GIẢI DỄ HIỂU KHTN 9 CHÂN TRỜI BÀI MỞ ĐẦU

Carbonhydrate là những hợp chất hữu cơ có thành phần nguyên tố chỉ gồm C, H, O và thường có công thức chung là C_n(H₂O)_m. Carbonhydrate có nhiều tính chất và ứng dụng quan trọng trong đời sống.

Tính chất của carbohydrate:

Dạng vật lý: Thường là các chất rắn, có thể tan trong nước.
Tính chất hóa học: Các carbohydrate có khả năng thủy phân thành các đơn đường như glucose, fructose và galactose.
Tính chất sinh hóa: Là nguồn năng lượng chính cho cơ thể, được sử dụng trong quá trình quang hợp của thực vật để sản xuất và lưu trữ năng lượng.

Ứng dụng của carbohydrate trong đời sống:

Lương thực: Là nguồn cung cấp năng lượng chính cho con người và động vật.
Ngành công nghiệp: Được sử dụng để sản xuất đường, bia, rượu và các sản phẩm thực phẩm khác như tinh bột.
Nông nghiệp: Là thành phần chính trong thức ăn của cây trồng, giúp chúng phát triển và sinh sản.
Y tế: Được sử dụng trong một số ứng dụng y tế như là thành phần của dung dịch điện giải và các sản phẩm y tế khác.

1. THÀNH PHẦN NGUYÊN TỐ, CÔNG THỨC CHUNG, CÔNG THỨC PHÂN TỬ CỦA CARBONHYDRATE

Câu 1: Hãy nêu nhận xét về công thức của các hợp chất phổ biến trong nhóm carbonhydrate (glucose, saccharose, tinh bột,…)

Giải nhanh:

Có dạng C_n(H₂O)_m

2. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÝ CỦA GLUCOSE VÀ SACCHAROSE

Câu 2: Vì sao đường tinh luyện được sản xuất từ nước ép của củ cải đường, cây mía?

Giải nhanh:

Trong nước ép của củ cải đường và cây mía chứa hàm lượng đường rất cao và mang lại hiệu quả kinh tế tốt, chi phí canh tác thấp…

Luyện tập: Hãy liệt kê một số loại củ, quả có chứa nhiều glucose hoặc saccharose

Giải nhanh:

Glucose: nho, chuối, vải thiều…

Saccharose: mía, củ cải đường, thốt nốt…

Câu 3: Chỉ dựa vào tính chất vật lý, em có phân biệt được glucose và saccharose không? Giải thích

Giải nhanh:

Chỉ dựa vào tính chất vật lý, khó có thể phân biệt

Vì lý do cả hai chất đều là chất rắn, dạng tinh thể không màu, không mùi, vị ngọt, tan tốt trong nước. Khối lượng riêng của cả hai chất cũng tương đương nhau

Vận dụng: Glucose có nhiều trong các loại trái cây chín ngọt. Theo em, người mắc bệnh tiểu đường có nên ăn nhiều trái cây chín ngọt không? Giải thích

Giải nhanh:

Người mắc bệnh tiểu đường không nên ăn nhiều trái cây chín ngọt không. Việc làm này sẽ làm tăng lượng glucose trong cơ thể người bệnh

3. TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA GLUCOSE VÀ SACCHAROSE

Câu 4: Quan sát và nêu hiện tượng xảy ra ở Thí nghiệm bên

Giải nhanh:

Chất màu sáng bạc bám lên thành ống nghiệm

Câu 5: Viết phương trình hóa học xảy ra của quá trình lên men glucose tạo thành ethylic alcohol

Giải nhanh:

C₆H₁₂O₆ (glucose) —> 2C₂H₅OH + 2CO₂

Câu 6: Viết phương trình hóa học của phản ứng thủy phân saccharose. Theo em, có thể dùng thêm phản ứng hóa học nào để xác định được phản ứng thủy phân saccharose đã xảy ra?

Giải nhanh:

Phương trình:

C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂O —> C₆H₁₂O₆ (glucose) + C₆H₁₂O₆ (fructose)

Để xác định được phản ứng thủy phân saccharose đã xảy ra, ta có thể dùng thêm phản ứng hóa học tráng gương

4. VAI TRÒ, ỨNG DỤNG CỦA GLUCOSE VÀ SACCHAROSE

Câu 7: Em hãy cho biết vai trò của glucose đối với con người và động vật

Giải nhanh:

Cung cấp năng lượng cho con người và động vật vì hầu hết các tế bào trong cơ thể đều cần có glucose để hoạt động.

Luyện tập: Hãy cho biết một số ứng dụng của glucose trong đời sống

Giải nhanh:

Pha chế dịch truyền, tráng bạc, sản xuất vitamin C…

Câu 8: Em hãy cho biết thêm một số ứng dụng của saccharose

Giải nhanh:

Công nghiệp thực phẩm: saccharose là chất phụ gia tạo ngọt hoặc nguyên liệu đường chính trong bánh, kẹo, siro, mứt,…

Y tế: saccharose được dùng như thành phần của thuốc điều trị, kiểm soát, phòng chống và cải thiện hội chứng bỏng rát lưỡi, ho,...

Câu 9: Hãy nêu một số tác hại của việc sử dụng quá nhiều đường. Theo em, bổ sung đường cho cơ thể như thế nào là hợp lí?

Giải nhanh:

Một số tác hại của việc sử dụng quá nhiều đường: Gây ra tình trạng glucozo trong máu, làm cơ thể suy nhược và mệt mỏi, Làm tăng nguy cơ mắc bệnh béo phì, tiểu đường và bệnh tim, Cản trở chức năng miễn dịch của cơ thể, Gây thiếu chất crôm, Đẩy nhanh quá trình lão hoá, Ngăn cản sự hấp thu các chất dinh dưỡng quan trọng, Gây lo âu, trầm cảm…

Bổ sung đường một cách hợp lí bằng cách:

Hạn chế các loại bánh kẹo ngọt, socola, nước giải khát…

Bổ sung hoa quả tươi thay vì nước ép trái cây đóng hộp...

Bên cạnh đó, việc thay đổi lối sống lành mạnh như tập thể dục thường xuyên; uống nhiều nước; ăn nhiều chất xơ; ngủ đủ giấc; kiểm soát khẩu phần ăn....

Vận dụng: Con người và một số động vật luôn cần một lượng đường nhất định để duy trì hoạt động của cơ thể. Nhưng nếu chúng ta đưa vào cơ thể quá nhiều đường sẽ có nguy cơ mắc nhiều bệnh.

Em hãy cho biết một số bệnh do sử dụng đường không hợp lí gây ra

Giải nhanh:

Các bệnh về tim mạch, béo phì, tiểu đường… dễ gây nên các bệnh ung thư.