Bài giảng điện tử dạy thêm Ngữ văn 9 CD bài 4: Phân tích một tác phẩm truyện

Nội dung giáo án

CHÀO MỪNG EM

ĐẾN VỚI BÀI HỌC

NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Theo em khi tiến hành phân tích một tác phẩm truyện cần tập trung vào những yếu tố nào?

Phân tích tác phẩm truyện

Phân tích được nội dung chủ đề

Phân tích tác dụng của một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật

Nêu lên những nhận xét, đánh giá cá nhân về nét đặc sắc của tác phẩm

ÔN TẬP VIẾT:

PHÂN TÍCH MỘT TÁC PHẨM TRUYỆN

NỘI DUNG BÀI HỌC

• Củng cố kiến thức bài học
• Luyện tập
• Vận dụng

PHẦN 1.

CỦNG CỐ KIẾN THỨC BÀI HỌC

Dựa vào kiến thức đã học, em hãy trả lời câu hỏi sau đây:

• Yêu cầu đối với kiểu bài phân tích một tác phẩm truyện là gì?
• Các bước tiến hành viết bài phân tích một tác phẩm truyện là gì?

YÊU CẦU

Về

nội dung

Phân tích được nội dung chủ đề.

Nêu và phân tích được tác dụng của những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật đối với việc thể hiện nội dung.

Về hình thức

Lập luận chặt chẽ, diễn đạt mạch lạc.

Có bằng chứng tin cậy từ tác phẩm.

Đảm bảo bố cục của bài viết gồm 3 phần: Mở bài – thân bài – kết bài.

Sử dụng các phương tiện liên kết hợp lí

QUY TRÌNH

1. Chuẩn bị bài viết

Lựa chọn hai tác phẩm để phân tích và đánh giá.

Trả lời các câu hỏi để định hướng cho bài viết

Tìm các nguồn tài liệu liên quan đến tác phẩm.

Ghi chép các nhận xét đánh giá của cá nhân về tác phẩm.

2. Tìm ý, lập dàn ý

Đặc điểm giá trị về nội dung nghệ thuật của hai tác phẩm?

Chi tiết đặc sắc của tác phẩm?

Luận điểm và cách sắp xếp luận điểm.

Lí lẽ bằng chứng cho mỗi luận điểm.

Trả lời câu hỏi

3. Viết bài

Phát triển luận điểm thành đoạn văn có câu chủ đề.

Nêu rõ ý kiến đánh giá của người viết về phong cách sáng tác của tác phẩm.

Ghi chép các nhận xét đánh giá của cá nhân về tác phẩm.

4. Xem lại và chỉnh sửa

PHẦN 2.

LUYỆN TẬP – VẬN DỤNG

Câu 1: Phân tích truyện ngắn “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng.

Dàn ý

Mở bài

Thân bài

Kết bài

Giới thiệu về tác giả, tác phẩm

Dẫn dắt vào nội dung và đề tài

Nội dung tình huống truyện

Sự kịch tính trong tình huống truyện

Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

Nội dung tình huống truyện

Ông Sáu nóng lòng muốn gặp lại con gái nhưng con gái không nhận ra ông, đến khi con gái nhận cha thì ông phải quay lại chiến trường.

Ở chiến trường, vì thương nhớ con ông Sáu làm chiếc lược ngà tặng con, nhưng chưa kịp trao cho bé Thu thì ông đã hy sinh.

Giàu kịch tính: gây bất ngờ, tò mò cho người đọc

Giàu chất thơ: có cảm xúc, sức lay động lòng người

Sự kịch tính trong tình huống truyện

Cuộc gặp gỡ giữa hai cha con ông Sáu và bé Thu đầy bất ngờ khi bé Thu không nhận ba.

Trước thời khắc ông Sáu chuẩn bị về lại chiến trường, bé Thu nhận ra cha và gọi ông là ba.

Bằng tình yêu con gái, ông Sáu làm lược tặng con nhưng lược chưa kịp trao, ông đã hi sinh.

Tình huống chuyện liên tục thay đổi tạo kịch tính, bất ngờ, gây xúc động cho người đọc.

Tính nghệ thuật trong tình huống

Cuộc gặp gỡ của cha con ông Sáu giàu chất thơ thể hiện cảm xúc mãnh liệt, xúc động của tình cha con.

Cảnh cha con ông Sáu từ biệt giàu cảm xúc đặc biệt là thái độ của của bé Thu dành cho cha lay động lòng người

Ông Sáu làm lược ngà, trao lại trước khi hy sinh: điểm nhấn về tình cha con trong hoàn cảnh chiến tranh.

Câu 2: Phân tích truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng” của O. Hen-ri.

Dàn ý

Mở bài

Thân bài

Kết bài

Giới thiệu về tác giả, tác phẩm

Dẫn dắt vào nội dung và đề tài

Khái quát chung

Phân tích nội dung

Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

Phân tích nghệ thuật

Nhận xét về tác phẩm

Khái quát chung

Giôn-xi, Xiu và cụ Bơ-men là những họa sĩ nghèo, thuê trọ ở một khu phố tồi tàn.

Giôn-xi ốm nặng và nằm đợi chiếc lá cuối cùng lìa cành thì cô sẽ chết.

Qua một đêm mưa gió, chiếc lá vẫn còn đó, đã làm thức tỉnh ý nghĩ của Giôn-xi.

Xiu cho biết chiếc là đó là do cụ Bơ-men vẽ trong mưa, và cụ đã chết vì sưng phổi.

Nhân vật

Tình huống

Phân tích nội dung

Khung cảnh mùa đông và tình cảnh tuyệt vọng của Giôn-xi

Tình huống đảo ngược thứ nhất: sự tuyệt vọng của Giôn-xi >< sự kiên cường của chiếc lá.

Tình huống đảo ngược thứ hai: Tâm trạng của Xiu, từ hồi hộp lo lắng đến tình yêu thương cảm phục.

Phân tích nghệ thuật

Kể xen tả và biểu cảm.

Đảo ngược tình huống 2 lần.

Xây dựng tình huống hấp dẫn, sắp xếp chặt chẽ và khéo léo.

Nhận xét về tác phẩm

--------------- Còn tiếp ---------------