Soạn giáo án Ngữ văn 11 cánh diều Bài 7 Đọc 4: Ai đã đặt tên cho dòng sông?

Ngày soạn: .../.../...

Ngày dạy: .../.../....

TIẾT: AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG?

1. MỤC TIÊU   
2. Kiến thức

- Nhận biết và phân tích được những đặc điểm của thể loại tùy bút: người thật, việc thật, đề tài, kết cấu, ngôn ngữ,…

- Hiểu được cái tôi trữ tình, tâm tư, tình cảm, cảm xúc của tác giả thể hiện qua văn bản.

- Nhận thức được những giá trị văn hóa truyền thống được đề cập tới trong bài tùy bút.

- Liên hệ những giá trị ấy với đời sống thực tại để rút ra những bài học cho bản thân.

2. Năng lực
3. Năng lực chung

- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác...

1. Năng đặc thù 

- Năng lực thu thập thông tin liên quan đến tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường và bài bút kí “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”

- Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về bài bút kí “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”

- Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về thành tựu nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa văn bản.

- Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm nghệ thuật của văn bản với các văn bản khác có cùng chủ đề.

3. Phẩm chất

- Có khả năng phát hiện, cảm nhận cái đẹp – những vẻ đẹp bình dị, thơ mộng của quê hương, những thứ mà ta vô tình bỏ qua.

- Cảm xúc, tâm hồn phong phú hơn.

- Thêm yêu và tự hào về quê hương, xứ sở.

1. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
2. Chuẩn bị của giáo viên

• Giáo án
• Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi
• Tranh ảnh về nhà văn hình ảnh
• Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp
• Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà

2. Chuẩn bị của HS: SGK, SBT Ngữ Văn 11, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn bài học, vở ghi.

• TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

• KHỞI ĐỘNG

1. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập từ đó khắc sâu kiến thức nội dung bài bút kí “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”
2. Nội dung: GV đặt những câu hỏi gợi mở liên quan tới bài học dẫn dắt HS vào bài mới.
3. Sản phẩm: Câu trả lời của HS và những cảm xúc ban đầu của HS về tác giả, tác phẩm
4. Tổ chức thực hiện

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

• GV cho HS theo dõi video ngắn về dòng sông Hương xứ Huế và chia sẻ cảm xúc sau khi xem xong video: https://www.youtube.com/watch?v=2DHeMb9NL1Q (Sông Hương – Nhân chứng thời gian)

- HS tiếp nhận nhiệm vụ học tập

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS lắng nghe yêu cầu của GV, suy nghĩ, trả lời

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

• GV mời một số HS nêu câu trả lời

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV dẫn dắt vào bài: 

"Dòng nước sông Hương chảy lặng lờ

Ngàn thông núi Ngự đứng như mơ

Gió chiều vương áo nàng tôn nữ

Quai lỏng nghiêng vành chiếc nón thơ"

(Trong đôi mắt Huế - Đông Hồ 1939)

Sông Hương xứ Huế đã bao đời miệt mài làm nên những nét tinh tế và độc đáo của văn hóa Việt Nam. Đó là dòng chảy giao hòa và dung hợp của nét văn hóa truyền thống dân gian với văn hóa cung đình với những con người Huế với những nét đặc trưng không lẫn với bất cứ nơi nào về giọng nói, tiếng cười, điệu hò và những món ăn Huế hấp dẫn. Hiếm có dòng sông nào lại đẹp và duyên dáng như sông Hương, xứ Huế. Một dòng chảy lững lờ mà sâu lắng, nước xanh mênh mang mà mát rượi lòng ta. Từ xa xưa chắc hẳn ai cũng từng ít nhất một lần nghe nói đến vẻ đẹp hữu tình của sông Hương núi Ngự, bên vẻ đẹp thơ mộng của cầu Tràng Tiền và những tiếng hò Huế trên sông. Nghe đâu đó trong hồn ta đã thấp thoáng ẩn hiện bóng dáng của những người con gái Huế với chiếc nón Bài Thơ và tà áo dài màu tím mộng mơ năm nào. Bài học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu về vẻ đẹp của dòng sông Hương trong cái nhìn tình tứ, trữ tình của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường qua bài kí “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”

1. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc văn bản

1. Mục tiêu: Nắm được những thông tin về giả Hoàng Phủ Ngọc Tường và bài bút kí “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”
2. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi liên quan đến giả Hoàng Phủ Ngọc Tường và bài bút kí “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”
3. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và kiến thức HS tiếp thu được liên quan đến giả Hoàng Phủ Ngọc Tường và bài bút kí “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”
4. Tổ chức thực hiện