VĂN BẢN. NGƯỜI THẦY ĐẦU TIÊN

TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Hãy kể ngắn gọn về một thầy, cô giáo mà em đặc biệt yêu quý.

Đáp án chuẩn:

Cô giáo mà em đặc biệt yêu quý là cô My - chủ nhiệm lớp của em. Cô là người dịu dàng, hiền lành. Nhờ sự động viên của cô mà em đã đạt được kết quả cao trong học tập.

ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Người kể chuyện ở đây phần (1) là ai?

Đáp án chuẩn:

Người kể chuyện ở phần (1) là tác giả - họa sĩ.

Câu 2: Người kể chuyện ở phần (4) là ai?

Đáp án chuẩn:

Người kể chuyện ở phần (4) là người kể chuyện ở phần (1) - tác giả - họa sĩ.

Câu 3: Người kể chuyện băn khoăn, trăn trở về điều gì?

Đáp án chuẩn:

Người kể chuyện băn khoăn, trăn trở về tác phẩm dở dang của mình, sợ rằng nó sẽ chẳng ra gì hết.

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Xác định người kể chuyện và ngôi kể trong từng phần của đoạn trích.

Đáp án chuẩn:

- Phần (1): ngôi kể thứ nhất - họa sĩ.

- Phần (2): ngôi kể thứ nhất - bà An-tư-nai Xu-lai-ma-nô-va.

- Phần (3): ngôi kể thứ nhất - bà An-tư-nai Xu-lai-ma-nô-va.

- Phần (4): ngôi kể thứ nhất - họa sĩ.

Câu 2: Các nhân vật người kể chuyện trong đoạn trích có mối quan hệ như thế nào?

Đáp án chuẩn:

Các nhân vật người kể chuyện trong đoạn trích có mối quan hệ đồng hương với nhau.  

Câu 3: Qua cuộc trò chuyện giữa các bạn nhỏ và thầy Đuy-sen ở phần (2), em hình dung như thế nào về hoàn cảnh sống của An-tư-nai?

Đáp án chuẩn:

Qua cuộc trò chuyện giữa các bạn nhỏ và thầy Đuy-sen ở phần (2), hoàn cảnh sống của An-tư-nai rất khó khăn (nhà nghèo, mồ côi cha mẹ, ở với chú thím) và khắc nghiệt (chịu lạnh giá để đến lớp).

Câu 4: Em hãy đọc kĩ phần (3) của đoạn trích và Đáp án chuẩn các câu hỏi sau:

a. Hình ảnh thầy Đuy-sen hiện lên qua lời kể, cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật nào?

b. Những chi tiết tiêu biểu nào được nhà văn sử dụng để khắc họa nhân vật thầy Đuy-sen?

c. Khái quát đặc điểm tính cách nhân vật thầy Đuy-sen.

Đáp án chuẩn:

a. Hình ảnh thầy Đuy-sen hiện lên qua lời kể, cảm xúc và suy nghĩ của An-tư-nai.

b. Những chi tiết tiêu biểu để khắc họa thầy Đuy-sen:

- Cõng, bế các bạn nhỏ qua suối để đi học.

- Kể chuyện vui để các bạn nhỏ quên mọi sự.

- Đắp đá và đất cỏ thành ụ nhỏ để bước qua suối cho khỏi ướt chân.

- Đỡ An-tư-nai khi bị ngã, chăm sóc và làm việc một mình.

- Ghi nhớ hành động nhỏ của học trò.

- Mong học trò được học ở thành phố.

c. Đặc điểm tính cách thầy Đuy-sen:

- Nhân từ, có ý nghĩ tốt lành.

- Yêu mến trẻ nhỏ, mong các em được học hành.

- Kiên trì, chịu khó.

Câu 5: An-tư-nai đã dành cho thầy Đuy-sen tình cảm như thế nào? Nhờ "người thầy đầu tiên" ấy, cuộc đời An-tư-nai đã thay đổi ra sao?

Đáp án chuẩn:

- An-tư-nai rất quý mến và muốn thầy Đuy-sen là anh ruột của mình.

- Nhờ "người thầy đầu tiên" ấy, An-tư-nai cố gắng học tập và trở thành một viện sĩ.

Câu 6: Ở phần (4), nhân vật họa sĩ đã có những ý tưởng gì cho bức tranh vẽ thầy Đuy-sen? Em ủng hộ ý tưởng nào của họa sĩ?

Đáp án chuẩn:

Ở phần (4), nhân vật họa sĩ có các ý tưởng cho bức tranh vẽ thầy Đuy-sen:

- Vẽ hai cây phong của Đuy-sen và An-tư-nai.

- Vẽ một đứa bé đi chân không, da rám nắng, trèo lên cành phong, mắt hân hoan nhìn xa xăm.

- Vẽ thầy Đuy-sen bế trẻ con qua con suối, có những con ngựa và người chế giễu ông.

- Vẽ thầy Đuy-sen tiễn An-tư-nai lên tỉnh.

Em ủng hộ việc vẽ bức tranh đề là "Người thầy đầu tiên," lúc thầy Đuy-sen bế trẻ con qua suối.

Câu 7: Theo em, cách nhà văn thay đổi kiểu người kể chuyện ở các phần trong đoạn trích có tác dụng gì?

Đáp án chuẩn:

Cách nhà văn thay đổi kiểu người kể chuyện ở các phần trong đoạn trích có tác dụng giúp câu chuyện đa dạng điểm nhìn, có tính đa thanh.

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Câu 1: Em hãy viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) kể lại nội dung của phần (1) hoặc phần (4) văn bản Người thầy đầu tiên bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ ba.

Đáp án chuẩn:

- Nội dung phần (1): Mùa thu năm ngoái, tôi nhận được bức điện mời về dự khánh thành ngôi trường mới do nông trường xây dựng. Bà viện sĩ An-tư-nai Xu-lai-ma-nô-va cũng được mời, nhưng bà đã rời đi Mát-xcơ-va và gửi thư nhờ chia sẻ câu chuyện của bà gắn liền với ngôi trường, khiến tôi trăn trở nhiều ngày.

- Nội dung phần (4): Tôi đã suy nghĩ nhiều về câu chuyện của bà An-tư-nai và muốn vẽ một bức tranh về bà và thầy Đuy-sen. Tôi có thể vẽ hai cây phong, bà An-tư-nai trèo cây phong, hoặc bức tranh "Người thầy đầu tiên" với thầy Đuy-sen bế trẻ con qua suối, hoặc tiễn An-tư-nai lên tỉnh học. Bức tranh sẽ vang dội mãi trong lòng mỗi người như tiếng gọi của thầy Đuy-sen.