VĂN BẢN: CỘNG ĐỒNG VÀ CÁ THỂ

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1. Nêu những ấn tượng nảy sinh khi bạn nghĩ về khái niệm "cộng đồng".

Trả lời:

Khi nghĩ về khái niệm "cộng đồng",nghĩ đến sự đoàn kết, sự chia sẻ và sự hỗ trợ giữa các thành viên trong cộng đồng. Giúp chúng ta cảm thấy rất ấm áp và an tâm khi biết rằng mình đang sống trong một cộng đồng mà mọi người luôn sẵn sàng giúp đỡ lẫn nhau trong những hoàn cảnh khó khăn. Đồng thời, kiến ta cũng nghĩ đến sự đa dạng và sự phong phú trong văn hóa, tập quán và suy nghĩ của các thành viên trong cộng đồng. 

CH2. Hãy chia sẻ những suy nghĩ chân thật về bản chất và niềm mong muốn về một môi trường sống có thể giúp bạn phát huy được năng lực của mình.

Trả lời:

Một môi trường sống lý tưởng là nơi có sự đa dạng và tự do để cá nhân có thể thể hiện bản thân và phát huy tối đa năng lực của mình. Mong muốn được sống trong một môi trường nơi mọi người đề cao giá trị của sự sáng tạo, sự khác biệt và sự độc lập. Và có tính bình đẳng, nơi mọi người được đối xử công bằng và không có sự phân biệt đối xử dựa trên giới tính, tôn giáo hay chủng tộc. Cuối cùng, và quan trọng nhất là  được sống trong một môi trường yên tĩnh, xanh sạch và an toàn để tôi có thể tập trung vào công việc và phát triển bản thân một cách hiệu quả nhất.

ĐỌC VĂN BẢN

CH1. Theo dõi cách tác giả tập hợp bằng chứng nhằm làm sáng tỏ luận điểm khởi đầu của văn bản.

Trả lời:

Tác giả đã lập luận những vấn đề liên quan đến đời sống cộng đồng.

CH2. Dự đoán luận điểm này sẽ dẫn mạch lập luận trong văn bản đi theo hướng nào.

Trả lời:

Luận điểm này sẽ dẫn mạch lập luận trong văn bản đi theo hướng quy nạp.

CH3. Chú ý cách lật đi lật lại vấn đề của tác giả.

Trả lời:

Tác giả đã đưa ra lập luận cá thể đơn lẻ sẽ tạo những điều mới cho xã hội còn cá thể sáng tạo thì sự phát triển lên cao là một điều khó tưởng tượng.

CH4. Hình dung về những bằng chứng có thể được đưa ra để làm sáng tỏ nhận định này.

Trả lời:

Một cộng đồng lành mạnh khi tác giả đã liệt kê những nền văn hóa cổ đại - đều là những nền văn hóa đạt đến sự văn minh của nhân loại và để lại cho nhân loại những thành tựu văn hóa đạt đến sự đỉnh cao của nhân loại.

CH5. Bạn hiểu như thế nào về nhận định này?

Trả lời:

Hội họa và âm nhạc đang dần càng mất vị thế trong cuộc sống bởi dư luận cuộc sống, về chế độ dân chủ nghị trường, chế độ vốn,...

CH6. Bạn có hoàn toàn đồng tình với những điều được tác giả phân tích ở đây hay không?

Trả lời:

Đồng tình với những điều mà tác giả đã phân tích ở đây.

CH7.  Tư duy tích cực của tác giả được biểu hiện như thế nào qua những "biện giải" này?

Trả lời:

Tư duy tích cực của tác giả được biểu hiện qua sự phát triển kinh tế và kĩ thuật.

SAU KHI ĐỌC

CH1. Xác định nội dung trọng tâm của văn bản và nêu các căn cứ cho phép bạn xác định như vậy.

Trả lời:

- Nội dung trong tâm:  cộng đồng và cá thể

 => Căn cứ vào cách lập luận, dẫn chứng mà tác giả đưa ra nhằm làm sáng tỏ luận điểm chính của tác phẩm. Dựa trên cơ sở phân tích sự phụ thuộc, mối quan hệ tương quan giữa cá nhân và cộng đồng, tác giả đã làm nổi bật sự tác động qua lại và ý nghĩa của nó đối với hai đối tượng này, từ đó khẳng định mối quan hệ không thể tách rời giữa chúng. 

CH2. Tóm tắt những luận điểm cơ bản được triển khai trong văn bản.

Trả lời:

- Khẳng định vai trò của cộng đồng đối với cá nhân trong đó.

- Đóng góp của các cá thể cho cộng đồng

- Thế nào là cộng đồng lành mạnh?

- Những vấn đề đang nảy sinh trong cộng đồng và cá thể loài người

- Lời biện giải cho lòng tin của tác giả về một tương lai tốt đẹp đang chờ đón chúng ta. 

CH3. Sự phụ thuộc của một cá thể vào cộng đồng đã được tác giả ghi nhận qua những bằng chứng nào? Trước những bằng chứng đó, tác giả đã thể hiện cách tư duy khác biệt về vấn đề ra sao?

Trả lời:

Sự phụ thuộc của một cá thể vào cộng đồng được tác giả ghi nhận qua những bằng chứng: 

- Chúng ta giống những động vật sống theo bầy

- Chúng ta ăn thức ăn của người khác trồng, mặc quần áo của người khác may, sống trong nhà người khác xây,...

→ Trước những bằng chứng đó, tác giả khẳng định mối quan hệ không thể tách rời của cá nhân đối với cộng đồng, khẳng định chúng ta đều là những cá thể thuộc một cộng đồng nhất định và chính cộng đồng ấy sẽ dắt lối cho chúng ta đến tương lai. Đó chính là sự phụ thuộc của cá nhân vào tập thể và đó cũng chính là điều tác giả muốn truyền tải đến chúng ta. 

CH4. Tác giả đã sử dụng lí lẽ gì để khẳng định vai trò của những cá thể sáng tạo đối với sự phát triển của xã hội?

Trả lời:

- Dễ nhận thấy rằng, trải qua bao thế hệ, tất cả tài sản vật chất, tinh thần và đạo đức mà chúng ta nhận được từ cộng đồng đã được tạo dựng bởi những cá thể sáng tạo đơn lẻ, người tìm ra cách dùng lửa, người tìm ra cách trồng trọt, người phát minh ra đầu máy hơi nước.

- Chỉ cá thể đơn lẻ mới có thể tư duy và qua đó, tạo ra những giá trị mới cho xã hội, vâng,… quy phạm đạo đức mới để đời sống cộng đồng hướng theo.

- Nếu không có những cá thể sáng tạo và suy nghĩ phán xét độc lập, thì sự phát triển lên cao của xã hội là khó tưởng tượng…

→ Những cá thể sáng tạo chính là động lực, nguồn gốc của sự phát triển trong tập thể. Bởi họ mới là những người đưa ra được những phát minh, đổi mới sáng tạo nhằm phục vụ cho đời sống của con người. Vì vậy, họ luôn luôn đóng một vai trò quan trọng đối với sự phát triển của cộng đồng. 

CH5. Toát lên từ mạch ngầm văn bản là những đòi hỏi đối với mỗi cá nhân và đối với cả cộng đồng. Hãy làm rõ những đòi hỏi đó và nếu suy nghĩ của bạn.

Trả lời:

=> Chúng ta sẽ không thể phát triển được cộng đồng nhờ vào những cá thể lười biếng, tọc mạch, hay sống trong một cộng đồng thiếu văn minh, lành mạnh, một cá nhân cũng khó có thể phát triển được bởi xung quanh họ toàn là những điều kiện xấu. Đây vừa là thuận lợi và cũng vừa là thách thức dành cho các cá nhân và tập thể.

=> Sự tương quan này buộc họ lại với nhau, khiến họ phải xem xét dựa trên các mối quan hệ bởi sự phát triển của họ sẽ gắn liền với một tập thể nào đó và trong đó sẽ có nhiều cá nhân khác. Điều đó như một lời nhắc nhở chúng ta cần thận trọng trong mỗi bước đi của mình bởi nếu nó sai không chỉ ảnh hưởng đến một số cá nhân khác mà nó còn làm ảnh hưởng đến cả một tập thể. 

CH6. Những nhận định khái quát của tác giả về “thời đại mà chúng ta đang sống" được phát biểu từ khoảng giữa thế kỉ XX. Hiện nay, những nhận định đó có còn phù hợp với thực tế nữa không? Vì sao?

Trả lời:

Những nhận định khái quát của tác giả về “thời đại mà chúng ta đang sống”, đến ngày nay nó còn phù hợp với thực tế một phần. Bởi dường như những vấn đề mà con người đã từng gặp ở thế kỉ XX vẫn đang lặp lại với chúng ta – tại thế kỷ này. 

Tư duy của con người vẫn không ngừng được phát triển và ngày càng đưa cuộc sống của chúng ta thêm hiện đại và văn minh hơn bằng sự phát triển của công nghệ và máy móc. Hay những vấn đề nổi cộm về chính trị vẫn đang hiện hữu tại đâu đó… Tất cả đều vẫn diễn ra như một phần của tạo hóa với những vấn đề như nhau. Đó dường như là quy luật chung của cuộc sống. 

CH7. Mặc dù chưa thoả mãn với những điều còn tồn tại trong thời đại này, tác giả vẫn tin vào tương lai tốt đẹp của nền văn minh nhân loại. Cơ sở để xác lập niềm tin ấy là gi?

Trả lời:

Tác giả luôn tin tưởng vào tương lai tốt đẹp bởi ông luôn luôn đặt niềm tin vào con người. Tương lai của xã hội chính là phụ thuộc vào những cá nhân sáng tạo này – những người sẽ không ngừng hoàn thiện bản thân và đóng góp cho sự phát triển của xã hội.

Trong quá trình phát triển, ông tin rằng con người có thể tự khắc phục được những sai lầm mình đã gặp phải, không ngừng đổi mới và phát triển cộng đồng nhằm phục vụ cho cuộc sống của chính họ. Chính những tham vọng trong cuộc sống sẽ là một động lực để thúc đẩy họ phải thay đổi, phải phát triển để theo kịp được với xu thế của thời đại, bắt kịp với sự phát triển của cộng đồng rộng lớn. 

KẾT NỐI ĐỌC - VIẾT

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu những điều bạn thấy cần nghĩ tiếp với An-be Anh-xtanh về vấn đề “Cộng đồng và cá thể”.   

Tham khảo:

*Gợi ý: học sinh tự phát triển luận điểm dưới đây theo lối hành văn của mình

 => Vấn đề cần được giải quyết tiếp theo là những hành động thực tế nhằm khắc phục lỗi sai của bản thân mình và góp sức cho sự phát triển của xã hội. Đó thực sự là một quá trình lâu dài và gian khổ. Nó giống với việc chúng ta tự tạo lỗi sai cho mình rồi tự phải tìm giải pháp khắc phục vậy và nó thực sự là không dễ dàng. Điều duy nhất chúng ta có thể thực hiện được là hãy tự đặt mục tiêu cho bản thân và thực hiện nó. 

=> Mục tiêu rõ ràng sẽ đánh dấu một bước đi vững chắc trong chặng đường tiếp theo của bạn. Bởi vậy, hãy bắt đầu từ những bước nhỏ như làm việc có mục đích, có kế hoạch… Để rồi, bạn có thể làm nên được những việc lớn như An-be Anh-xtanh đã đề cập đến.