BÀI 14. NĂNG LƯỢNG CỦA TRÁI ĐẤT. NĂNG LƯỢNG HOÁ THẠCH

Mở đầu: Năng lượng hoá thạch có vai trò quan trọng trong lĩnh vực giao thông vận tải và sản xuất điện. Năng lượng này có ưu và nhược điểm gì?

Giải nhanh:

Năng lượng hoá thạch có vai trò quan trọng trong lĩnh vực giao thông vận tải và sản xuất điện. 

Ưu điểm:

• Dễ dàng tiếp cận và khai thác
• Hiệu suất cao
• Linh hoạt

Nhược điểm:

• Gây ô nhiễm môi trường
• Cạn kiệt tài nguyên
• Phụ thuộc vào thị trường

1. NĂNG LƯỢNG CỦA TRÁI ĐẤT

Câu 1: Kể tên các nguồn năng lượng mà em biết. Nêu rõ vai trò của Mặt Trời đối với mỗi nguồn năng lượng đó

Giải nhanh: 

Năng lượng mặt trời:

Vai trò của Mặt Trời: Cung cấp ánh sáng và nhiệt độ để chuyển đổi thành năng lượng điện và nhiệt.

Năng lượng gió:

Vai trò của Mặt Trời: Tạo ra sự chênh lệch nhiệt độ giữa các vùng, gây ra chuyển động của không khí (gió).

Năng lượng nước:

Vai trò của Mặt Trời: Gây ra quá trình bay hơi nước, tạo mưa và dòng chảy, cung cấp nước cho các hệ thống thủy điện.

Năng lượng sinh học:

Vai trò của Mặt Trời: Cung cấp năng lượng cho quá trình quang hợp, tạo ra sinh khối dùng làm nhiên liệu sinh học

Câu 2: Mô tả sự chuyển hoá năng lượng trong chu trình nước (Hình 14.1). Nêu rõ vai trò của Mặt Trời trong chu trình này

Giải nhanh:

Chu trình nước:

1. Bay hơi: Năng lượng từ Mặt Trời làm nước bay hơi từ bề mặt nước.
2. Tạo mây: Hơi nước ngưng tụ thành các hạt nước nhỏ, hình thành mây.
3. Mưa: Hạt nước trong mây kết hợp lại và rơi xuống dưới dạng mưa hoặc tuyết.
4. Dòng chảy: Nước mưa chảy trở lại các nguồn nước hoặc thành nước ngầm.

Vai trò của Mặt Trời:Cung cấp năng lượng cho quá trình bay hơi, giúp duy trì chu trình nước tự nhiên.

Câu 3: Mô tả sự chuyển hoá năng lượng trong chu trình carbon (Hình 14.2). Nêu rõ vai trò của Mặt Trời trong chu trình này

Giải nhanh:

1. Quang hợp:
   • Quá trình: Cây xanh sử dụng ánh sáng mặt trời, CO2 và nước để tổng hợp glucose và O2.
   • Chuyển hóa năng lượng: Năng lượng ánh sáng chuyển thành năng lượng hóa học trong glucose.
2. Hô hấp:
   • Quá trình: Sinh vật sống sử dụng glucose và oxy để tạo ra năng lượng.
   • Chuyển hóa năng lượng: Glucose và oxy chuyển hóa thành năng lượng, CO2 và nước.
3. Sự phân hủy hữu cơ:
   • Quá trình: Hợp chất hữu cơ từ sinh vật chết hoặc chất thải bị phân hủy bởi vi khuẩn.
   • Chuyển hóa năng lượng: CO2 được giải phóng, năng lượng được phát ra.

Vai trò của Mặt Trời:

• Cung cấp năng lượng cho quá trình quang hợp, chuyển ánh sáng thành năng lượng hóa học trong glucose.
• Là nguồn năng lượng chính duy trì sự sống và hoạt động của các sinh vật trên Trái Đất.

2. NĂNG LƯỢNG HOÁ THẠCH

Câu 4: Mặc dù có nhiều nhược điểm nhưng hiện nay nhiên liệu hóa thạch vẫn được sử dụng rộng rãi. Vì sao?

Giải nhanh:

• Dễ tiếp cận và sẵn có
• Giá thành thấp
• Công nghệ hiện tại dựa vào nó
• Đáp ứng nhu cầu năng lượng lớn

Luyện tập: Việc sử dụng xăng dầu trong lĩnh vực giao thông vận tải có tác động như thế nào đến môi trường?

Giải nhanh:

Gây ra ô nhiễm không khí và đóng góp vào biến đổi khí hậu do khí thải CO₂.

Câu 5: Hãy cho biết ở công đoạn nào trong hệ thống cung ứng xăng dầu (Hình 14.4) tốn nhiều chi phí nhất?

Giải nhanh:

Công đoạn lọc dầu tốn nhiều chi phí nhất

Câu 6: Phân tích các biểu đồ Hình 14.5, từ đó cho biết giá xăng dầu phụ thuộc chủ yếu vào yếu tố nào

Giải nhanh:

Phụ thuộc vào yếu tố Chi phí khai thác dầu thô khi chi phí này chiếm 55% cơ cấu xác định giá xăng tại Hoa Kì và 43% tại Canada

Vận dụng: Tìm hiểu giá bán lẻ và các yếu tố xác định giá bán lẻ xăng dầu tại địa phương em

Giải nhanh:

• Giá mua hàng hóa
• Thuế và lệ phí
• Chi phí vận chuyển
• Chi phí lưu trữ và bảo quản
• Lợi nhuận mong muốn
• Cạnh tranh