BÀI 1. VĂN BẢN – BẦY CHIM CHÌA VÔI

TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu hỏi: Hãy chia sẻ một trải nghiệm đẹp của tuổi thơ em. Ghi lại một số từ ngữ diễn tả cảm xúc của em khi nghĩ về trải nghiệm đó.

Đáp án chuẩn:

- Trải nghiệm tuổi thơ đẹp của em: Em nhớ một lần được thả diều ven sông ở quê với lũ bạn. 

- Từ ngữ diễn tả cảm xúc của em khi nghĩ về trải nghiệm đó: yêu thích, hưng phấn...

ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Chi tiết nào được lặp lại trong những lời nói của nhân vật Mon?

Đáp án chuẩn:

Mưa ở bãi cát.

Câu 2: Bầy chim chìa vôi non có bay được vào bờ không?

Đáp án chuẩn:

Bầy chim chìa vôi non vừa có thể bay được vào bờ, nhưng cũng có thể không bay được vào bờ.

Câu 3:  Cuộc "cất cánh" của bầy chim chìa vôi non ở đây có đúng như dự đoán của em không?

Đáp án chuẩn:

Cuộc "cất cánh" của bầy chim chìa vôi non ở đây không đúng như dự đoán của em.

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Em hãy xác định đề tài và ngôi kể của truyện Bầy chim chìa vôi.

Đáp án chuẩn:

- Đề tài của: cuộc sống đời thường.

- Ngôi kể: Ngôi thứ ba.

Câu 2: Chỉ ra đâu là lời người kể chuyện, đâu là lời nhân vật trong đoạn văn sau:

Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi:

- Anh Mên ơi, anh Mên!

- Gì đấy? Mày không ngủ à? - Thằng Mên hỏi lại, giọng nó ráo hoảnh như đã thức dậy từ lâu lắm rồi.

Đáp án chuẩn:

Lời người kể chuyện

- "Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi:".

- "Thằng Mên hỏi lại, giọng nó ráo hoảnh như đã thức dậy từ lâu lắm rồi.".

Lời nhân vật

- "Anh Mên ơi, anh Mên!"

- "Gì đấy? Mày không ngủ à?"

Câu 3: Điều gì khiến hai anh em Mên, Mon lo lắng khi thấy mưa to và nước đang dâng cao ngoài bãi sông? Chi tiết nào thể hiện rõ nhất điều đó?

Đáp án chuẩn:

- Điều khiến hai anh em Mên, Mon lo lắng khi thấy mưa to và nước đang dâng cao ngoài bãi sông là những con chim chìa vôi non bị chết đuối mất.

- Chi tiết thể hiện rõ nhất điều đó là cuộc nói chuyện của hai anh em:

 "- Em sợ những con chim chìa vôi non bị chết đuối mất.

  - Tao cũng sợ.".

Câu 4: Trong cuộc trò chuyện ở phần (2), Mon nói với Mên những chuyện gì? Nội dung cuộc trò chuyện ấy giúp em nhận ra được những nét tính cách nào của nhân vật Mon?

Đáp án chuẩn:

- Mon bàn với Mên tìm cách đưa chim chìa vôi non vào bờ và nói đã thả con cá bống mà bố bắt được.

- Cuộc trò chuyện cho thấy Mon là nhân vật trong sáng, yêu thương động vật.

Câu 5: Nêu một số chi tiết miêu tả nhân vật Mên ở phần (3). Em hãy dựa vào các chi tiết đó để khái quát tính cách của nhân vật Mên.

Đáp án chuẩn:

Một số chi tiết miêu tả nhân vật Mên ở phần (3):

- Đối với em Mon:

  + Tỏ vẻ người lớn, nhận phần khó về mình (kéo đò, để em đẩy).

  + Có chút phiền với các câu hỏi liên tiếp của em nhưng vẫn quan tâm, trả lời chuẩn xác.

  + Trêu em.

  + Sợ bố biết hai anh em chạy ra ngoài.

  + Căng mắt, im lặng nhìn đàn chim bay vào bờ và khóc khi thấy chúng đã vào bờ an toàn.

=> Qua đó, ta thấy Mên là nhân vật còn trẻ con (cố tỏ ra người lớn với em trai), tính cách tưởng như khó gần nhưng ẩn sau là trái tim ấm áp, giàu lòng trắc ẩn.

Câu 6: Khi đọc đoạn văn miêu tả khung cảnh bãi sông trong buổi bình minh, em có ấn tượng nhất với chi tiết nào? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

- Em ấn tượng nhất với chi tiết con chim non suýt ngã xuống nước nhưng đập một nhịp quyết định và bay lên cao hơn lần đầu cất cánh.

- Chi tiết này nói lên nghị lực phi thường của con chim non, nhắc nhở em rằng con người cũng cần nghị lực để vượt qua khó khăn trong cuộc sống.

Câu 7:  Trong đoạn kết của truyện, Mên và Mon hình như không hiểu rõ vì sao mình lại khóc. Em hãy giúp các nhân vật lí giải điều đó.

Đáp án chuẩn:

Các nhân vật xúc động, cảm phục, và vui mừng khi thấy bầy chim chìa vôi non vượt qua mưa và dòng nước để bay vào bờ, hoàn thành chuyến bay đầu tiên và quan trọng nhất trong đời.

VIẾT KẾT NỐI VÀ ĐỌC

Câu hỏi: Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) kể lại sự việc bầy chim chìa vôi bay lên khỏi bãi sông bằng lời của một trong hai nhân vật Mon hoặc Mên (ngôi kể thứ nhất).

Đáp án chuẩn:

Lúc đó, trời vẫn mưa. Hai anh em ngồi im, lo lắng con chim non gặp nguy hiểm. Con chim suýt rơi xuống nước, nhưng may mắn vượt lên cao. Khi đàn chim bay vào bờ an toàn, chúng tôi không dám nhúc nhích, nước mắt tuôn trào. Cuối cùng, bầy chim non đã hoàn thành chuyến bay đầu tiên và quan trọng nhất trong đời.