ÔN TẬP CHỦ ĐỀ 3. BẢO VỆ VÀ KHAI THÁC TÀI NGUYÊN BỀN VỮNG

1. HỆ THỐNG HÓA KIẾN THỨC

Hãy hoàn thành sơ đồ theo mẫu dưới đây:

Giải rút gọn:

1. Ý nghĩa, nhiệm vụ của việc bảo vệ và khai thác tài nguyên rừng bền vững

- Ý nghĩa của việc bảo vệ và khai thác tài nguyên rừng bền vững:

+ Duy trì và nâng cao chức năng phòng hộ và bảo vệ 

+ Bảo tồn đa dạng sinh học

+ Duy trì và nâng cao chức năng sản xuất của rừng

+ Góp phần tạo việc làm và cải thiện sinh kế vùng nông thôn.

- Nhiệm vụ của bảo vệ rừng.

+ Chủ rừng

+ Toàn dân

+ Các cấp quản lí

- Nhiệm vụ của khai thác tài nguyên rừng bền vững:

+ Khai thác lâm sản trong mỗi loại rừng cần thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng

+ Đảm bảo thực hiện các biện pháp tái sinh rừng và trồng rừng.

+ Khai thác không lạm vào vốn rừng.

+ Áp dụng các biện pháp, kĩ thuật khai thác 

+ Cần tuân thủ nghiêm ngặt quy định của pháp luật.

b. Thực trạng trồng, chăm sóc, bảo vệ và khai thác rừng

- Thực trạng trồng và chăm sóc: diện tích rừng trồng của nước ta đã tăng liên tục và phát triển ổn định nhờ các chương trình. chính sách phát triển rừng quốc gia...

- Thực trạng bảo vệ, khai thác rừng.

+ Bảo vệ rừng

+ Khai thác rừng

c. Bảo vệ và khai thác tài nguyên rừng.

- Một số biện pháp bảo vệ tài nguyên rừng:

+ Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật.

+ Ngăn chặn các hành vi gây suy thoái tài nguyên rừng. 

+ Chủ động thực hiện tốt công tác phòng cháy, chữa cháy rừng.

+ Duy trì và củng cố hệ thống các khu bảo tồn thiên nhiên.

+ Rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách.

+ Tăng cường trồng cây xanh, trồng rừng góp phần bảo vệ và phát triển rừng

- Phương thức khai thác tài nguyên rừng:

+ Tái sinh được tiến hành sau khi khai thác xong, thời ki tải sinh rõ ràng. Sau chặt trắng, có thể áp dụng phương thức tái sinh nhân tạo để tạo rừng mới đều tuổi.

+ Hoàn cảnh rừng sau chặt trắng thường bị biến đổi sâu sắc, tán rừng bị mất, đất rừng bị phơi trống hoàn toàn.

+ Ở những nơi địa hình có độ dốc lớn, lượng mưa cao dễ gây ra xói mòn và thoái hoá đất nếu tái sinh không thành công.

2. LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 1: Nêu ý nghĩa của bảo vệ và khai thác tài nguyên rừng bền vững.

Giải rút gọn:

- Duy trì và nâng cao chức năng phòng hộ và bảo vệ môi trường...

- Bảo tồn đa dạng sinh học: bảo tồn nguồn gene các loài động, thực vật rừng quý hiếm, các hệ sinh thái rừng tự nhiên

- Duy trì và nâng cao chức năng sản xuất của rừng.

- Góp phần tạo việc làm và cải thiện sinh kế vùng nông thôn.

Câu 2: Nêu nhiệm vụ của bảo vệ rừng.

Giải rút gọn:

- Nhiệm vụ của chủ rừng:

+ Theo dõi diễn biến rừng; bảo vệ thực vật rừng, động vật rừng, bảo vệ hệ sinh thái rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng, phòng, trừ sinh vật gây hại rừng. 

+ Chấp hành sự quản lí, thanh tra, kiểm tra, xử lí vi phạm của cơ quan nhà nước 

- Nhiệm vụ của toàn dân:

+  Cần có trách nhiệm bảo vệ rừng theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, ...

+ Cần có trách nhiệm thông bảo kịp thời cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc chủ rừng về các hành vi vi phạm quy định về quản lí, bảo vệ rừng

-  Nhiệm vụ của các cấp quân lí

+ Cần thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn về quản lí, bảo vệ rừng theo quy định của pháp luật. 

+ Thanh tra, kiểm tra, xử lí vi phạm pháp luật, giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực lâm nghiệp theo quy định của pháp luật.

+ Thực hiện nhiệm vụ khác về quản lí, bảo vệ rừng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao theo quy định của pháp luật.

Câu 3: Nêu nhiệm vụ của khai thác tài nguyên rừng bền vững.

Giải rút gọn:

- Thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng, bảo vệ môi trường và bảo tồn đa dạng sinh học; phù hợp với chiến lược phát triển lâm nghiệp, theo đúng kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng.

- Đảm bảo thực hiện các biện pháp tái sinh rừng và trồng rừng.

- Khai thác không lạm vào vốn rừng: sản lượng gỗ của loài được khai thác không lớn hơn lượng gỗ tăng trưởng của loài đó.

- Áp dụng các biện pháp, kĩ thuật khai thác lâm sản phù hợp nhằm hạn chế tác động xấu tới môi trường rừng và đa dạng sinh học, duy trì được chức năng phòng hộ của rừng.

- Cần tuân thủ nghiêm ngặt quy định của pháp luật đối với việc khai thác các loài động, thực vật rừng quý, hiếm và các loài được ưu tiên bảo vệ.

Câu 4: Nêu thực trạng trồng, chăm sóc, bảo vệ và khai thác rừng ở nước ta.

Giải rút gọn:

- Thực trạng trồng, chăm sóc rừng: diện tích rừng trồng của nước ta đã tăng liên tục và phát triển ổn định nhờ các chương trình. chính sách phát triển rừng quốc gia...

- Thực trạng bảo vệ rừng:

+ Bảo vệ và phát triển, duy trì ổn định diện tích rừng tự nhiên, tăng diện tích rừng trồng và cây xanh.

+ Nhận thức và trách nhiệm của các ngành, các cấp và người dân đối với công tác bảo vệ rừng được nâng lên rõ rệt.

+ Đã thực hiện thành công chính sách chỉ trả dịch vụ môi trường rừng góp phần làm tăng hiệu quả của công tác bảo vệ rừng.

+ Mở rộng, thành lập mới các khu bảo tồn.

+ Ngăn chặn có hiệu quả nạn chặt phá rừng, khai thác tài nguyên rừng 

- Thực trạng khai thác rừng: khai thác gỗ từ rừng tự nhiên được quản lí chặt chẽ, thực hiện đóng cửa rừng tự nhiên trên phạm vi toàn quốc từ năm 2016.

Câu 5: Hoạt động nào dưới đây không góp phần bảo vệ rừng?

A. Tuần tra rừng

B. Giao đất, giao rừng cho hộ gia đình

C. Phòng chống cháy rừng

D. Chuyển đổi diện tích rừng tự nhiên sang trồng ngô, sắn

E. Tuyên truyền, giáo dục pháp luật về bảo vệ rừng

Giải rút gọn:

B, D

Câu 6: Biện pháp tuyên truyền nhằm nâng cao ý thức bảo vệ rừng cho người dân có thể được thực hiện thông qua những hình thức nào?

Giải rút gọn:

Nâng cao ý thức người dân thông qua việc Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bảo vệ rừng cho người dân

Câu 7: Hãy so sánh đặc điểm của phương thức khai thác trắng, khai thác dần, khai thác chọn.

Giải rút gọn:

1. Khai thác trắng:

- Tái sinh được tiến hành sau khi khai thác xong, thời ki tải sinh rõ ràng. 

- Hoàn cảnh rừng sau chặt trắng thường bị biến đổi sâu sắc, tán rừng bị mất, đất rừng bị phơi trống hoàn toàn.

- Ở những nơi địa hình có độ dốc lớn, lượng mưa cao dễ gây ra xói mòn và thoái hoá đất nếu tái sinh không thành công. 

b. Phương thức khai thác dần:

- Những cây rừng thành thục được khai thác nhiều lần (3 đến 4 lần) trong giới hạn thời gian là một cấp tuổi.

- Quá trình tái sinh được tiến hành song song với quả trình khai thác (rừng giả khai thác xong, rừng non cũng bắt đầu khép tán).

- Mặt đất rừng luôn có cây che phủ và được bảo vệ có hiệu quả hơn so với chặt trắng.

c. Phương thức khai thác chọn:

- Không có thời kì tái sinh rõ ràng. Chặt chọn gắn liền với phương thức tái sinh tự nhiên hoặc phương thức xúc tiến tái sinh tự nhiên. Rừng hình thành sau khai thác chọn là rừng khác tuổi.

Câu 8: Phát biểu nào dưới đây đúng?

A. Khai thác trắng là phương thức tiến hành chặt toàn bộ những cây rừng đã đến tuổi thành thục trên khoảnh chặt, quá trình chặt được tiến hành làm nhiều lần sao cho trong thời gian chặt hạ, một thế hệ rừng mới được hình thành nhờ sự gieo giống và bảo vệ của rừng giả.

B. Khai thác chọn là chật toàn bộ những cây rừng đã thành thực trên một khoảnh chặt trong một mùa chật, thông thường là dưới một năm.

C. Sản lượng gỗ khai thác từ rừng tự nhiên ở Việt Nam tăng dẫn trong suốt giai doạn 2008-2011.

D. Khai thác trắng là phương thức tiến hành chặt từng cây hoặc đám cây thành thục.

E. Sản lượng gỗ khai thác từ rừng trồng tập trung ở Việt Nam chiếm tỉ trọng lớn trong tổng sản lượng gỗ khai thác toàn quốc và tăng liên tục trong suốt giai đoạn 2008-2020.

Giải rút gọn:

E