Tuần: Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết: BÀI 24: ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ (T1) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức  Trình bày được “Đột biến số lượng NST là gì ?”, “Thể dị bội là gì ?”.  Nêu nguyên nhân phát sinh, tính chất và hậu quả của từng dạng đột biến số lượng NST.  Phân biệt các loại đột biến số lượng NST.  Nêu được vai trò của đột biến số lượng NST trong tự nhiên và trong đời sống con người. 2. Kĩ năng  Phát triển kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh, khái quát hoá thông qua kênh hình, kênh chữ.  Vận dụng kiến thức trong phòng chống bệnh, sử dụng các đột biến số lượng NST trong tự nhiên, nhân tạo có lợi cho sinh vạt và cho con người. 3. Thái độ  Tăng thêm ý thức bảo vệ sức khoẻ, ứng xử với vật nuôi, cây trồng mang đột biến NST. 4. Năng lực, phẩm chất  Năng lực chung: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực giao tiếp và hợp tác.  Năng lực chuyên biệt: NL quan sát, NL sử dụng ngôn ngữ, năng lực tính toán, NL tìm tòi khám phá dưới góc độ sinh học, NL nhận thức kiến thức sinh học, NL vận dụng kiến thức sinh học vào thực tiễn.  Phẩm chất: Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm, tự tin, tự chủ. II. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM  Thể dị bội  Thể đa bội III. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên  Kế hoạch bài học, hình trong SHDH, phiếu học tập.  Giấy A0, bút dạ… 2. Học sinh  Nghiên cứu trước bài học. IV. CÁC PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC 1. Phương pháp DH  Phương pháp DH: Dạy học hợp tác, nêu và giải quyết vấn đề. 2. Kĩ thuật dạy học  Kĩ thuật dạy học: Giao nhiệm vụ, chia nhóm, công não, khăn trải bàn, đặt câu hỏi,... V. TIẾN TRÌNH TIẾT HỌC 1. Ổn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ 3. Bài mới Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG 1. Hình thức tổ chức dạy học: Hoạt động nhóm nhỏ 2. Phương pháp: Dạy học theo nhóm, nêu và giải quyết vấn đề. 3. Kĩ thuật: Chia nhóm, giao nhiệm vụ, đặt câu hỏi. 4. Năng lực: NL sử dụng ngôn ngữ, NL tìm tòi khám phá dưới góc độ sinh học, NL nhận thức kiến thức sinh học. 5. Phẩm chất: Tự tin, tự chủ. GV: Yêu cầu HS hoạt động nhóm trả lời các câu hỏi sau: + Hãy dự đoán nguyên nhân và cơ chế tạo ra các bộ NST 2n +1 hay 2n-1. + Các loại bộ NST trên là có lợi hay có hại cho sinh vật? HS: Hoạt động nhóm thực hiện nhiệm vụ của giáo viên giao ở trên. + Đại diện nhóm báo cáo, các nhóm khác bổ sung. GV: Nhận xét và đặt vấn đề vào bài mới. A. Hoạt động khởi động Do một cặp NST không phân li trong giảm phân. Thường có hại cho bản thân sinh vật. B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 1. Hình thức tổ chức dạy học: HĐ cặp đôi, HĐ nhóm nhỏ. 2. Phương pháp: Dạy học theo nhóm, dạy học giải quyết vấn đề. 3. Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, giao nhiệm vụ, chia nhóm, cộng não. 4. Năng lực: NL sử dụng ngôn ngữ, NL quan sát, NL nhận thức kiến thức sinh học, NL tìm tòi khám phá dưới góc độ sinh học, NL vận dụng kiến thức sinh học vào thực tiễn. 5. Phẩm chất: Tự tin, tự chủ, chăm chỉ. Hoạt động 1: Thể dị bội (lệch bội) GV: yêu cầu HS hoạt động cá nhân trả lời các câu hỏi các câu hỏi sau: + Đột biến số lượng NST là gì ? HS: Hoạt động cá nhân thực hiện nhiệm vụ GV giao. + Đại diện 1-2 HS đôi báo cáo kết quả hoạt động trước lớp, các HS khác nhận xét, bổ sung. GV: nhận xét, chốt kiến thức GV: Yêu cầu HS hoạt động nhóm: + Nghiên cứu thông tinSHDH trang 124, 125. + Trả lời các câu hỏi các câu hỏi trong phần sau: + Thế nào là thể dị bội? Các dạng dị bội thể? + Hậu quả của hiện tượng thể dị bội? HS: Hoạt động nhóm thực hiện nhiệm vụ GV giao. + Đại diện một vài nhóm trình bày trước lớp, nhóm khác nhận xét, bổ sung. GV: Nhận xét và chốt kiến thức B. Hoạt động hình thành kiến thức 1. Thể dị bội (lệch bội) Đột biến số lượng NST là những biến đổi số lượng xảy ra ở một hoặc một số cặp NST hoặc tất cả bộ NST - Thể dị bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có 1 hoặc một số cặp NST bị thay đổi về số lượng. - Các dạng thể dị bội: + Thêm 1 NST ở 1 cặp nào đó (2n + 1) - Thể 3 nhiễm: là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có 1 cặp NST nào đó không phải có 2 NST mà có tới 3 NST. + Mất 1 NST ở 1 cặp nào đó (2n -1) -Thể 1 nhiễm. + Mất 1 cặp NST tương đồng (2n – 2).... - Hậu quả: thể dị bội thường gây hại cho cơ thể sinh vật vì làm mất cân bằng bộ NST và bộ gen trong tế bào cơ thể sinh vật. Ví dụ: Cà độc dược có các dạng dị bội khác nhau. C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP 1. Hình thức tổ chức dạy học: HĐ cá nhân, nhóm 2. Phương pháp: Dạy học giải quyết vấn đề, PP thuyết trình 3. Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, giao nhiệm vụ 4. Năng lực: NL tìm tòi khám phá dưới góc độ sinh học, NL vận dụng kiến thức sinh học vào thực tiễn. 5. Phẩm chất: Tự tin, tự chủ, trách nhiệm, trung thực. GV: yêu cầu HS hoạt động cặp đôi: + Hoàn thành bài tập 6,8 ở phần hoạt động luyện tập trong SHDH trang 128. + Đột biến NST có những dạng nào? HS: Hoạt động cặp đôi thực hiện nhiệm vụ GV giao. + Đại diện 1-2 cặp đôi báo cáo kết quả hoạt động trước lớp, các cặp khác nhận xét, bổ sung. GV: nhận xét, chốt kiến thức C. Hoạt động luyện tập Bài 6: Thể dị bội là : D Bài 8: Sự biến đổi số lượng NST xảy ra ở một hay một số cặp NST tạo nên : A D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG 1. Hình thức tổ chức dạy học: HĐ cá nhân, nhóm 2. Phương pháp: Dạy học giải quyết vấn đề, PP thuyết trình 3. Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, giao nhiệm vụ 4. Năng lực: NL tìm tòi khám phá dưới góc độ sinh học, NL vận dụng kiến thức sinh học vào thực tiễn. 5. Phẩm chất: Tự tin, tự chủ, trách nhiệm, trung thực. GV: Yêu cầu HS về nhà nghiên cứu trả lời câu hỏi sau: + Tìm thêm ví dụ về thể dị bội phát sinh trong tự nhiên hoặc do con người tạo ra? + Giờ sau báo cáo kết quả trước lớp. HS: Về nhà nghiên cứu trả lời câu hỏi D. Hoạt động vận dụng E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG 1. Hình thức tổ chức dạy học: HĐ cá nhân, nhóm nhỏ 2. Phương pháp: Dạy học theo nhóm, dạy học giải quyết vấn đề. 3. Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, giao nhiệm vụ, chia nhóm, cộng não. 4. Năng lực: NL tìm tòi khám phá dưới góc độ sinh học, NL vận dụng kiến thức sinh học vào thực tiễn. 5. Phẩm chất: Tự tin, tự chủ, trách nhiệm, trung thực. GV: Yêu cầu HS về nhà tham khảo thêm ý kiến người thân trả lời câu hỏi 1 trong HĐ tìm tòi mở rộng? + Giờ sau báo cáo kết quả trước lớp. HS: Về nhà nghiên cứu trả lời câu hỏi E. Hoạt động tìm tòi mở rộng