BÀI 20. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ CAO TRONG NUÔI THỦY SẢN

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã và đang diễn ra mạnh mẽ, tác động đến nhiều lĩnh vực và ngành sản xuất, trong đó có nuôi thuỷ sản. Các công nghệ hiện đại như công nghệ Al và những công nghệ mới trong quản lí thức ăn, môi trường, dịch bệnh, tình trạng sinh lí của cá, lồng nuôi,... được ứng dụng rộng rãi, mang lại nhiều lợi ích cho người nuôi cũng như ngành thuỷ sản.

Hãy kể tên một số thiết bị công nghệ cao được sử dụng trong nuôi thuỷ sản mà em biết

Giải rút gọn:

- Hệ thống cho ăn tự động

- Hệ thống xử lý nước

- Hệ thống giám sát môi trường

- Hệ thống sục khí

1. CÔNG NGHỆ NUÔI THUỶ SẢN TUẦN HOÀN

Câu hỏi: 

1. Công nghệ nuôi thuỷ sản tuần hoàn là gì?

2. Công nghệ này có những ưu điểm và nhược điểm nào?

Giải rút gọn:

1. Công nghệ nuôi thuỷ sản tuần hoàn  là hệ thống nuôi trong đó nước thải từ bể nuôi được xử lí để tái sử dụng thông qua hệ thống bơm, lọc tuần hoàn

2. Ưu điểm và nhược điểm:

- Ưu: kiểm soát hoàn toàn chất lượng nước vào và ra, tăng hàm lượng oxygen và tạo dòng chảy kích thích cá lớn nhanh

- Nhược: chi phí đầu tư lớn, tiêu hao nhiều năng lượng, trình độ kĩ thuật cao 

Tìm hiểu thêm: Em hãy tìm hiểu thêm về hệ thống nuôi tuần hoàn của Isarel

Giải rút gọn:

- Hệ thống nuôi tuần hoàn của Israel là một công nghệ tiên tiến trong nuôi trồng thủy sản, cho phép tái sử dụng nước trong quá trình nuôi.

- Đặc điểm:

+ Nước được sử dụng tuần hoàn, qua các bể nuôi và hệ thống xử lý nước.

+ Chất thải từ con nuôi được loại bỏ và xử lý trước khi đưa nước trở lại bể nuôi.

+ Sử dụng ít nước hơn nhiều so với các phương pháp nuôi truyền thống.

+ Kiểm soát môi trường nuôi tốt hơn, giảm thiểu nguy cơ dịch bệnh.

Câu hỏi: Nêu thành phần của công nghệ nuôi thủy sản tuần hoàn.

Giải rút gọn:

công nghệ lọc và xử lí chất thải, công nghệ nano oxygen, công nghệ quản lí thức ăn, khử trùng, ổn nhiệt,…

Câu hỏi: Công nghệ lọc cơ học trong hệ thống tuần hoàn có tác dụng gì?

Giải rút gọn:

- Lọc thô: gom và loại bỏ các chất thải rắn có kích thước lớn ngay sau bể nuôi. 

- Lọc qua trống lọc: gom các chất thải rắn có kích thước nhỏ, ít bị tắc nên có thể vận hành trong thời gian dài, bổ sung oxygen vào trong nước.

Câu hỏi: Công nghệ lọc sinh học hoạt động dựa trên nguyên lí nào?

Giải rút gọn:

Lọc sinh học chủ yếu loại bỏ các chất thải trong nước ở dạng hoà tan. Trong hệ thống lọc sinh học có thiết kế bể chứa giá thể (hạt nhựa, xốp,...) tạo bề mặt cho vi sinh vật hiếu khí bám trên đó và sinh sống. Nước khi chảy qua bể lọc này sẽ được vi sinh vật phân giải, chuyển hoá nitrogen ở dạng độc (NH3, NO, ....) sang dạng không 2 độc hoặc ít độc hơn (NH4+, NO3-).

Câu hỏi: Công nghệ nano oxygen mang lại những lợi ích gì?

Giải rút gọn:

- Giúp tăng khả năng hòa tan oxygen trong nước

- Tiêu diệt mầm bệnh

- Giúp tăng mật độ thả cá và giảm thời gian nuôi

Câu hỏi:

1. Vì sao công nghệ quản lí thức ăn lại góp phần giảm chi phí sản xuất và tăng hiệu quả nuôi?

2. Công nghệ quan trắc và cảnh báo môi trường giúp người nuôi biết được tình hình bể nuôi bằng cách nào?

Giải rút gọn:

1. Vì: 

- Hệ thống quản lý thức ăn giúp xác định lượng thức ăn phù hợp cho từng giai đoạn phát triển của con nuôi, đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng mà không dư thừa

- Con nuôi được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, sức khỏe tốt sẽ có tỷ lệ sống cao hơn.

- Hệ thống quản lý thức ăn giúp tự động hóa việc cho ăn, giúp người nuôi tiết kiệm thời gian và công sức.

2. Công nghệ này được xây dựng thông qua sự kết nối Internet của máy tính và công nghệ tự động hoá. Các chỉ tiêu môi trường, hoạt động động vật thuỷ sản được tự động quan trắc..

Câu hỏi: Công nghệ nuôi thuỷ sản tuần hoàn được ứng dụng như thế nào ở Việt Nam?

Giải rút gọn:

Tại Việt Nam, do chi phí năng lượng để vận hành lớn nên nuôi tuần hoàn thường chỉ được áp dụng với những đối tượng có giá trị kinh tế cao hoặc ở những giai đoạn nhất định. 

Vận dụng: Hãy tìm hiểu về các cơ sở ở nước ta đã áp dụng công nghệ nuôi thuỷ sản tuần hoàn. Nêu những lợi ích mà công nghệ này đã mang lại cho cơ sở đó.

Giải rút gọn:

1. Các cơ sở áp dụng công nghệ nuôi thuỷ sản tuần hoàn ở Việt Nam

- Công ty TNHH MTV Thực phẩm Sao Ta:

+ Áp dụng công nghệ RAS (Recirculating Aquaculture System) từ Israel để nuôi cá tra.

+ Hệ thống RAS giúp tiết kiệm 90% lượng nước so với phương pháp nuôi truyền thống.

+ Năng suất nuôi tăng gấp 3 lần so với nuôi truyền thống.

2. Lợi ích của công nghệ nuôi thuỷ sản tuần hoàn:

- Hệ thống RAS giúp tiết kiệm 70-90% lượng nước so với phương pháp nuôi truyền thống.

- Hệ thống RAS giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường do hoạt động nuôi trồng thủy sản.

- Hệ thống RAS giúp kiểm soát môi trường nuôi tốt hơn, giúp con nuôi phát triển nhanh hơn và tăng năng suất.

- Hệ thống RAS giúp giảm thiểu nguy cơ dịch bệnh và các rủi ro khác trong nuôi trồng thủy sản.

2. CÔNG NGHỆ BIOFLOC

Câu hỏi: Công nghệ Biofloc là gì? Công nghệ này có những ưu điểm và nhược điểm nào?

Giải rút gọn:

- Công nghệ biofloc là việc sử dụng tập hợp các loài vi khuẩn, tảo, nguyên sinh động vật và các hạt vật chất hữu cơ để cải thiện chất lượng nước, xử lí chất thải và hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh.

+ Ưu điểm: mức độ an toàn sinh học cao, ngăn ngừa sự xâm nhập của mầm bệnh và cải thiện chất lượng nước, có thể được sử dụng làm thức ăn cho các đối tượng nuôi giúp giảm chi phí và nâng cao hiệu quả nuôi.

+ Nhược điểm: người nuôi phải có kiến thức, kinh nghiệm và liên tục theo dõi hàm lượng C, N để đưa ra các giải pháp điều chỉnh tỉ lệ hợp lí. Hệ thống cũng yêu cầu phải có sục khí liên tục làm gia tăng chi phí năng lượng

Luyện tập: Hãy so sánh công nghệ nuôi thủy sản tuần hoàn và công nghệ biofloc.

Giải rút gọn:

Câu hỏi: Công nghệ biofloc được ứng dụng ở Việt Nam như thế nào?

Giải rút gọn:

- Công nghệ biofloc áp dụng ở trại nuôi tôm thẻ chân trắng và cá rô phi thương phẩm.

 - Tôm thẻ chân trắng được nuôi bằng công nghệ biofloc có tỉ lệ sống cao (từ 70 đến 90%), giảm khoảng 10% chi phí thức ăn, năng suất có thể tăng từ 50 đến 60% so với hệ thống nuôi truyền thống