CHỦ ĐỀ 1. NGUYÊN TỬ - NGUYÊN TỐ HÓA HỌC – SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC

BÀI 2 - NGUYÊN TỬ

1. MÔ HÌNH NGUYÊN TỬ RUTHERFORD - BOHR

Câu 1: Những đối tượng nào trong Hình 2.1 ta có thể quan sát bằng mắt thường? Bằng kính lúp? Bằng kính hiển vi?

Giải nhanh: 

Ruột bút chì 0,5mm có thể quan sát bằng mắt thường; hạt bụi trong không khí có thể quan sát bằng kính lúp; tế bào máu, vi khuẩn có thể quan sát bằng kính hiển vi.

Câu 2: Quan sát Hình 2.2, em hãy cho biết khí oxygen, sắt, than chì có đặc điểm chung gì về cấu tạo?

Giải nhanh: 

Đều cấu tạo từ những hạt vô cùng nhỏ bé và liên kết với nhau.

Câu 3: Theo Rutherford - Bohr, nguyên tử có cấu tạo như thế nào?

Giải nhanh: 

Gồm hạt nhân bên trong chứa các hạt proton (p) mang điện tích dương và vỏ tạo bởi một hay nhiều electron (e) mang điện tích âm.

Câu 4: Quan sát Hình 2.5, hãy cho biết nguyên tử nitrogen và potassium có bao nhiêu:

A) Điện tích hạt nhân nguyên tử?

B) Lớp electron?

C) Electron trên mỗi lớp?

Giải nhanh: 

• Nguyên tử nitrogen có: 7 điện tích hạt nhân; 2 lớp electron; lớp 1 có 2 electron, lớp 2 có 5 electron.
• Nguyên tử potassium có: 19 điện tích hạt nhân; 4 lớp electron; lớp 1 có 2 electron, lớp 2 có 8 electron, lớp 3 có 8 electron, lớp 4 có 1 electron.

Câu 5: Tại sao nguyên tử trung hoà về điện?

Giải nhanh: 

Vì trong mỗi nguyên tử, số hạt proton (+) và electron (-) luôn bằng nhau.

Câu 1: Cho biết các thành phần cấu tạo nên nguyên tử trong hình minh hoạ sau:

Giải nhanh: 

Thành phần: hạt nhân gồm các proton mang điện tích âm và neutron không mang điện, lớp electron, electron mang điện tích dương.

Câu 2: Quan sát Hình 2.6, hãy hoàn thành bảng sau:

Để lớp electron ngoài cùng của nguyên tử oxygen có đủ số electron tối đa thì cần thêm bao nhiêu electron nữa?

Giải nhanh: 

→ Không cần thêm electron.

2. KHỐI LƯỢNG NGUYÊN TỬ

Câu 6: Vì sao người ta thường dùng amu làm đơn vị khối lượng nguyên tử?

Giải nhanh: 

Vì khối lượng nguyên tử rất nhỏ và phải sử dụng đơn vị amu để biểu thị: 1 amu = 1,6606 x 10^-24 gam.

Luyện tập: Quan sát mô hình dưới đây và cho biết số proton, số electron và xác định khối lượng nguyên tử magnesium (biết số neutron bằng 12).

Giải nhanh: 

Nguyên tử magnesium có: 12 proton, 12 electron, trong hạt nhân có 12p và 12n → M_magnesium xấp xỉ 24 amu.

BÀI TẬP

Câu 1: Em hãy điền vào chỗ trống các từ, cụm từ thích hợp sau để được câu hoàn chỉnh:

Giải nhanh: 

(1) vô cùng nhỏ (2) trung hoà về điện (3) hạt nhân 

(4) điện tích dương (5) vỏ nguyên tử (6) các electron

(7) điện tích âm (8) chuyển động  (9) sắp xếp

Câu 2: Vì sao nói khối lượng hạt nhân được coi là khối lượng nguyên tử?

Giải nhanh: 

Vì khối lượng nguyên tử bằng tổng khối lượng các loại hạt. Mà p và n có khối lượng xấp xỉ bằng nhau, e có khối lượng rất bé nên có thể coi khối lượng hạt nhân là khối lượng nguyên tử.