BÀI 37. NUCLEIC ACID VÀ ỨNG DỤNG

Mở đầu: Tại sao để xác định một người có phải là con đẻ của một cặp vợ chồng, người ta cần tiến hành xét nghiệm để đối sánh DNA của người đó với cả người vợ và người chồng?

Giải nhanh:

Vì DNA chứa các đặc điểm di truyền được kế thừa từ cả hai bố mẹ. Bằng cách so sánh DNA của người con với cả DNA của người mẹ và người cha, chúng ta có thể xác định về mức độ liên quan di truyền giữa người con và cặp vợ chồng, từ đó xác định liệu người con có phải là con của họ hay không.

1. DEOXYRIBONUCLEIC ACID (DNA)

Câu 1: Quan sát Hình 37.1, hãy mô tả cấu trúc của phân tử DNA

Giải nhanh:

- Phân tử DNA bao gồm hai chuỗi dài và xoắn kép lại với nhau, tạo thành một cấu trúc như thang máy. Hai chuỗi này nối với nhau thông qua các cặp base tương ứng (A-T, C-G), tạo thành một cấu trúc xoắn kép ổn định.

- Mỗi chuỗi gồm các đơn vị xây dựng gọi là nucleotides, bao gồm một phần đường xi-rơ (đường mạch lớn), một phần đường đéo-xi-ri-bo-xơ (đường mạch nhỏ), và một trong bốn loại nucleobases (adenin, thymin, cytosin, guanin). 

Câu 2: Hãy giải thích tạo sao chỉ từ bốn loại nucleotide nhưng lại tạo ra được sự đa dạng của phân tử DNA

Giải nhanh:

Sự đa dạng của phân tử DNA được tạo ra từ bốn loại nucleotide bởi vì DNA có thể sắp xếp các nucleotide này vào nhiều cách khác nhau. Bản chất của sự đa dạng này nằm ở sự kết hợp khác nhau giữa các nucleotide để tạo ra chuỗi nucleotid đầy đủ gen thông qua quá trình gọi là cơ cấu. Mỗi gen được biểu diễn thông qua một chuỗi cụ thể của các nucleotide, và sự kết hợp khác nhau giữa các nucleotide này trong chuỗi gen tạo ra đa dạng của các gen và do đó, của cả phân tử DNA. 

Luyện tập: Một đoạn phân tử DNA có trình tự các nucleotide trên một mạch như sau:

ACCAAACCGAGT

Dựa trên nguyên tắc bổ sung, hãy xác định trình tự các nucleotide của mạch còn lại

Giải nhanh:

TGGTTTGGCTCA

Câu 3: Đọc thông tin trong bài và nêu chức năng của phân tử DNA

Giải nhanh:
Chức năng lưu trữ và truyền đạt thông tin di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

2. GENE

Câu 4: Người ta thường xác định danh tính tội phạm dựa trên dấu vết ở hiện trường vụ án bằng cách nào?

Giải nhanh:
Những dấu vết như vân tay, dấu chân, DNA, và các dấu hiệu khác mà tội phạm có thể đã để lại. Bằng cách phân tích và so sánh các dấu vết này với dữ liệu đã biết trước, nhà điều tra có thể xác định danh tính của tội phạm một cách chính xác.

Vận dụng: Tại sao cùng là loài người nhưng những nhóm cư dân ở các khu vực địa lí khác nhau như châu Á, châu Âu, châu Mỹ, châu Phi lại có những đặc điểm đặc trưng khác biệt?

Giải nhanh:

Các nhóm cư dân ở các khu vực địa lí khác nhau thường có những đặc điểm đặc trưng khác biệt do ảnh hưởng của nhiều yếu tố lịch sử, văn hóa và môi trường tự nhiên. 

3. RIBONUCLEIC ACID (RNA)

Câu 5: Phân biệt chức năng các loại phân tử RNA bằng cách hoàn thành bảng sau:

Giải nhanh: