VĂN BẢN: THUYỀN VÀ BIỂN

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Bạn đã biết so sánh thú vị nào về tình yêu và sự gắn bó giữa những người yêu nhau?

CH2: Bạn đã từng nghe những ca khúc nào phổ thơ Xuân Quỳnh? Nếu đã từng nghe hãy chia sẻ ấn tượng của bạn về một trong số ca khúc ấy.

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Những dấu hiệu hình thức nào chứng tỏ có một câu chuyện được kể trong bài thơ?

CH2: Theo dõi diễn biến câu chuyện.

CH3: Chú ý dấu ngoặc đơn ở hai câu thơ này.

CH4: Nhân vật trữ tình rút ra nhận thức gì từ câu chuyện?

CH5: Nhân vật trữ tình – người kể chuyện đã đồng nhất mình với nhân vật trong câu chuyện như thế nào?

SAU KHI ĐỌC

CH1: Bạn cảm nhận như thế nào về câu chuyện được nhân vật trữ tình kể lại trong bài thơ.

CH2: Trong câu chuyện về thuyền và biển, hai đối tượng này được đặt trong tương quan nào? Những cung bậc tình cảm gì đã được "người kể" soi rọi, khám phá.

CH3: Từ câu chuyện giữa thuyền và biển, bạn suy nghĩ như thế nào về vấn đề "hiểu", "biết" và "gặp" trong tình yêu đôi lứa?

CH4: Nêu nhận xét về sự lồng ghép hai câu chuyện trong bài thơ. Số dòng thơ được dành cho từng câu chuyện được phân bố theo tỉ lệ nào? Bạn suy nghĩ gì về điều này?

CH5: Bài thơ giúp bạn hiểu như thế nào về tâm sự và khát vọng của nhân vật trữ tình?

CH6: Đánh giá chung về vai trò, ý nghĩa của yếu tố tự sự được sử dụng trong bài thơ.

KẾT NỐI ĐỌC - VIẾT

CH: Tìm đọc thêm một bài thơ trữ tình chứa đựng câu chuyện ẩn dụ về tình yêu gần gũi với Thuyền và biển. Từ đó, viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) so sánh hai tác phẩm.

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1: Em đã biết những so sánh thú vị về tình yêu và sự gắn bó giữa người yêu nhau là: Sóng, biển và bến bờ, thuyền và biển,…

CH2:- Em đã từng nghe ca khúc Sóng, được phổ nhạc từ bài thơ: Sóng, Thuyền và Biển… Trong đó em ấn tượng nhất là bài Thuyền và Biển, bài hát mượn hình ảnh của thuyền và biển để thể hiện sự khăng khít, bền chặt và chung thủy của tình yêu. Nó không thể tách rời nhau dẫu có xa cách.

ĐỌC VĂN BẢN

CH1: Những dấu hiệu chứng tỏ có một câu chuyện được kể trong bài thơ là:

- Cụm từ: kể anh nghe

- Nhân vật: thuyền và biển

CH2: - Diễn biến câu chuyện: Câu chuyện là hình ảnh con thuyền ra khơi ngày đêm

qua lăng kính đầy lãng mạn, trữ tình của tác giả.

CH3: - Dấu ngoặc đơn ở hai dòng thơ này có tác dụng giải thích cho hai dòng thơ trước đó: sự xô thuyền của biển giống như sự biến đổi trong tình yêu, luôn thay đổi không ngừng.

CH4: - Nhận thức rút ra: Chỉ có những người yêu nhau mới hiểu được nhau, biết nhau sẽ làm gì và muốn làm gì, là sự thấu hiểu của những con người khi yêu.

CH5: - Tác gỉa sử dụng hình ảnh ẩn dụ: thuyền và biển là người con trai và người

con gái. Tác giả thấy mình giống như người con gái trong câu chuyện, nếu thiếu vắng đi người yêu giống như thuyền từ giã biển, cô gái chỉ còn thấy bão tố. Người con gái chỉ luôn muốn ở cạnh người mình yêu, tận hưởng niềm hạnh phúc.

SAU KHI ĐỌC

CH1: - Câu chuyện được nhân vật trữ tình kể lại trong bài thơ chính là tâm trạng của những người đang yêu nhau. Nhà thơ mượn hình ảnh thuyền và biển để gửi gắm tâm tư, tình cảm của mình. Tình yêu của nhà thơ cũng rộng lớn, mênh mông thắm thiết như thuyền với biển.

CH2: - Trong câu chuyện về thuyền và biển, hai đối tượng được đặt trong tương

quan: giữa người con trai và con gái.

- Những cung bậc tình cảm đã được “người kể” soi rọi, khám phá là:

+ Sự thủy chung, lãng mạn của hai người yêu nhau.

+ Sự thấu hiểu chỉ những người yêu nhau

CH3: - Từ câu chuyện giữa thuyền và biển, em nghĩ rằng 3 vấn đề cần có trong tình

yêu là “hiểu”, “biết”, “gặp”.

+ Hiểu là sự thấu hiểu của con người trong tình yêu.

+ Biết là sự hiểu biết về những biến đổi trong tình yêu, có khi bình lặng, khi lại

xô bồ đề bản thân mỗi người biết cách để tự điều chỉnh.

+ Gặp là sự gặp gỡ, trò chuyện thân mật giữa những người mình yêu.

= > Ba yếu tố trên là cách để ta duy trì mối quan hệ tình yêu được tốt đẹp, bền

vững theo thời gian.

CH4: - Nhận xét về sự lồng ghép hai câu chuyện trong bài thơ: về mặt ý nghĩa, sự

lồng ghép giữa câu chuyện của tác giả và câu chuyện của thuyền và biển diễn

ra linh hoạt, đan xen với nhau. Đôi khi nó khiến người đọc khó có thể phân biệt được đâu là câu chuyện của tác giả và câu chuyện của thuyền biển bởi sự tương đồng giữa chúng.

- Số dòng thơ được dùng cho thuyền và biển: 26 câu

- Số dòng thơ dùng cho câu chuyện của tác giả: 4 câu

→ Tác giả sử dụng ít những câu thơ nói trực tiếp về câu chuyện của mình như vậy bởi tình yêu của tác giả cũng giống như thuyền và biển, sự tương đồng giữa chúng là rất nhỏ. Bởi vậy, khi nói về thuyền và biển cũng là đang nói đến câu chuyện của tác giả.

CH5:- Tâm sự và khát vọng: Nhân vật trữ tình là một người có tâm hồn đa sầu, đa cảm khát khao hạnh phúc, sống hết mình với sự thủy chung son sắt. Nhân vật trữ tình luôn mong tình yêu của mình sẽ đến ngày đơm hoa, kết trái, có kết quả như ý sau những tháng ngày xa cách. Từ đó cũng gửi gắm đến một thông điệp về khát khao hạnh phúc, tình yêu đôi lứa của nhân vật trữ tình.

CH6: Vai trò, ý nghĩa:

- Giúp cho hai sự vật thuyền và biển tưởng như xa lạ lại trở nên gần gũi hơn, chạm đến sự đồng cảm của người đọc một cách tự nhiên và sâu sắc nhất.

- Làm cho thông điệp về tình yêu được truyền tải một cách tự nhiên và gần gũi hơn.

- Giúp cho người đọc hình dung và cảm nhận được tâm tư, tình cảm của tác giả.

KẾT NỐI ĐỌC - VIẾT

CH: Biển của Xuân Quỳnh vẫn có những lúc dịu dàng, đằm thắm “như cô gái nhỏ” 

- Hình ảnh thuyền và biển trong bài “Tình thuyền và biển” của Hoàng Minh Tuấn có những cung bậc cảm xúc luôn hiện diện trong tình yêu. Khi dồn dập mãnh liệt, khi lại dịu êm, cô đơn, buồn tủi.

- Sự hòa quyện quấn quýt của thuyền và biển khiến người đọc không khỏi thấy cảm thông, ngưỡng mộ bởi chúng là hiện thân của những người yêu nhau, luôn mãnh liệt trong từng cung bậc cảm xúc, hoàn cảnh.