VĂN BẢN. THỦY TIÊN THÁNG MỘT

TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: "Thời tiết bây giờ khó lường thật!" - Đó là lời nhận xét ta vẫn thường nghe. Em có cảm nhận gì về những lo lắng ẩn chứa trong đó?

Đáp án chuẩn:

Em cảm nhận khi người khác nói câu đó, họ đang cảm thấy bất an, lo lắng về thời tiết sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống, đến sức khỏe và cả công việc của họ.

Câu hỏi 2: Qua quan sát trực tiếp hoặc qua tìm hiểu các nguồn thông tin, em đã biết được những thay đổi bất thường nào trong nhịp sinh trưởng và tập tính của một số loài sinh vật? Những thay đổi bất thường ấy đã gợi lên trong em cảm nhận, suy nghĩ gì?

Đáp án chuẩn:

Các loài động vật đối phó với tình trạng nóng lên toàn cầu bằng cách di chuyển đến các khu vực mát mẻ hơn hoặc thay đổi thời gian sinh sản và di cư.

ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Tại sao có thể cho rằng người ta đã nhầm lẫn khi dùng thuật ngữ "sự nóng lên của Trái Đất"?

Đáp án chuẩn:

Vì nó gợi lên một cái gì đó đồng nhất, xảy ra từ từ, chủ yếu muốn nhắc đến nhiệt độ và hiện tượng đó hoàn toàn có thể không gây ra vấn đề gì. Nhưng thực tế khí hậu Trái Đất đang diễn ra khác hẳn.

Câu hỏi 2: Hiện tượng thời tiết cực đoan đang diễn ra thế nào trong thời điểm hiện nay?

Đáp án chuẩn:

- Hiện tượng thời tiết cực đoan trong thời điểm hiện nay vẫn đang diễn ra. 

- Ở Việt Nam, điển hình là hiện tượng khô hạn và mưa cực đoan ở miền Trung; rét đậm và rét hại ở miền núi phía Bắc; hạn hán và xâm nhập mặn ở miền Nam.

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Hãy chọn trong văn bản một cụm từ có thể khái quát được nội dung chính của vấn đề mà tác giả muốn trao đổi.

Đáp án chuẩn:

Một cụm từ trong văn bản có thể khái quát được nội dung chính của vấn đề mà tác giả muốn trao đôi: "sự rối loạn khí hậu toàn cầu".

Câu 2: Nhan đề của văn bản đã gợi cho em những ấn tượng, suy nghĩ gì? Chi tiết hoa thủy tiên nở đầu tháng Một có thể được xem là một chi tiết "đắt" hay không? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

- Nhan đề của văn bản gợi cho em ấn tượng đây sẽ là một văn bản tản văn, giống kiểu những văn bản trong Thương nhớ mười hai của Vũ Bằng.

- Chi tiết hoa thủy tiên nở đầu tháng Một có thể được xem là một chi tiết "đắt". Vì nó cho thấy cái nhìn tinh tế của tác giả.

Câu 3: "Sự bất thường của Trái Đất" đã được tác giả làm sáng tỏ qua những bằng chứng nào? Dựa vào trải nghiệm riêng của em, hãy bổ sung bằng chứng cho vấn đề này.

Đáp án chuẩn:

Tác giả làm sáng tỏ "Sự bất thường của Trái Đất" qua các bằng chứng:

- Các hiện tượng thời tiết cực đoan năm 2007.

- Xu hướng cực đoan tiếp tục đến mùa hè 2008.

- Câu nói của Jeff Zogg, nhà thủy văn học tại Trung tâm Thời tiết Davenport.

Dựa vào trải nghiệm cá nhân, em bổ sung bằng chứng về hiện tượng thời tiết cực đoan ở Việt Nam: khô hạn và mưa cực đoan ở miền Trung; rét đậm và rét hại ở miền núi phía Bắc; hạn hán và xâm nhập mặn ở miền Nam.

Câu 4: Theo em, trong văn bản, đoạn văn nào thể hiện rõ mối quan hệ nhân quả giữa các sự kiện thuộc loại "sự biến đổi cực đoan của thời tiết"? Cho biết vì sao em xác định như vậy.

Đáp án chuẩn:

- Theo em, trong văn bản, đoạn văn thể hiện rõ mối quan hệ nhân quả giữa các sự kiện thuộc loại "sự biến đổi cực đoan của thời tiết" là đoạn từ "Tại sao chúng ta lại đồng thời... đe dọa lớn lao tiềm ẩn."

- Em xác định như vậy vì ở đoạn văn này vừa nói đến "sự biến đổi cực đoan của thời tiết", vừa cho thấy nhân quả của nó.

Câu 5: Hãy chỉ ra những dấu hiệu chứng tỏ khi viết văn bản này, tác giả đã sử dụng nhiều tài liệu tham khảo cần thiết.

Đáp án chuẩn:

- Tác giả đã nêu tác giả của các cụm từ, câu nói quan trọng như: Hunter Lovins, John Holdren.

- Dẫn ra các dữ kiện, số liệu theo trang CNN.com giới thiệu một báo cáo do Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) của Liên hợp quốc công bố, nội dung về các hiện tượng thời tiết dữ dội trong năm 2007 mà trước kia chưa từng xảy ra.

Câu 6: Tác giả đã đưa vào văn bản rất nhiều số liệu. Đó là những số liệu nào? Việc dẫn số liệu như vậy có ý nghĩa gì?

Đáp án chuẩn:

- Báo cáo của Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) về các hiện tượng thời tiết dữ dội năm 2007 cung cấp số liệu về những sự kiện chưa từng xảy ra trước đó.

- Việc dẫn số liệu này giúp củng cố các lí lẽ trong văn bản, giúp người đọc hình dung rõ ràng về sự rối loạn khí hậu toàn cầu và thấy sự cấp bách của việc bảo vệ môi trường.

Câu 7: Nêu lên điều có ý nghĩa nhất mà em thu nhận được sau khi đọc văn bản này.

Đáp án chuẩn:

Điều có ý nghĩa nhất mà em thu nhận được sau khi đọc văn bản này là nhận thức được về sự rối loạn khí hậu toàn cầu, có ý thức bảo vệ môi trường tốt hơn.

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Câu 1: Hãy viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) trình bày hiểu biết và suy nghĩ của em về tác động của biến đổi khí hậu ở vùng miền em đang sống.

Đáp án chuẩn:

Vấn đề rối loạn khí hậu toàn cầu là một thách thức nghiêm trọng, đang diễn ra hàng ngày. Tại quê em ở miền Trung, mùa đông lạnh và mùa hè gió Lào thổi. Năm 2020, miền Trung chịu 13 cơn bão liên tiếp, gây lũ lụt và sạt lở đất tồi tệ nhất trong 10 năm, tàn phá nhà cửa và hoa màu. Dù vậy, nhờ sự tương thân tương ái, miền Trung đã phục hồi. Em hy vọng mọi người có ý thức bảo vệ môi trường hơn để giảm thiểu rối loạn khí hậu và giúp người dân quê em sống vui vẻ hơn.