BÀI 11. CUỘC SỐNG MUÔN MÀU

BÀI VIẾT 1: TẢ PHONG CẢNH

I. NHẬN XÉT

Đọc bài văn sau và trả lời câu hỏi:

1. Bài văn có mấy đoạn? Nêu nội dung của từng đoạn.

2. Xếp các đoạn văn vào mỗi phần phù hợp: mở bài, thân bài, kết bài.

3. Theo em, ngoài trình tự miêu tả như trong phần thân bài nói trên, còn có thể miêu tả phong cảnh theo trình tự nào khác?

Soạn rút gọn:

1. Bài văn có ba đoạn:

- Đoạn 1: Tác giả giới thiệu con suối chảy qua bản, cầu qua suối và cảnh vật xung quanh.

- Đoạn 2: Tác giả tiếp tục miêu tả về con suối, những thác nước và vực sâu.

- Đoạn 3: Tác giả nói về tầm quan trọng của con suối đối với cuộc sống ở bản.

2. Các đoạn văn có thể được xếp vào các phần như sau:

- Mở bài: Đoạn 1

- Thân bài: Đoạn 2.

- Kết bài: Đoạn 3.

3. Ngoài trình tự miêu tả trong phần thân bài, ta cũng có thể miêu tả phong cảnh theo trình tự từ tổng quan đến chi tiết (ví dụ, từ cảnh vật lớn như núi, sông đến những chi tiết nhỏ như cây cỏ, con vật), hoặc từ gần đến xa (ví dụ, từ cảnh vật gần mình như cây cỏ, con đường đến cảnh vật xa như núi, mây trời). 

III. LUYỆN TẬP

Bài văn sau có những điểm nào giống và khác bài “Con suối bản tôi”:

a) Về cấu tạo?

b) Về trình tự miêu tả?

Chiều tối

Nắng bắt đầu rút lên những chòm cây cao, rồi nhạt dần như hoà lẫn với ánh sáng trắng nhọt cuối ngày.

Lúc đó, trong những bụi cây đã thấp thoáng, thập thò những mảng tối. Màu tối lan dần dưới từng gốc cây, ngả dài trên thảm cỏ, rồi đổ lốm đốm trên lá cành, nhất là những vòm xanh rậm rạp. Bóng tối như bức màn mỏng, như thứ bụi xốp, mờ đen, phủ dần lên mọi vật.

Trong nhập nhoạng, thỉnh thoảng lại bật lên một mảng sáng mờ của ánh ngày vương lại. Một vài tiếng dế gáy sớm, vẻ thăm dò, chờ đợi. Có đôi ánh đom đóm chấp chói, lúc lên cao, lúc xuống thấp, lúc lại rơi xuống mặt cỏ không còn rõ hình cây lá nữa mà mịn màng hoà lẫn như một mặt nước lặng êm.

Trong im ắng, hương vườn thơm thoảng bắt đầu rón rén bước ra và tung tăng trong ngọn gió nhẹ, nhảy trên cỏ, trườn theo những thân cành.

PHẠM ĐỨC

Soạn rút gọn:

a) Về cấu tạo:

Cả hai bài đều có cấu trúc gồm ba đoạn. Tuy nhiên, bài “Con suối bản tôi” có mở bài, thân bài và kết bài rõ ràng hơn so với bài “Chiều tối”, trong đó mở bài không được phân biệt rõ ràng.

b) Về trình tự miêu tả:

Trong bài “Con suối bản tôi”, tác giả miêu tả con suối từ tổng quan đến chi tiết, từ cầu qua suối, đến thác nước và vực sâu. Trong khi đó, bài “Chiều tối” miêu tả cảnh vật theo trình tự thời gian, từ khi nắng bắt đầu rút cho đến khi màn đêm buông xuống, và cảnh vật được miêu tả theo sự thay đổi ánh sáng và màu sắc.

Cả hai bài đều sử dụng ngôn ngữ mô tả phong phú và chi tiết để tạo nên bức tranh sinh động về cảnh vật. Tuy nhiên, bài “Con suối bản tôi” tập trung nhiều hơn vào miêu tả về con suối và cuộc sống xung quanh nó, trong khi bài “Chiều tối” tập trung vào miêu tả sự thay đổi ánh sáng và màu sắc trong cảnh vật khi màn đêm buông xuống.