VĂN BẢN: CỘNG ĐỒNG VÀ CÁ THỂ

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Nêu những ấn tượng nảy sinh khi bạn nghĩ về khái niệm "cộng đồng".

CH2: Hãy chia sẻ những suy nghĩ chân thật về bản chất và niềm mong muốn về một môi trường sống có thể giúp bạn phát huy được năng lực của mình.

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Theo dõi cách tác giả tập hợp bằng chứng nhằm làm sáng tỏ luận điểm khởi đầu của văn bản.

CH2: Dự đoán luận điểm này sẽ dẫn mạch lập luận trong văn bản đi theo hướng nào.

CH3: Chú ý cách lật đi lật lại vấn đề của tác giả.

CH4: Hình dung về những bằng chứng có thể được đưa ra để làm sáng tỏ nhận định này.

CH5: Bạn hiểu như thế nào về nhận định này?

CH6: Bạn có hoàn toàn đồng tình với những điều được tác giả phân tích ở đây hay không?

CH7:  Tư duy tích cực của tác giả được biểu hiện như thế nào qua những "biện giải" này?

SAU KHI ĐỌC

CH1: Xác định nội dung trọng tâm của văn bản và nêu các căn cứ cho phép bạn xác định như vậy.

CH2: Tóm tắt những luận điểm cơ bản được triển khai trong văn bản.

CH3: Sự phụ thuộc của một cá thể vào cộng đồng đã được tác giả ghi nhận qua những bằng chứng nào? Trước những bằng chứng đó, tác giả đã thể hiện cách tư duy khác biệt về vấn đề ra sao?

CH4: Tác giả đã sử dụng lí lẽ gì để khẳng định vai trò của những cá thể sáng tạo đối với sự phát triển của xã hội?

CH5: Toát lên từ mạch ngầm văn bản là những đòi hỏi đối với mỗi cá nhân và đối với cả cộng đồng. Hãy làm rõ những đòi hỏi đó và nếu suy nghĩ của bạn.

CH6:Những nhận định khái quát của tác giả về “thời đại mà chúng ta đang sống" được phát biểu từ khoảng giữa thế kỉ XX. Hiện nay, những nhận định đó có còn phù hợp với thực tế nữa không? Vì sao?

CH7: Mặc dù chưa thoả mãn với những điều còn tồn tại trong thời đại này, tác giả vẫn tin vào tương lai tốt đẹp của nền văn minh nhân loại. Cơ sở để xác lập niềm tin ấy là gì?

KẾT NỐI ĐỌC - VIẾT

CH: Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu những điều bạn thấy cần nghĩ tiếp với An-be Anh-xtanh về vấn đề “Cộng đồng và cá thể”.   

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Một cộng đồng là một nhóm các cá thể sống chung trong cùng một môi trường. Trong cộng đồng người, mối quan tâm chung là kế hoạch, các mối ưu tiên, nhu cầu, nguy cơ và một số điều kiện khác có thể có và cùng ảnh hưởng đến đặc trưng và sự thống nhất của các thành viên trong cộng đồng.

CH2: Môi trường sống mà em muốn đó chính là một xã hội công bằng, mọi người sống chan hòa, có đầy đủ cơ sở vật chất hạ tầng, máy móc và trang thiết bị phục vụ tốt nhất cho công việc và sinh hoạt. Đó là một không gian đủ hợp lí để mỗi người có không gian riêng, không bị bó hẹp.

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Tác giả đã lập luận những vấn đề liên quan đến đời sống cộng đồng.

CH2: Luận điểm này sẽ dẫn mạch lập luận trong văn bản đi theo hướng quy nạp.

CH3: Tác giả đã đưa ra lập luận cá thể đơn lẻ sẽ tạo những điều mới cho xã hội còn cá thể sáng tạo thì sự phát triển lên cao là một điều khó tưởng tượng.

CH4: Những bằng chứng đã thể hiện được quan điểm của một cộng đồng lành mạnh khi tác giả đã liệt kê những nền văn hóa cổ đại - đều là những nền văn hóa đạt đến sự văn minh của nhân loại và để lại cho nhân loại những thành tựu văn hóa đạt đến sự đỉnh cao của nhân loại.

CH5: Hội họa và âm nhạc đang dần càng mất vị thế trong cuộc sống bởi dư luận cuộc sống, về chế độ dân chủ nghị trường, chế độ vốn,....

CH6: Em đồng tình với những điều mà tác giả đã phân tích ở đây.

CH7: Tư duy tích cực của tác giả được biểu hiện qua sự phát triển kinh tế và kĩ thuật.

SAU KHI ĐỌC

CH1: - Nội dung trọng tâm: bàn về mối quan hệ giữa cộng đồng và cá thể.

- Căn cứ xác định: dựa vào cách lập luận, dẫn chứng tác giả đưa ra làm sáng tỏ luận điển chính của tác phẩm. Dựa trên cơ sở phân tích sự phụ thuộc, mối quan hệ tương quan giữa cá nhân và cộng đồng, tác giả đã làm nổi bật sự tác động qua lại và ý nghĩa của nó đối với hai đối tượng này, từ đó khẳng định mối quan hệ không thể tách rời giữa chúng.

CH2: Những luận được triển khai:

- Khẳng định vai trò của cộng đồng đối với cá nhân trong đó.

- Đóng góp của các cá thể cho cộng đồng

- Thế nào là cộng đồng lành mạnh?

- Những vấn đề đang nảy sinh trong cộng đồng và cá thể loài người

- Lời biện giải cho lòng tin của tác giả về một tương lai tốt đẹp đang chờ đón chúng ta. 

CH3: - Bằng chứng:

- Trong một bối cảnh mà người ta không nói nhiều về tự do cá nhân, quyền của con người cá nhân, đóng góp của cá nhân, tác giả lại ngay từ đầu khẳng định sự phụ thuộc của cá thể vào cộng đồng.

- Tác giả là người có những đóng góp lớn cho sự phát triển khoa học thế giới nhưng lại nghĩ đến sự mang ơn vì được sống trong cộng đồng loài người.

- Nhà khoa học thường mải mê nghiên cứu theo sự thúc đẩy lí do chuyên môn, đôi khi không nghĩ đến tính thực dụng của kết quả, nhưng ở đây An-be Anh-xtanh lại thường nghĩ đến vấn đề tình cảm, suy nghĩ và hành động của anh ta giúp ích được bao nhiêu cho sự tồn tại của người khác.

CH4: Tác giả sử dụng lí lẽ:

- Tất cả tài sản vật chất, tinh thần và đạo đức mà chúng ta nhận được từ cộng đồng đã được tạo dựng bởi những cá thể sáng tạo đơn lẻ.

- Chỉ cá thể đơn lẻ mới có tư duy và qua đó tạo ra những giá trị mới cho xã hội.

- Một cộng đồng lành mạnh là một cộng đồng gắn liền với tính độc lập của những cá thể cũng như với sự liên kết bên trong của xã hội.

CH5: - Phía cá thể: mỗi người luôn nhớ mình là thành iên của cộng đồng lớn mà thiếu nó, bản thân anh ta không thể tồn tại.

- Phía cộng đồng: cả cộng đồng cần ý thức được rằng sức mạnh của nó gắn với sự sáng tạo của từng cá thể, vì vậy, nó cần phải coi trọng việc phóng sức sáng tạo của cá nhân, nhìn thấy sự “tách bạch một cách tương đối giữa cá nhân và cộng đồng” thực hiện việc “phân công lao động có kế hoạch” để mang lại sự bảo đảm vật chát cho từng cá thể, mở đường cho những sáng tạo, đột phá của cá thể.

CH6: Cơ sở để xác lập niềm tin: “phân công lao động có kế hoạch” mang lại sự đảm bảo cơ sở vật chất cho từng cá thể, tạo lợi thế cho phát triển nhân cách và cộng đồng sẽ khỏe mạnh trở lại.

CH7: Có thể thấy, nhiều nhận định khái quát của tác giả đến bây giờ vẫn còn đúng, nhất là nhận định về sự tồn tại của các chế độ độc tài, về sự suy giảm ý thức về lẽ phải ở một bộ phận của cộng đồng.

KẾT NỐI ĐỌC - VIẾT

CH: - Cộng đồng là toàn thể những người cùng sống, có những điểm giống nhau, gắn bó thành một khối trong sinh hoạt xã hội. Muốn duy trì cuộc sống của mình, mỗi các nhân phải lao động và liên hệ với những người khác, với cộng đồng. 

- Cộng đồng là môi trường xã hội để các cá nhân thực hiện sự liên kết, hợp tác với nhau tạo ra đời sống của mình và của cộng đồng. 

- Cá nhân phải có trách nhiệm góp sức xây dựng và phát triển cộng đồng ngày càng văn minh, tiến bộ. 

- Cộng đồng có trách nhiệm chăm lo cuộc sống của cá nhân, đảm bảo cho mọi người có điều kiện phát triển. 

- Mối quan hệ giữa cá nhân và cộng đồng cần phải được xây dựng. Giữa cá nhân và cộng đồng có mối quan hệ không thể tách rời. 

- Bởi vậy, xây dựng và phát triển cộng đồng cũng có nghĩa là tự bảo vệ cuộc sống của chính mình.