CHỦ ĐỀ 8. CẢM ỨNG Ở SINH VẬT VÀ TẬP TÍNH Ở ĐỘNG VẬT

BÀI 32: CẢM ỨNG Ở SINH VẬT

1. KHÁI QUÁT VỀ CẢM ỨNG Ở SINH VẬT

Câu 1: Phản ứng nào của lá cây xấu hổ và giun đất chứng tỏ chúng cảm nhận được các tác động của môi trường? Phản ứng đó có ý nghĩa gì đối với sinh vật?

Giải nhanh:

Lá cây khép lại khi chạm tay vào. Giun đất co lại khi chạm nhẹ vào → giúp bảo vệ sinh vật khỏi nguy hiểm và các tác động của môi trường để tồn tại và phát triển.

Câu 2: Quan sát Hình 32.3 và hoàn thành bảng theo mẫu sau:

Giải nhanh:

2. CẢM ỨNG Ở THỰC VẬT

Câu 3: Hãy tìm hiểu các bước thực hiện thí nghiệm chứng minh tính hướng sáng ở thực vật và cho biết tại sao ở bước 2 phải đặt cốc trồng cây trong hộp carton có đục lỗ.

Giải nhanh:

Ở bước 2 phải đặt cốc trồng cây trong hộp carton có đục lỗ để xem trong quá trình lớn lên, các mầm cây có hướng về nơi có ánh sáng (lỗ trên hộp carton) hay không?

Câu 4: Dự đoán kết quả thí nghiệm sau 2 tuần.

Giải nhanh:

Các mầm cây đều mọc hướng về phía lỗ trên hộp carton.

Câu 5: Hãy vẽ mô phỏng các bước thực hiện thí nghiệm (tính hướng nước) và dự đoán kết quả thí nghiệm sau 2 tuần

Giải nhanh:

HS tự vẽ minh hoạ. Dự đoán: rễ cây ở khay 1 mọc hướng về nơi có nguồn nước, rễ cây ở khay 2 mọc thẳng.

Câu 6: Hãy kể tên một số thực vật có tính hướng tiếp xúc mà em biết

Giải nhanh:

Ví dụ: đậu cô ve, bầu, bí, mướp, su su, gấc,...

3. ỨNG DỤNG CẢM ỨNG CỦA THỰC VẬT TRONG THỰC TIỄN

Câu 7: Hãy liệt kê một số ví dụ cảm ứng trong trồng trọt. Giải thích cơ sở của việc ứng dụng đó.

Giải nhanh:

• Ứng dụng tính hướng sáng: tạo hình cho cây bon sai.
• Ứng dụng tính hướng nước: trồng cây gần bờ ao, mương nước,...
• Ứng dụng tính hướng tiếp xúc: làm dàn cho các cây leo để che nắng.

Vận dụng: Hãy tìm hiểu và mô tả hiện tượng bắt mồi ở cây gọng vó. Đây có phải hiện tượng cảm ứng ở thực vật không?

Giải nhanh:

Hiện tượng bắt mồi ở cây gọng vó: khi có côn trùng tiếp xúc, các lông tuyến của cây gọng vó phản ứng lại bằng cách uốn cong, giữ chặt và tiêu hoá con mồi → hiện tượng cảm ứng tiếp xúc.

BÀI TẬP

Câu 1: Sử dụng các từ gợi ý: phản ứng, bên trong, cơ thể để hoàn thành đoạn thông tin về cảm ứng:

Giải nhanh:

(1) - phản ứng, (2) - bên trong, (3) - cơ thể.

Câu 2: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về đặc điểm cảm ứng ở thực vật?

A. Xảy ra nhanh, dễ nhận thấy. B. Xảy ra chậm, khó nhận thấy.

C. Xảy ra nhanh, khó nhận thấy. D. Xảy ra chậm, dễ nhận thấy.

Giải nhanh:

B.

Câu 3: Hai bạn lớp 6A tranh luận về hiện tượng khép lá ở cây xấu hổ (cây trinh nữ) khi có tác động cơ học từ môi trường và hiện tượng khép lá ở cây me vào ban đêm. Bạn thứ nhất cho rằng hiện tượng khép lá ở hai loài cây này là giống nhau, bạn thứ hai lại cho rằng hiện tượng khép lá ở hai loài cây này có bản chất khác nhau. Hãy làm trọng tài cho hai bạn bằng cách chỉ ra tác nhân kích thích, thời gian biểu hiện, ý nghĩa của hai hiện tượng ở hai loài cây trên.

Giải nhanh:

Câu 7: Hãy liệt kê một số ví dụ cảm ứng trong trồng trọt. Giải thích cơ sở của việc ứng dụng đó

Giải nhanh:

• Ứng dụng tính hướng sáng để tạo hình cây bon sai,…
• Ứng dụng tính hướng nước để trồng cây gần bờ ao, mương nước,…
• Ứng dụng hướng tiếp xúc để làm giàn cho các cây leo.
• Cơ sở là tính hướng sáng, hướng nước, hướng tiếp xúc,… của cây.

Vận dụng: Hãy tìm hiểu và mô tả hiện tượng bắt mồi ở cây gọng vó. Đây có phải hiện tượng cảm ứng ở thực vật không?

Giải nhanh:

Hiện tượng bắt mồi ở cây gọng vó: khi có côn trùng tiếp xúc, các lông tuyến của cây gọng vó phản ứng lại bằng cách uốn cong, giữ chặt và tiêu hoá con mồi → hiện tượng cảm ứng tiếp xúc.