BÀI 25. KHAI THÁC HỢP LÍ NGUỒN LỢI THỦY SẢN

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Hãy kể tên một số ngư cụ sử dụng trong khai thác thủy sản mà em biết

Giải rút gọn:

 Lưới; Lồng; Chài; Câu; Giã cào; Bùng lưới; Đơm đó

1. Ý NGHĨA NHIỆM VỤ CỦA VIỆC KHAI THÁC NGUỒN LỢI THỦY SẢN.

Câu hỏi: Nêu ý nghĩa và nhiệm vụ của việc khai thác nguồn lợi thủy sản.

Giải rút gọn:

- Ý nghĩa: Khai thác nguồn lợi thuỷ sản cung cấp thực phẩm cho con người, nguyên liệu cho chế biến và xuất khẩu, cung cấp nguyên liệu cho sản xuất thức ăn chăn nuôi. 

- Nhiệm vụ:

+ Thực hiện các quy định ghi trong giấy phép khai thác thuỷ sản;

+ Tuân thủ các quy định khai thác thuỷ sản;

+ Thực hiện quy định về bảo đảm an toàn cho người, tàu cá và an toàn thực phẩm đối với sản phẩm khai thác;

+ Treo cờ Tổ quốc,

+ Mang theo giấy tờ cần thiết;

+ Bảo vệ chủ quyền, an ninh, trật tự trên vùng biển khai thác.

2. MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP KHAI THÁC THUỶ SẢN PHỔ BIẾN

Câu hỏi: Hãy mô tả một số phương pháp khai thác phổ biến ở nước ta.

Giải rút gọn:

- Lưới kéo:

+ Lưới kéo là loại ngư cụ có cấu tạo dạng hình túi được sử dụng để khai thác các loại thuỷ sản.

+ Người khai thác phải xác định vị trí khai thác phù hợp, di chuyển tàu đến đúng vị trí, giảm tốc độ tàu, tiến hành thả lưới. Khi lưới được thả đạt yêu cầu kĩ thuật, di chuyển tàu với tốc độ chậm, tăng khoảng cách giữa hai tàu để lưới căng đều và bám sát đáy, giữ ổn định tốc độ và khoảng cách giữa hai tàu trong suốt quá trình dắt lưới, thời gian dắt lưới từ 2 đến 4 tiếng; trình tự thu lưới ngược với trình tự thả lưới, tiến hành thắt đụt lưới, mở đụt lưới để cả tràn lên các khung chứa cá trên boong tàu.

- Lưới vây:

+ Lưới vây là loại ngư cụ được cấu tạo từ vàng lưới hình chữ nhật gồm cánh lưới, thân lưới và tùng lưới.

+ Khi phát hiện đàn cả, tàu sẽ đỗ ở vị trí thích hợp để thả lưới. Lưới được thả phía ngoài vị trí đàn cá tập trung, thả dần theo vòng tròn và khép kín lưới sao cho lưới vây quanh được đàn cá. Rút giềng đáy để lưới khép kín phía dưới đàn cá

- Lưới rê:

+ Phương pháp khai thác thuỷ sản bằng lưới rê đã có từ lâu đời, được sử dụng phổ biến ở nhiều tỉnh ven biển nước ta. Nghề lưới rê đóng góp khoảng 13% vào tổng sản lượng khai thác.

- Câu:

+ Mồi câu thường sử dụng là cá nục, cá chuồn và mực. 

+ Phương pháp khai thác này thường được sử dụng để khai thác: cá ngừ mắt to, cá ngừ vây vàng, cá kiếm biển....

+ Phương pháp khai thác thuỷ sản này phù hợp cho khai thác xa bờ và đối tượng khai thác có giá trị kinh tế cao. 

- Mành vó:

+ Phương pháp khai thác thuỷ sản bằng mành vó phù hợp cho khai thác gần bờ. Thời gian cho một mẻ lưới ngắn nên hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, việc sử dụng ánh sáng thu hút cá có thể dẫn đến đánh bắt những loài còn non, những loài không mong muốn.

Luyện tập: Nêu nhược điểm của một số phương pháp khai thác nguồn lợi thuỷ sản phổ biến

Giải rút gọn:

Nhược điểm:

1. Lưới kéo:

- Lưới kéo có thể thu bắt một lượng lớn cá trong thời gian ngắn, dẫn đến khai thác quá mức, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của nguồn lợi thủy sản.

- Lưới kéo có thể vướng vào san hô, rong biển và các sinh vật biển khác, gây hư hại cho hệ sinh thái biển.

- Lưới kéo có thể thu bắt cả cá con, cá non và các loài cá không mong muốn, dẫn đến lãng phí nguồn lợi thủy sản.

2. Lưới rê:

- Lưới rê có thể thu bắt một lượng lớn cá trong thời gian ngắn, dẫn đến khai thác quá mức, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của nguồn lợi thủy sản.

- Lưới rê có thể làm vướng rác thải và các chất ô nhiễm khác, góp phần làm ô nhiễm môi trường biển.

- Lưới rê có thể gây nguy hiểm cho người sử dụng 

3. Câu cá:

- Câu cá có thể dẫn đến khai thác quá mức một số loài cá, đặc biệt là các loài cá quý hiếm.

- Câu cá có thể gây tổn thương cho cá, làm giảm khả năng sống sót của chúng.

- Cặn câu có thể làm ô nhiễm môi trường biển.

Vận dụng: Hãy tìm hiểu và mô tả một phương pháp khai thác thuỷ sản ngoài những phương pháp nêu trên.

Giải rút gọn:

- Mô tả phương pháp:

+ Chuẩn bị lồng bè: Lồng bè được làm bằng tre, gỗ hoặc nhựa, có kích thước và hình dạng khác nhau tùy thuộc vào nhu cầu và điều kiện của người nuôi.

+ Chọn giống: Cần chọn giống thủy sản phù hợp với điều kiện môi trường và có khả năng chống chịu dịch bệnh tốt.

+ Cho ăn: Thức ăn cho thủy sản có thể là thức ăn tự nhiên hoặc thức ăn công nghiệp.

+ Theo dõi và chăm sóc: Cần theo dõi và chăm sóc thủy sản thường xuyên để phát hiện và xử lý kịp thời các vấn đề như dịch bệnh, ô nhiễm môi trường.

+ Thu hoạch: Thu hoạch thủy sản khi đạt kích thước thương phẩm.