau cải như ngày nay?

Giải nhanh:

- Cây mù tạc hoang dại.

- Do con người đã sử dụng nguyên lí của tiến hóa, chọn lọc ra từng bộ phận của cây để giữ lại và nhân giống, tạo ra các loại rau cải có tính trạng như mong muốn.

Câu hỏi 2: Mục đích chọn lọc của con người ở đối tượng trong Hình 49.3 là gì?

Giải nhanh:

Tạo ra giống gà cho khối lượng thịt nhiều hơn, béo tốt hơn.

Câu hỏi 3: Kể tên ba loại cây trồng khác đã được chọn lọc nhân tạo làm thực phẩm mà em biết.

Giải nhanh:

Ngô, cà chua, gạo,…

IIi. CHỌN LỌC TỰ NHIÊN

Hoạt động: Quan sát Hình 49.4, trả lời các câu hỏi sau:

1. Đặc điểm màu sắc thân của quần thể bướm thay đổi như thế nào khi màu thân cây bạch dương bị hóa sẫm do ô nhiễm khói công nghiệp?

2. Chọn lọc tự nhiên tác động trực tiếp lên kiểu hình hay kiểu gene?

3. Sự đa dạng màu sắc thân ở bướm do ô nhiễm môi trường hay do nguyên nhân nào khác?

Giải nhanh:

1. Có con thân màu trắng chuyển thành màu sẫm và ngược lại, con có thân đen chuyển thành màu trắng

2. Kiểu gene.

3. Sự đa dạng màu sắc thân ở bướm là do ô nhiễm môi trường và do di truyền