BÀI 41. ĐỘT BIẾN GENE

Khởi động: Bằng các kĩ thuật tác động vào cấu trúc của gene, các nhà khoa học đã tạo ra giống cà chua đột biến gene có hàm lượng gama aminobutyric acid (GABA) trong quả cao hơn khoảng 5 – 6 lần so với cà chua trong tự nhiên. Đột biến gene là gì và có ý nghĩa, tác hại như thế nào đối với con người?

Giải nhanh:

- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gene.

- Ý nghĩa: Tạo ra sự đa dạng sinh học và cung cấp nguyên liệu cho chọn giống

- Tác hại: sự thiếu hoặc không có sản phẩm của gene sẽ ảnh hưởng đến các quá trình sinh lí, sinh hóa trong tế bào, khi đó cơ thể dễ mắc các bệnh, tật di truyền.

I. KHÁI NIỆM ĐỘT BIẾN GENE

Hoạt động: Quan sát Hình 41.1, trả lời các câu hỏi sau:

1. Các allele đột biến số 1, số 2 và số 3 có thay đổi gì so với allele kiểu dại?

2. Đột biến gene là gì?

3. Đột biến gene gồm những dạng nào?

Giải nhanh:

1. - Allele số 1 bị thiếu một cặp nucleotide so với allele kiểu dại

- Allele số 2 bị thừa một cặp nucleotide so với allele kiểu dại

- Allele số 3 có cặp nucleotide số 3 (G-C) khác so với allele kiểu dại (A-T)

2. Những biến đổi trong cấu trúc của gene được gọi là đột biến gene.

3. Mất một cặp nucleotide, thêm một cặp nucleotide và thay thế một cặp nucleotide.

II. Ý NGHĨA VÀ TÁC HẠI CỦA ĐỘT BIẾN GENE

Câu hỏi: Từ các allele đột biến: I^A, I^B, I^O, viết các kiểu gene quy định nhóm máu ở người.

Giải nhanh:

- Nhóm máu AB được quy định bởi kiểu gene I^AI^B

- Nhóm máu A được quy định bởi kiểu gene I^AI^A, I^AI^O

- Nhóm máu B được quy định bởi kiểu gene I^BI^B, I^BI^O

- Nhóm máu O được quy định bởi kiểu gene I^OI^O

Hoạt động 1: Đúng hay sai khi cho rằng đột biến gene vừa có lợi vừa có hại? Lấy ví dụ.

Giải nhanh:

Đúng, có lợi vì đột biến gene có thể làm đa dạng sinh học và cung cấp cho chọn giống. Ví dụ như đột biến gene ở lúa làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc. Đột biến gene có hại vì nó có thể gây ra các bệnh, tật di truyền, ví dụ như người có bàn tay 6 ngón…

Hoạt động 2: Quan sát Hình 41.2, cho biết thể đột biến nào có lợi, thể đột biến nào không có lợi đối với con người.

Giải nhanh:

- Đột biến có lợi cho con người là: b

- Đột biến không có lợi đối với con người: a-c