CHỦ ĐỀ 1. NGUYÊN TỬ - NGUYÊN TỐ HÓA HỌC – SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC

BÀI 3 - NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC

1. NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC

Câu 1: Quan sát Hình 3.1, em hãy cho biết sự khác nhau về cấu tạo giữa 3 nguyên tử hydrogen?

Giải nhanh:

Sự khác nhau:

• Nguyên tử 1: hạt nhân chỉ có 1 proton.
• Nguyên tử 2: hạt nhân có 1 proton liên kết với 1 neutron.
• Nguyên tử 3: hạt nhân có 1 proton liên kết với 2 neutron.

Câu 2: Vì sao 3 nguyên tử trong Hình 3.1 lại thuộc cùng một nguyên tố hoá học?

Giải nhanh:

Vì chúng có cùng số hạt proton trong hạt nhân nên có tính chất hoá học giống nhau, thuộc cùng một nguyên tố.

Câu 3: Quan sát Hình 3.2, cho biết:

a) Nguyên tố nào chiếm hàm lượng cao nhất trong vỏ Trái Đất?

b) Nguyên tố nào chiếm tỉ lệ phần trăm lớn nhất trong cơ thể người?

Giải nhanh:

a) Oxygen (49,4%). b) Oxygen (65%).

Luyện tập: 

a) Những nguyên tố nào cần thiết giúp cơ thể phát triển?

b) Những nguyên tố nào giúp ngăn ngừa bệnh bướu cổ ở người?

Giải nhanh:

a) Calcium, phosphorus, protein, lipid và glucid.

b) Iodine.

2. KÍ HIỆU HOÁ HỌC

Câu 4: Vì sao cần phải xây dựng hệ thống kí hiệu nguyên tố hoá học? Các kí hiệu hoá học của các nguyên tố được biểu diễn như thế nào?

Giải nhanh:

Vì để thuận tiện cho việc học tập, nghiên cứu, không gây rắc rối và thiếu thống nhất giữa các nhà khoa học. 

Câu 5: Hãy cho biết, nếu quy ước tất cả kí hiệu hoá học bằng một chữ cái đầu tiên trong tên gọi các nguyên tố hoá học thì gặp khó khăn gì?

Giải nhanh:

Khó khăn: trường hợp một số nguyên tố hoá học trùng tên với nhau, khó phân biệt, gây khó khăn cho quá trình học tập và nghiên cứu.

Vận dụng: Qua tìm hiểu trong thực tế, hãy cho biết để cây sinh trưởng và phát triển tốt, ta cần cung cấp nguyên tố dinh dưỡng nào cho cây. Dựa vào Bảng 3.1, hãy viết kí hiệu hoá học các nguyên tố đó.

Giải nhanh:

Ta cần cung cấp: đạm (N), lân (P), kali (K), lưu huỳnh (S), canxi (Ca), magiê (Mg), silic (Si),...

BÀI TẬP

Câu 1: Bổ sung các thông tin để hoàn thành bảng sau:

Giải nhanh:

Câu 2: Kí hiệu hoá học nào sau đây viết sai? Nếu sai hãy sửa lại cho đúng: H, Li, NA, O, Ne, AL, CA, K , N.

Giải nhanh:

Sai: NA, CA → Đúng: H, Li, Na, O, Ne, Al, Ca, K , N.

Câu 3: Cho các nguyên tử được kí hiệu bởi các chữ cái và số proton trong mỗi nguyên tử như sau:

Các nguyên tử thuộc cùng một nguyên tố hoá học là:

A. X, Y.                 B. Z, Q.                  C. R, E.                 D. Y, E.

Giải nhanh:

B.

Câu 4: Kí hiệu hoá học của nguyên tố chlorine là:

A. CL.                    B. cl.                     

C. cL.                    D. Cl.

Giải nhanh:

D.

Câu 5: Tìm hiểu từ internet hay tài liệu (sách, báo), em hãy viết một đoạn thông tin về:

a) Vai trò của iron đối với cơ thể người.

b) Nguyên tố hoá học cần thiết cho sự phát triển chiều cao của cơ thể người.

Giải nhanh:

a) Vai trò: vận chuyển oxy, phá hủy những gốc tự do có hại cho cơ thể. 

b) Ca, Zn,... cần thiết cho sự phát triển chiều cao của cơ thể người. Canxi giúp cho xương phát triển, chắc khỏe và hạn chế các tình trạng loãng xương. Kẽm làm tăng khả năng hấp thu, tăng tổng hợp chất đạm và phân chia tế bào.