VĂN BẢN: KHÚC TRÁNG CA NHÀ GIÀN

CHUẨN BỊ

Câu 1: Văn bản viết về vấn đề gì?

Đáp án chuẩn: 

Văn bản viết về quyết định của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong việc xây dựng hệ thống nhà giàn trên các bãi ngầm có tiềm năng kinh tế và ý nghĩa chiến lược về an ninh - quốc phòng.

Câu 2: Những thông tin xác thực được điều tra, ghi chép… của văn bản nhằm mục đích gì? 

Đáp án chuẩn: 

Những thông tin xác thực được điều tra, ghi chép… của văn bản nhằm mục đích gì để xác định chủ quyền của Việt Nam tại khu vực thềm lục địa.

Câu 3: Chi tiết nào của văn bản gây ấn tượng đối với em? Vì sao?

Đáp án chuẩn: 

Chi tiết gây ấn tượng đối với em nằm ở cuối đoạn trích, tác giả đã thể hiện những suy nghĩ, cảm xúc khi chứng kiến, lắng nghe, trải nghiệm chuyến đi. 

Câu 4: Sự kết hợp thủ pháp miêu tả với trần thuật của văn bản có tác dụng gì?

Đáp án chuẩn: 

Sự kết hợp thủ pháp miêu tả với trần thuật của văn bản đã để lại trong lòng bạn đọc nhiều ấn tượng sâu sắc về con người và thiên nhiên vùng biển nói chung và Ba Kè nói riêng.

Câu 5: Vấn đề tác giả nêu trong văn bản có ý nghĩa như thế nào đối với xã hội và bản thân.

Đáp án chuẩn: 

Câu 6: Đọc trước văn bản Khúc tráng ca nhà giàn; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Xuân Ba.

Đáp án chuẩn: 

- Xuân Ba tên khai sinh là Trịnh Huyên, sinh năm 1954, quê tại làng Lon Biện Thượng Thanh Hóa (nay là thôn Việt Yên, xã Vĩnh Hùng, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa).

- Phong cách sáng tác của Xuân Ba đều mang hơi hướng đọc diễn, mỗi một thể loại đều hằn chứa màu sắc, phong cách độc đáo riêng của ông.

- Tác phẩm nổi tiếng: Vẫn phải tin vào những giọt nước mắt (1995), Khang khác mây thường (2004), Chuyện buồn kể muộn (2005)…

ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Chú ý bối cảnh của chuyến đi?

Đáp án chuẩn: 

- Thời gian: 4 giờ sáng khi bầu trời còn là màn đêm.

- Không gian: trên tài giữa biển khơi.

Câu 2: Giá trị ẩn trong đảo chìm là gì?

Đáp án chuẩn: 

Những nước phát triển như Nhật Bản chẳng hạn vớ được đảo chìm như thế quả bằng vớ được kim cương”.

Câu 3: Khu vực Ba Kè có gì đặc biệt.

Đáp án chuẩn: 

Khu vực Ba Kè không cồn, không nhô lên những mỏm để tạo nên thứ đảo chìm nhưng đã tạo ra một độ sâu vừa phải cho phép dựng những chòi canh lênh khênh trên đó mà bây giờ ta quen gọi là nhà giàn.

Câu 4: Chú ý nội dung phần 2.

Đáp án chuẩn: 

Sự hi sinh của những cán bộ chiến sĩ khi thực hiện nhiệm vụ ở biển cả dữ dội.

Câu 5: Hình dung sự dữ dội của biển cả.

Đáp án chuẩn: 

Biển cả dữ dội, nguy hiểm với những cơn sóng trào cuồn cuộn khiến cho chiếc xuồng trở nên lung lay.

Câu 6: Chuyện xảy ra vào giai đoạn nào?

Đáp án chuẩn: 

Chuyện xảy ra vào giai đoạn: từ năm 1990, 1996, 1999 và sau chót là năm 2000 đã lần lượt thụi và thốc những cú ác liệt vào nhà giàn.

Câu 7: Chú ý những chi tiết về sự hi sinh của cán bộ, chiến sĩ.

Đáp án chuẩn: 

- Mười bốn cán bộ chiến sĩ nhà giàn đã hi sinh trong một số trận bão

- Nhà đổ, liệt sĩ Thượng úy Nguyễn Hữu Quang, Chủ nhiệm Chính trị giàn 1:3 Phúc Tần đã bơi nhiều ngày trên biển. Trong lúc sóng to gió lớn còn nhường miếng lương khô cuối cùng cho đồng đội và chiếc phao cá nhân. Sau đó mới chịu xuống biển.

- Liệt sĩ đại úy Vũ Quang Chương, chỉ huy nhà giàn 2A Phúc Nguyên trong trận bão số 8 năm 1998, chòi sắp đổ vẫn bình tĩnh chỉ huy bộ đội.

Câu 8: Nội dung phần 3 kể chuyện gì?

Đáp án chuẩn: 

Nôi dung phần 3 kể lại câu chuyện vè quá trình phát triển cũng như sự khác nhau của ba thế hệ nhà gian theo thời gian.

Câu 9: Chú ý điểm khác nhau của ba thế hệ nhà giàn.

Đáp án chuẩn: 

Thời kì đầu chỉ là những cái cọc bê tông cắm xuống nền san hô, trên bắc hoặc thưng ván hoặc bạt. Sang thế hệ thứ hai, có sự xuất hiện của công binh, dựng những công trình lô cốt chỉ hở ra khung cửa. Tới thế hệ thứ ba, phát triển thành tổ hợp kiến trúc nói chung. 

Câu 10: Tác giả bày tỏ thái độ và cảm xúc như thế nào ở phần cuối? 

Đáp án chuẩn: 

- Tác giả vô cùng khâm phục, ngưỡng mộ trước tài năng, sức mạnh của những chiến sĩ nhà giàn khi có thể xây dựng được hệ thống nhà giằn, cắm được hệ thống cọc trụ vững, kiên cố xuống biển sâu như vậy. 

- Tác giả cũng thể hiện sự kính trọng, yêu mến, tự hào và lý tưởng cao đẹp của các chiến sĩ cũng như niềm tin tưởng vào tương lai tươi sáng của thế hệ mai sau. 

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Phóng sự Khúc tráng ca nhà giàn viết về vấn đề gì? Tóm tắt nội dung chính của mỗi phần được đánh số trong văn bản.

Đáp án chuẩn: 

- Phóng sự viết về vấn đề: Sự thay đổi của ba thế hệ nhà giàn theo thời gian. Đồng thời thể hiện cuộc sống gian khổ, nhiều mất mát hi sinh của các cán bộ ở quần đảo Trường Sa.

- Nội dung chính của mỗi phần:

+ Phần 1: Những cái nhìn của tác giả về khu vực Ba Kè.

+ Phần 2: Những cán bộ chiến sĩ hi sinh bởi sự dữ dội của biển cả.

+ Phần 3: Điểm khác nhau của ba thế hệ nhà giàn.

+ Phần 4: Niềm vui mừng, sự tự hào của tác giả về quân của tướng Nam.

Câu 2: Tính phi hư cấu của bài phóng sự trên được thể hiện ở những yếu tố nào? Điều đó có tác dụng gì đối Với việc thể hiện nội dung, ý nghĩa của tác phẩm?

Đáp án chuẩn: 

Tính phi hư cấu của bài phóng sự trên được thể hiện ở những yếu tố:

+ Hình ảnh gắn liền với hiện thực, sự thực: Tác giả đã sử dụng hình ảnh thực tế từ cuộc sống, từ những trải nghiệm cá nhân để tạo nên một bức tranh sống động về cuộc sống trên nhà giàn.

+ Kết cấu, nghê thuật xây dựng cốt truyện: Mặc dù là một bài phóng sự nhưng Khúc tráng ca nhà giàn có một cấu trúc rõ ràng, mạch lạc, giống như một câu chuyện.

+ Ngôn ngữ, giọng điệu lôi cuốn, giàu tính nhân vật: Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ một cách tinh tế, biểu đạt cảm xúc và suy nghĩ của mình một cách sâu sắc, tạo nên một giọng điệu riêng, lôi cuốn người đọc.

+ Khắc họa hình ảnh chân thực, giàu tính gợi hình, gợi cảm: Những hình ảnh trong bài phóng sự không chỉ chân thực mà còn giàu tính gợi hình, gợi cảm, giúp người đọc có thể cảm nhận được không khí, môi trường sống và công việc khắc nghiệt của những người làm việc trên nhà giàn.

Câu 3:  Khúc tráng ca nhà giàn đã sử dụng những biện pháp đặc trưng gì của thể loại phóng sự? Hãy chỉ ra một số dẫn chứng cụ thể.

Đáp án chuẩn: 

- Khúc tráng ca nhà giàn đã sử dụng những biện pháp đặc trưng của thể loại phóng sự: tả, thuật, bình.

- Dẫn chứng

+ Lời tả: “Tôi chỉ biết láng máng cái nhà giàn này là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa kết cấu khung kép của giàn khoan dầu khí với hệ thống móng cọc thép chịu được bão gió cấp 12 hoặc hơn. Tôi cũng láng máng thêm… Tôi ngó xuống làn nước thăm thẳm kia để rùng mình, không biết anh em công binh làm bằng cách nào mà thương lượng được Hà Bá hay vua Thủy Tề để cắm được hệ thống cọc vững vàng kiên cố như thế?”.

+ Lời thuật: “Tôi đang nói đến cái nhà giàn không mấy kiên cố những năm xa chứ không phải loại giàn thế hệ mới bây giờ có thể chịu được cấp 12, trên cả cấp 12! Những cơn bão năm 1990, 1996, 1999 và sau chót là năm 2000 đã lần lượt thụi và thốc những cú ác liệt vào nhà giàn. Đại tá Chấn kể lại Sở chỉ huy Quân chủng ở Hải Phòng có lúc lặng hẳn đi khi anh em một số nhà giàn điện về là chòi khó thế này… đó là những thông điện cuối cùng mà Sở chỉ huy Quân chủng nhận được…”

Câu 4: Chi tiết nào của văn bản để lại ấn tượng đặc biệt đối với em? Vì sao?

Đáp án chuẩn: 

Chi tiết để lại ấn tượng đặc biệt đối với tôi là ở phần 2 của văn bản, khi nhà giàn 1:3 Phúc Tấn bị bão đánh sập vào năm 1990, khiến ba chiến sĩ hy sinh. Liệt sĩ Thượng úy Nguyễn Hữu Quảng, Chủ nhiệm chính trị nhà giàn, đã bơi nhiều ngày trên biển trong hoàn cảnh sóng to gió lớn. Dù đứng trước ranh giới mong manh giữa sống và chết, ông vẫn nhường miếng lương khô cuối cùng và chiếc phao cá nhân cho đồng đội. Hành động này không chỉ thể hiện tình đồng chí keo sơn, gắn bó bền chặt mà còn khiến tôi cảm thấy xúc động sâu sắc. Đó là cảm xúc xót xa và thương xót trước những khó khăn, vất vả, và hiểm nguy mà các chiến sĩ phải trải qua.

Câu 5: Việc kết hợp thủ pháp trần thuật với miêu tả để kể về lịch sử ba thế hệ nhà giàn của văn bản nhằm mục đích gì? Người viết thể hiện thái độ và sự đánh giá như thế nào về vấn đề đó?

Đáp án chuẩn: 

- Việc kết hợp thủ pháp trần thuật với miêu tẳ để kể về lịch sử ba thế hệ nhà giàn của văn bản nhằm mục đích tạo nên một bức tranh sinh động, chân thực về cuộc sống và công việc của ba thế hệ nhà giàn. 

- Về thái độ và sự đánh giá của tác giả, Xuân Ba đã thể hiện sự trầm trồ, khâm phục, ngưỡng mộ trước tài năng, sức mạnh của những chiến sĩ nhà giàn. Ông cũng tỏ ra kính trọng, yêu mến, tự hào trước lý tưởng cao đẹp của các chiến sĩ cũng như tin tưởng vào tương lai tươi sáng của đất nước.

Câu 6: Theo em, vấn đề được nêu trong bài phóng sự có ý nghĩa như thế nào đối với xã hội hiện nay?

Đáp án chuẩn: 

Bài phóng sự “Khúc tráng ca nhà giàn” nêu lên vấn đề về cuộc sống và công việc khắc nghiệt của những người làm việc trên nhà giàn, những khó khăn, thách thức mà họ phải đối mặt, cũng như sự hi sinh, cống hiến của họ vì lý tưởng cao đẹp. Đây là một vấn đề rất quan trọng, có ý nghĩa lớn đối với xã hội hiện nay.