VĂN BẢN. LỄ RỬA LÀNG CỦA NGƯỜI LÔ LÔ

TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Hãy kể ngắn gọn một phong tục thể hiện nếp sống gắn bó với thiên nhiên của người Việt Nam (xưa hoặc nay) mà em được biết.

Đáp án chuẩn:

Một phong tục độc đáo của người Việt là lễ cúng Ông Công Ông Táo vào mùng 23 tháng Chạp. Đây là nghi lễ tỏ lòng tri ân các vị thần quản lý và bảo vệ gia đình suốt năm. Vào ngày này, gia chủ dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị mâm cỗ với các món ăn truyền thống, và cúng bái các vị thần Ông Công (thần bếp) và Ông Táo. Nghi lễ không chỉ để cảm ơn các vị thần mà còn tạo cơ hội cho gia đình sum họp, ôn lại kỷ niệm, và truyền lại giá trị văn hóa truyền thống. Nghi lễ thể hiện sự tôn kính và gắn bó với thiên nhiên và các vị thần bảo hộ, là nét đẹp văn hóa Việt Nam.

Câu 2: Hẳn em đã từng dược nghe giới thiệu về quy tắc hoặc luật lệ của một trò chơi hay hoạt động nào đó. Hãy nêu một vài ấn tượng của em xung quanh việc giới thiệu này.

Đáp án chuẩn:

Em đã nghe giới thiệu về trò chơi ném còn, trong đó các đội ném quả còn qua một vòng tròn nhỏ cao 15-20m. Người chơi quay quả còn theo chiều kim đồng hồ rồi tung lên để quả còn bay qua vòng mới được tính điểm. Đội nào có điểm cao hơn sau thời gian quy định sẽ thắng. Em ấn tượng với sự công phu trong việc chuẩn bị dụng cụ cho trò chơi. Dù đơn giản, việc ném còn vào vòng tròn nhỏ ở độ cao không dễ, khiến em rất hứng thú.

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Nêu những thông tin chính về lễ rửa làng mà em tiếp nhận được từ văn bản (có thể trình bày dưới hình thức một sơ đồ với các phần: thời điểm diễn ra hoạt động; sự chuẩn bị và diễn biến của hoạt động; ý nghĩa của hoạt động;…).

Đáp án chuẩn:

Câu 2: Theo em, mục đích của tác giả khi viết văn bản này là gì? Tác giả thực hiện mục đích đó như thế nào?

Đáp án chuẩn:

- Theo em, mục đích của tác giả khi viết văn bản này là để giới thiệu về lễ rửa làng của người Lô Lô.

- Tác giả thực hiện mục đích đó bằng cách miêu tả lại chi tiết diễn tiến của lễ rửa làng, từ lúc chuẩn bị cho buổi lễ, cách tiến hành nghi lễ, đến khi nghi lễ kết thúc.

Câu 3: Văn bản nhắc đến nhiều hoạt động diễn ra trong lễ hội rửa làng của người Lô Lô. Hoạt động nào trong đó phải được thực hiện theo luật lệ, hoạt động nào nằm ngoài luật lệ?

Đáp án chuẩn:

Lễ hội rửa làng của người Lô Lô diễn ra 3 năm một lần vào tháng 5 hoặc tháng 6. Trước lễ, người dân chuẩn bị thẻ hương, chén nước, giấy trúc, và gà trống để xin tổ tiên cho phép. Thầy cúng và đoàn người mang lễ vật đi khắp làng để xua đuổi tà ma. Gia chủ chuẩn bị hai bó cỏ, hai bó củi, và hình nhân để trả công thầy cúng. Sau lễ, mọi người ăn tiệc, uống rượu mừng, và chuẩn bị cho 3 năm yên ổn làm ăn.

Câu 4: Tính cộng đồng của các hoạt động diễn ra trong ngày lễ đã được tô đậm qua những thông tin cụ thể nào?

Đáp án chuẩn:

- Cứ ba năm một lần vào tháng 5 hoặc tháng 6 âm lịch, người Lô Lô chọn ngày tổ chức lễ rửa làng, mời thầy cúng và phân công sắm đồ lễ.

- Trước lễ một ngày, họ chuẩn bị thẻ hương, chén nước, giấy trúc, và gà trống để thầy cúng xin tổ tiên đồng ý. 

- Thầy cúng và đoàn người mang lễ vật đi khắp làng để xua đuổi tà ma. Sau lễ, mọi người ăn tiệc, uống rượu mừng, và chuẩn bị cho 3 năm yên ổn làm ăn.

Câu 5: Qua đọc văn bản Lễ rửa làng của người Lô Lô, em rút ra được kinh nghiệm gì về tạo lập loại văn bản giới thiệu về quy tắc hoặc luật lệ của một trò chơi hay hoạt động?

Đáp án chuẩn:

- Giới thiệu chung về trò chơi hay hoạt động.

- Nêu thời gian, địa điểm diễn ra trò chơi/hoạt động và những công việc cần chuẩn bị.

- Miêu tả/giới thiệu chi tiết về quy tắc hoặc luật lệ của một trò chơi/hoạt động.

- Nêu ý nghĩa của trò chơi/hoạt động. 

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Câu 1: Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) nêu cảm nhận của em về những giá trị sống được bộc lộ qua lễ rửa làng của người Lô Lô.

Đáp án chuẩn:

Lễ rửa làng của người Lô Lô là một truyền thống có ý nghĩa quan trọng, nhằm làm sạch làng, tẩy uế điều xấu và chào đón những điều tốt đẹp. Lễ hội không chỉ thể hiện ước muốn vụ mùa bội thu và bình yên cho bản làng, mà còn là dịp để cộng đồng ăn uống vui vẻ và tạo sự hòa thuận. Đây là tín ngưỡng dân gian và nét đẹp truyền thống, góp phần làm phong phú bản sắc dân tộc thiểu số Việt Nam.