VĂN BẢN: PA-RA-LIM-PÍCH (PARALYPIC): MỘT LỊCH SỬ CHỮA LÀNH NHỮNG VẾT THƯƠNG

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH1. Tìm hiểu thông tin về một vận động viên hoặc một môn thể thao mà bạn yêu thích. Theo bạn, thể thao có ý nghĩa gì với đời sống con người?

Trả lời:

- Nguyễn Thị Ánh được mệnh danh “Cá kình Việt Nam” Viên sinh ngày 9 tháng 11 năm 1996 tại ấp Ba Cau, xã Giai Xuân, huyện Phong Điền, thành phố Cần Thơ, là cựu nữ vận động viên bơi lội thuộc Đoàn Thể thao Quân đội và Đội tuyển Bơi lội Quốc gia Việt Nam. Khi 19 tuổi cô đã giành 8 huy chương vàng, 1 huy chương bạc, 1 huy chương đồng cho Việt Nam và phá 8 kỷ lục và được công nhận là vận động viên ngoài Singapore xuất sắc nhất tại Đại hội Thể thao Đông Nam Á 2015 ở Singapore. 

Lợi ích của thể thao: 

• Tăng sự tự tin: khi tham gia các môn thể thao đồng đội, trẻ được rèn luyện tinh thần đoàn kết, làm việc nhóm. Đây là một cách tích cực giúp các em kết nối với đồng đội và huấn luyện viên. 

• Xây dựng mối quan hệ bền chặt: Trẻ có thể hỗ trợ nhau vượt qua khó khăn khi cha mẹ không ở bên. Sự ủng hộ về mặt thể chất và tinh thần này không chỉ xảy ra khi chơi thể thao mà còn trong học tập, cuộc sống.

• Phát triển kỹ năng tư duy phản biện: Chiến thuật, đối thủ, điểm mạnh, điểm yếu đều cần được xem xét. Đôi khi người chơi cần tìm ra cách để ngăn chặn một cầu thủ ngôi sao của đội bạn tấn công hoặc vá lỗi cho đồng đội. Bất kể thách thức là gì, trẻ cần phải có kỹ năng tư duy phản biện để giải quyết vấn đề.

• Học cách chấp nhận luật chơi: Đây là một bài học lớn ở mọi lứa tuổi mà không phải ai cũng có thể đối mặt. Trong thể thao đồng đội thường có một trọng tài đưa ra quyết định ở những tình huống phạm lỗi hoặc xung đột. 

• Rèn khả năng đối mặt với khó khăn: Thực tế, có đôi khi bất kể bạn làm việc chăm chỉ và chuẩn bị kỹ như thế nào, những điều đáng tiếc vẫn xảy ra,...

ĐỌC VĂN BẢN

CH1. Dựa vào nhan đề và phần sa-pô, dự đoán về nội dung chính của văn bản.

Trả lời:

Nỗi đau của vận hội Pa-ra-lim-pích

CH2. Dựa vào đề mục, dự đoán về thông tin chính sẽ được trình bày.. 

Trả lời:

Thế vận hội Pa-ra-lim-pích dành những vận động viên khuyết tật.

CH3.  Chú ý các từ ngữ chỉ thời gian và các sự kiện chính.

Trả lời:

Các từ ngữ chỉ thời gian trong đoạn được kể lại theo trình tự lịch sự đã đánh dấu sự ra đời của Pa-ra-lim-pích.

CH4. Xác định thông tin chính được trình bày.

Trả lời:

Cuộc thi không chỉ dành cho các cựu chiến binh, tiêu chí để tham gia cuộc thi đơn giản vẫn phải là "xe lăn", khi kì đầu tiên được diễn ra có tới 100 vận động viên đến từ 23 quốc gia khác nhau tham gia. Bác sĩ Gắt-mừn cùng những cộng sự ở bệnh viện Xtốc Men-đơ-vin cũng là thành viên sáng lập đầu tiên của Ủy ban Thế vận hội Xtốc Men-đơ-vin.

CH5. Tên đề mục gợi cho bạn suy nghĩ gì?

Trả lời:

Tên đề mục đã gợi ra những nỗi đau mà các vận động viên trong cuộc thi từng gặp phải.

CH6. Xác định thông tin chính được trình bày.

Trả lời:

Phải học cách sống thích nghi với hoàn cảnh cho dù hiện thực cuộc sống nó tàn khốc ra sao.

CH7. Chú ý đến các nhân vật và các câu chuyện được giới thiệu.

Trả lời:

Nhân vật Van Gát đã chọn trượt tuyết và leo núi. Anh trở thành người gốc Nam Phi đầu tiên chinh phục ngọn Man-na-xlu ở dãy Hi-ma-lay-a. Sau hai năm anh lại cùng hoàng tử Anh tên là Harry tham gia chuyến thám hiểm ở Nam Cực. Sau đó, anh hướng đến các môn thể thao có tính cạnh tranh, khi tham dự Pa-ra-lim-pích anh đã giành được hai huy chương Vàng và một huy chương Đồng ở môn xe đạp.Ngoài ra còn có Bret-ly Xnai-đơ và những chiến tích của anh.

SAU KHI ĐỌC

CH1. Hãy nêu khái quát chủ đề của văn bản Cách tiếp cận vấn đề của tác giả có gì đặc biệt?

Trả lời:

Chủ đề của văn bản: Những con người nghị lực trong cuộc thi Pa-ra-lim-pích. 

Cách tiếp cận vấn đề của tác giả đặc biệt ở chỗ nêu tiêu đề và sapo đặc biệt gây sự tò mò thích thú cho bạn đọc.

CH2. Phân tích tác dụng của các phương tiện phi ngôn ngữ trong văn bản.  

Trả lời:

Việc sử dụng các số liệu, hình ảnh, dẫn chứng qua lời kể của các nhân vật khiến cho văn bản không trở thành một văn bản khô khăn, xa lạ với người đọc.

CH3. Xác định các ý chính, ý phụ trong văn bản. Sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ để tóm tắt các thông tin.

Trả lời:

+ Hoàn cảnh ra đời 

+ Những nạn nhân của chiến tranh đều sẽ được tham gia 

+ Sự tham gia đông đảo của thế vận hội 

+ Pa-ra-lim-pích chính thức được xuất hiện 

Vượt qua những nỗi đau: 

+ Nhân vật Van Gát 

+ Nhân vật Brét-ly Xnai-đơ.

CH4. Yếu tố tự sự có vai trò gì trong văn bản?

Trả lời:

Yếu tố dùng để trình bày một chuỗi các sự việc, sự việc này nối tiếp sư việc kia để cuối cùng dẫn đến một kết thúc, thể hiện một ý nghĩa. 

CH5. Quan điểm của tác giả là gì? Quan điểm đó được thể hiện bằng cách nào?

Trả lời:

Các vận động viên cựu chiến binh khuyết tật là điển hình cho các cuộc chiến tranh nhưng đồng thời họ là cội nguồn cho sự ra đời của phong trào thể thao người khuyết tật và cũng là những câu chuyện chữa lành vết thương của nhân loại. 

CH6. Phát biểu suy nghĩ của bạn về khả năng kì diệu của con người sau khi đọc các thông tin về một số vận động viên thể thao trong văn bản.

Trả lời:

 Khả năng kỳ diệu nhất của con người đó là có được quyền tự do chọn lựa, chọn lựa một thái độ, chọn lựa một cách sống, một cách nhìn. Không ai có thể kiểm soát được những biến cố xảy đến, nhưng mỗi người luôn có quyền chọn lựa cách đối phó với chúng.Chính vì thế, họ chỉ là đang tồn tại chứ không phải đang sống thực sự. Điều đó cũng giống như việc bạn muốn mở khóa để thoát khỏi nơi giam cầm, nhưng lại không biết rằng chiếc chìa khóa đang ở ngay trong chính bản thân mình, trong cách suy nghĩ của mình. Cuộc sống là do chúng ta lựa chọn chứ không phải do may rủi. Bản chất của sự việc xảy đến không quan trọng bằng cách chúng ta đối phó với nó. Chính điều chúng ta chọn để nghĩ và chọn để làm mới là quan trọng hơn cả. 

CH7. Văn bản giúp bạn hiểu thêm gì về vấn đề nỗi đau nói chung? Ta có thể ứng xử như thế nào với nỗi đau và những khiếm khuyết trên cơ thể của mình và của người khác?

Tham khảo:

Văn bản đã giúp chúng ta hiểu thêm về nỗi đau dân tộc. Đó là những hi sinh, mất mát của con người trong thời đại chiến tranh ấy đã để lại cho về sau những đau thương khó có thể phai mờ. 

Những ứng xử đối với người khuyết tật: 

• Không nên kỳ thị và phân biệt đối xử với người khuyết tật Có 3 quan điểm kỳ thị chính như sau:

• Quan điểm thứ nhất: Cho rằng người bị khuyết tật là do nhân quả, ở ác thì gặp ác, nếu bố mẹ làm điều xấu thì tội sẽ đến phần con cái chịu và họ sẽ bị khuyết tật xem như là một hình thức trừng phạt của luật nhân quả.

• Quan điểm thứ hai:  người khuyết tật họ là những người không bình thường, chính vì vậy mà những người khuyết tật, gánh nặng cho gia đình và xã hội.

• Quan điểm thứ ba: Cho rằng người khuyết tật là hiện thân của điều đen đủi và không may mắn. .

Những giải pháp giảm sự kỳ thị của mọi người đối với người khuyết tật:

• Các bạn cần có cái nhìn nhân ái hơn đối với những người khuyết tật, hãy cứ xem họ như những người bình thường được hưởng những quyền lợi và tạo cơ hội cho họ làm việc.

• Hiểu được những quy định của pháp luật về việc không phân biệt kỳ thị đối xử với người khuyết tât, đặc biệt trong trường học là nơi giúp các em học sinh khuyết tật được hòa nhập với các em bình thường khác.

• Cần có những đầu tư hơn nữa đối với những dịch vụ công cộng dành riêng cho người khuyết tật, tạo cho họ có cơ hội tham gia vào các hoạt động của xã hội.

KẾT NỐI ĐỌC - VIẾT

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) về khả năng chữa lành của thể thao. 

Tham khảo:

*Gợi ý: học sinh tự phát triển luận điểm dưới đây theo văn phong của mình 

=> Tập thể dục thể thao là "chìa khóa vàng" cho sức khỏe nâng cao sức đề kháng không chỉ mang lại một cơ thể dẻo dai, hình thể lý tưởng mà còn tác động đến tinh thần, cho bạn luôn tràn đầy năng lượng mỗi ngày. 

=> Tập thể dục là một bí quyết giúp thư giãn, xả stress hiệu quả sau một thời gian làm việc trí óc căng thẳng, đặc biệt là giới văn phòng thường ngồi một chỗ, ít vận động và tiếp xúc nhiều với máy tính. 

=> Phương pháp này còn giúp tăng cường năng lượng đáng kể, do đó nếu cảm thấy uể oải, khó tập trung bạn hãy thử một vài hoạt động đơn giản như đi bộ, đạp xe, chạy bộ… Chúng sẽ giúp tăng vận chuyển oxy, chất dinh dưỡng đến các mô và hệ thống tim mạch, nhờ đó nạp đầy năng lượng giúp bạn giải quyết công việc tốt hơn. 

=> Những người tập thể dục thể thao mỗi ngày thường cảm thấy vui vẻ, yêu đời cũng như giảm đáng kể các triệu chứng trầm cảm và lo lắng so với người không tập. Bởi các bài tập vận động sẽ làm tăng độ nhạy cảm của não đối với các hormone Serotonin và Norepinephrine, từ đó giảm nguy cơ trầm cảm. Đồng thời, làm tăng sản xuất Endorphins tạo sự hưng phấn, hiệu quả cao trong việc giảm đau.