CHỦ ĐỀ 8. CẢM ỨNG Ở SINH VẬT VÀ TẬP TÍNH Ở ĐỘNG VẬT

BÀI 32 CẢM ỨNG Ở SINH VẬT

1. KHÁI QUÁT VỀ CẢM ỨNG Ở SINH VẬT

Câu 1: Phản ứng nào của lá cây xấu hổ và giun đất chứng tỏ chúng cảm nhận được các tác động của môi trường? Phản ứng đó có ý nghĩa gì đối với sinh vật?

Trả lời:

• Lá cây xấu hổ: khép lại khi chạm tay vào.

• Giun đất: co lại khi chạm nhẹ vào bất cứ vị trí nào trên thân.

• Ý nghĩa: giúp bảo vệ sinh vật khỏi nguy hiểm và các tác động của môi trường để tổn tại và phát triển.

Câu 2: Quan sát Hình 32.3 và hoàn thành bảng theo mẫu sau:

Trả lời:

2. CẢM ỨNG Ở THỰC VẬT

Câu 3: Hãy tìm hiểu các bước thực hiện thí nghiệm chứng minh tính hướng sáng ở thực vật và cho biết tại sao ở bước 2 phải đặt cốc trồng cây trong hộp carton có đục lỗ.

Trả lời:

Để xem trong quá trình lớn lên, các mầm cây có hướng về nơi có ánh sáng (lỗ trên hộp carton) hay không

Câu 4: Dự đoán kết quả thí nghiệm sau 2 tuần.

Trả lời:

Các mầm cây đều mọc hướng về phía lỗ trên hộp carton

Câu 5: Hãy vẽ mô phỏng các bước thực hiện thí nghiệm (tính hướng nước) và dự đoán kết quả thí nghiệm sau 2 tuần

Trả lời:

HS tự vẽ minh hoạ. 

Dự đoán: rễ của các cây ở khay 1 mọc hướng về nơi có nguồn nước, rễ của các cây ở khay 2 mọc thẳng

Câu 6: Hãy kể tên một số thực vật có tính hướng tiếp xúc mà em biết

Trả lời:

Đậu cô ve, bầu, bí, mướp, su su, gấc,…

3. ỨNG DỤNG CẢM ỨNG CỦA THỰC VẬT TRONG THỰC TIỄN

Câu 7: Hãy liệt kê một số ví dụ cảm ứng trong trồng trọt. Giải thích cơ sở của việc ứng dụng đó.

Trả lời:

• Tính hướng sáng: tạo hình cho cây bon sai, trồng xen canh cây ưa sáng và ưa bóng để tận dụng triệt để nguồn ánh sáng,...

• Tính hướng nước: trồng cây thuỷ sinh, cây gần bờ ao, mương nước,... Để cây phát triển tốt và tiết kiệm thời gian chăm sóc.

• Tính hướng tiếp xúc: làm dàn cho các cây leo (bầu, bí, mướp,...) Để che nắng, tạo không gian thoáng mát cho sân nhà.

Vận dụng: Hãy tìm hiểu và mô tả hiện tượng bắt mồi ở cây gọng vó. Đây có phải hiện tượng cảm ứng ở thực vật không?

Trả lời:

(1) Hiện tượng: khi có côn trùng tiếp xúc, các lông tuyến của cây gọng vó phản ứng lại bằng cách uốn cong, giữ chặt và tiêu hoá con mồi.

(2) Phải.

• Con mồi đậu trên cây gọng vó tạo ra tác động cơ học (tác nhân kích thích cơ học).

• Lông tuyến của cây gọng vó phản ứng bằng cách uốn cong và tiết axit phoocmic.

• Đầu tận cùng của lông là nơi tiếp nhận kích thích, sau đó truyền theo tế bào chất xuống các tế bào bên dưới để lông tuyến cong lại.

BÀI TẬP

Câu 1: Sử dụng các từ gợi ý: phản ứng, bên trong, cơ thể để hoàn thành đoạn thông tin về cảm ứng:

Trả lời:

(1) - phản ứng

(2) - bên trong

(3) - cơ thể.

Câu 2:Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về đặc điểm cảm ứng ở thực vật?

A. Xảy ra nhanh, dễ nhận thấy.

B. Xảy ra chậm, khó nhận thấy.

C. Xảy ra nhanh, khó nhận thấy.

D. Xảy ra chậm, dễ nhận thấy.

Trả lời:

B

Câu 3: Hai bạn lớp 6A tranh luận về hiện tượng khép lá ở cây xấu hổ (cây trinh nữ) khi có tác động cơ học từ môi trường và hiện tượng khép lá ở cây me vào ban đêm. Bạn thứ nhất cho rằng hiện tượng khép lá ở hai loài cây này là giống nhau, bạn thứ hai lại cho rằng hiện tượng khép lá ở hai loài cây này có bản chất khác nhau. Hãy làm trọng tài cho hai bạn bằng cách chỉ ra tác nhân kích thích, thời gian biểu hiện, ý nghĩa của hai hiện tượng ở hai loài cây trên.

Trả lời: