A.KIẾN THỨC CẦN NẮM VỮNG

1.Đọc lại các bài văn nghị luận đã học (Bài 20, 21, 23, 24) và điền vào bảng kê theo mẫu dưới đây:

2. Nêu tóm tắt những nét đặc sắc nghệ thuật của mỗi bài nghị luận đã học.

Những nét đặc sắc nghệ thuật của mỗi bài:

• Tinh thần yêu nước của nhân dân ta: Mẫu mực về lập luận, bố cục và cách dẫn chứng
• Sự giàu đẹp của tiếng Việt:
• Bố cục mạch lạc.
• Chứng minh kết hợp giải thích.
• Luận cứ xác đáng, giàu sức thuyết phục.
• Đức tính giản dị của Bác Hồ
• Dẫn chứng cụ thể, xác thực.
• Chứng minh kết hợp giải thích và bình luận, biểu cảm.
• Ý nghĩa văn chương
• Trình bày những vấn đề phức tạp một cách ngắn gọn, giản dị, sáng sủa.
• Giải thích kết hợp với bình luận.
• Văn giàu hình ảnh.

3. a) Trong Chương trình Ngữ văn lớp 6 và học kì I lớp 7, em đã học nhiều bài thuộc các thể truyện, kí (loại hình tự sự) và thơ trữ tình, tùy bút (loại hình trữ tình). Bảng kê dưới đây liệt kê các yêu tố có trong các văn bản tự sự, trưc tình và nghị luận. Căn cứ vào hiểu biết của mình, em hãy chọn trong cột bên ơhair những yếu tố có trong mỗi thể loại ở cột bên trái, rồi ghi vào vở.

b) Dựa vào sự tìm hiểu ở trên, em hãy phân biệt sự khác nhau căn bản giữa văn nghị luận và các thể loại tự sự, trữ tình.

Sự khác nhau căn bản giữa văn nghị luận và các thể loại tự sự, trữ tình là:

• Trong văn thuộc các thể loại tự sự, trữ tình có sử dụng luận điểm, luận cứ, lập luận không?
• Trong văn nghị luận có sử dụng miêu tả, kể chuyện, biểu cảm không?
• Đặc điểm nổi bật của văn nghị luận là việc sử dụng các yếu tố luận điểm, luận cứ để lập luận. Tuy nhiên, trong văn nghị luận người ta có thể sử dụng miêu tả, kể chuyện, biểu cảm để làm tăng sức thuyết phục.

c) Những câu tục ngữ trong Bài 18, 19 có thể coi là loại văn bản nghị luận đặc biệt không? Vì sao?

Các câu tục ngữ trong Bài 18, 19 là nghị luận.

Vì căn cứ vào đặc trưng của từng loại văn để nhận diện đặc điểm của các câu tục ngữ về phương thức biểu đạt. Nếu cho rằng các câu tục ngữ này là một loại văn bản nghị luận thì phải chứng minh được rằng chúng mang những đặc điểm cơ bản của văn nghị luận.

Ghi nhớ

Nghị luận là một hình thức hoạt động ngôn ngữ phôt biến trong đời sống và giao tiếp của con người để nêu ý kiến, đánh giá, nhận xét, bàn luận về các hiện tượng, sự vật, vấn đề xã hội, tác phẩm nghệ thuật, hay về ý kiến của người khác. Văn nghị luận phân biệt với các thể loại tự sự, trữ tình chủ yếu ở chỗ nghị luận dùng lí lẽ, dẫn chứng và bằng cách lập luận nhằm thuyết phục nhận thức của người đọc. Bài văn nghị luận nào cũng có đối tượng (hay đề tài) nghị luận, các luận điểm, luận cứ và lập luận. Các phương pháp lập luận chính thường gặp là: chứng minh, giải thích.