Tuần:………. Ngày……… tháng………năm……… Ngày soạn: ............... Ngày dạy: ................. Tiết số: ................. Bài 27: THỰC HÀNH QUAN SÁT THƯỜNG BIẾN I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: + Học sinh nhận biết được một số thường biến phát sinh ở các đối tượng trước tác động trực tiếp của điều kiện sống. + Phân biệt được sự khác nhau giữa thường biến và đột biến + Qua tranh ảnh và mẫu vật sống, rút ra được: - Tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen - Tính trạng số lượng chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường 2. Kĩ năng: + Rèn kĩ năng thực hành + Rèn kĩ năng quan sát , phân tích thông qua tranh và mẫu vật. 3.Thái độ thực hành nghiêm túc, tích cực tìm tòi… 4. Năng lực: - Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề - Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận. II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC 1. GV : Như SGK. Tranh ảnh minh hoạ thường biến Ảnh chụp chứng minh thường biến không di truyền được 2. HS: Như SGK Mẫu vật: mầm khoai lang mọc trong tối và ngoài sáng III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. (2’) 2. Kiểm tra bài cũ: (3’) - Phân biệt hiện tượng di truyền và biến dị? Nêu tên một loại biến dị xuất hiện ở phép lai 2 cặp tính trạng của Menđen mà em đã biết? - Kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm HS. 3. Giảng bài mới: HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG (3’) - Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới. GV nêu yêu cầu của bài thực hành. Phát dụng cụ đến các nhóm. HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC - Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động. Hoạt động 1: NHẬN BIẾT MỘT SỐ THƯỜNG BIỂN Mức độ cần đạt: Nhận biết được một số dạng thường biến qua tranh ảnh, vật mẫu sống Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh B1: GV yêu cầu học sinh quan sát tranh ảnh , mẫu vật các đối tượng. + Nhận biết thường biến phát sinh dưới ảnh hưởng của ngoại cảnh + Nêu các nhân tố tác động gây thường biến B2: GV chốt lại đáp án đúng. - HS quan sát kĩ các tranh ảnh và mẫu vật: mầm củ khoai lang, cây rau dừa nước và các tranh ảnh khác. - Thảo luận nhóm ghi vào bảng báo cáo thu hoạch - Đại diện nhóm trình bày báo cáo. Đối tượng Điều kiện môi trường Kiểu hình tương ứng Nhân tố tác động 1. Mầm khoai lang - Có ánh sáng - Trong tối - Mầm lá có màu xanh - Mầm lá có màu vàng Ánh sáng 2. Cây rau dừa nước - Trên cạn - Ven bờ - Trên mặt nước - Thân lá nhỏ - Thân lá lớn - Thân lá lớn hơn, rể biến thành phao. Độ ẩm 3. Cây mạ… Hoạt động 2: PHÂN BIỆT THƯỜNG BIẾN VÀ ĐỘT BIẾN Mức độ cần đạt: Phân biệt được sự khác nhau giữa thường biến và đột biến qua tranh ảnh , mẫu vật sống Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh B1: GV hướng dẫn HS quan sát trên đối tượng lá cây mạ mọc ở ven bờ và trong ruộng. B2: GV cho HS thảo luận: ? Sự sai khác giữa 2 cây mạ mọc ở vị trí khác nhau ở vụ thứ nhất thuộc thế hệ nào ? Các cây lúa được gieo từ hạt của 2 cây trên có khác nhau không ? rút ra nhận xét ? Tại sao cây mạ ở ven bờ phát triển tốt hơn cây trong ruộng B3: GV yêu cầu HS phân biệt thường biến và đột biến - Các nhóm quan sát tranh thảo luận: nêu được : + Hai cây mạ thuộc thế hệ thứ nhất (biến dị trong đời cá thể) + Con của chúng giống nhau (Biến dị không di truyền được) + Do điều kiện dinh dưỡng khác nhau - Một vài HS trình bày, lớp nhận xét bổ sung. Hoạt động 3: NHẬN BIẾT ẢNH HƯỞNG CỦA MÔI TRƯỜNG ĐỐI VỚI TÍNH TRẠNG SỐ LƯỢNG VÀ TÍNH TRẠNG CHẤT LƯỢNG Mức độ cần đạt: Nhận biết một số thường biến phát sinh dưới ảnh hưởng của môi trường qua tranh ảnh và mẫu vật sống Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh B1: GV yêu cầu học sinh quan ảnh 2 luống su hào của cùng một giống, nhưng có điều kiện chăm sóc khác nhau. ? Hình dạng củ của 2 luống su hào có khác nhau không ? Kích thước của các củ su hào ở 2 luống khác nhau như thế nào  rút ra nhận xét . - HS nêu được: + Hình dạng giống nhau (tính trạng chất lượng) + Chăm sóc tốt: củ to + Chăm sóc ít: củ nhỏ Nhận xét: + Tính trạng chất lượng phụ thuộc kiểu gen + Tính trạng số lượng phụ thuộc vào điều kiện sống. HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP - Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được. + GV căn cứ vào bản thu hoạch để đánh giá + GV cho điểm một số nhóm làm tốt + GV cho học sinh thu dọn vệ sinh HOẠT ĐỘNG 4, 5: VẬN DỤNG VÀ TÌM TÒI MỞ RỘNG (3’) Mục tiêu: - Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học. - Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời. - GV yêu cầu HS khoanh tròn vào câu trả lời đúng: Câu 1: Điểm nào sau đây là của thường biến: A. Biến đổi kiểu hình là di truyền cho đời sau B. Biến đổi kiểu gen là di truyền cho đời sau C. Biến đổi đồng loạt theo hướng xác định, không di truyền được D. Biến đổi kiểu gen và kiểu hình Câu 2: Hiện tượng nào sau đây không là thường biến: A. Lá rụng vào mùa thu mỗi năm B. Da người sạm đen khi ra nắng C. Sự xuất hiện bệnh loạn sắc ở người D. Cùng một giống trong điều kiện chăm sóc tốt cho năng suất cao 4. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ. (1’) Đọc và chuẩn bị trước bài 28: Phương pháp nghiên cứu di truyền người vào vở bài tập * Rút kinh nghiệm bài học: …………………………………………………………………………………………………