BÀI 27. GLUCOSE VÀ SACCHAROSE

A - MỤC TIÊU BÀI HỌC

- Nêu được thành phần nguyên tố, công thức chung của carbohydrate.

- Nêu được công thức phân tử, trạng thái tự nhiên, tính chất vật lí (trạng thái, màu sắc, mùi, vị, tính tan, khối lượng riêng) của glucose và saccharose.

- Trình bày được tính chất hóa học của glucose (phản ứng tráng bạc, phản ứng lên men rượu), của saccharose (phản ứng thủy phân có xúc tác acid hoặc enzyme). Viết được các phương trình hóa học xảy ra dưới dạng công thức phân tử.

- Tiến hành được thí nghiệm (hoặc quan sát thí nghiệm) phản ứng tráng bạc của glucose.

- Trình bày được vai trò và ứng dụng của glucose (chất dinh dưỡng quan trọng của người và động vật) và của saccharose (nguyên liệu quan trọng trong công nghiệp thực phẩm). Ý thức được tầm quan trọng của việc sử dụng hợp lí saccharose. Nhận biết được các loại thực phẩm giàu saccharose và hoa quả giàu glucose.

B - NHỮNG KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

1. Thành phần nguyên tố, công thức chung, công thức phân tử của carbohydrate

- Thành phần nguyên tố: C, H, O.

- Công thức chung: C_n(H₂O)_m.

- Một số loại carbohydrate phổ biến:

Glucose C6H12O6
Saccharose C12H22O11
Tinh bột và cellulose (C6H10O5)n

2. Trạng thái tự nhiên, tính chất vật lí của glucose và saccharose 

- Công thức phân tử:

+ Glucose: C₆H₁₂O₆.

+ Saccharose: C₁₂H₂₂O₁₁.

- Tính chất vật lí: đều là chất rắn, dạng tinh thể không màu, không mùi, vị ngọt, tan nhiều trong nước.

- Một số sản phẩm chứa glucose và saccharose:

Sản phẩm chứa glucose :
Trái cây chín
Mật ong

Sản phẩm chứa saccharose :
Mía
Củ cải đường
Hoa thốt nốt

3. Tính chất hóa học của glucose và saccharose

* Phản ứng tráng bạc của glucose

- Tính chất đặc trưng của glucose: phản ứng với AgNO₃ trong dung dịch NH₃:

C₆H₁₂O₆ + Ag₂O C₆H₁₂O₇ + 2Ag

* Phản ứng lên men rượu của glucose

- Glucose bị lên men tạo thành ethylic alcohol:

C₆H₁₂O₆ 2C₂H₅OH + 2CO₂

* Phản ứng thủy phân của saccharose

- Thủy phân saccharose trong môi trường acid hoặc dưới tác dụng của enzyme sinh ra glucose và fructose:

C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂O C₆H₁₂O₆ (glucose) + C₆H₁₂O₆ (fructose)

4. Vai trò, ứng dụng của glucose và saccharose

* Vai trò và ứng dụng của glucose

- Vai trò: Cung cấp năng lượng cho con người và động vật. Hầu hết các tế bào trong cơ thể (thần kinh, máu,…) đều cần có glucose để hoạt động.

- Ứng dụng: Pha chế dịch truyền, tráng bạc, sản xuất vitamin C,….

* Vai trò và ứng dụng của saccharose

- Vai trò: Cung cấp năng lượng cho con người, giúp gia tăng nhanh lượng glucose cho cơ thể.

- Ứng dụng: Chế biến thực phẩm, dược phẩm, pha chế thuốc,….