TỰ ĐÁNH GIÁ: MƯA XUÂN

Đọc đoạn văn bản sau, chọn phương án đúng cho mỗi câu hỏi (từ câu 1 đến câu 5) và trả lời các câu hỏi (từ câu 6 đến câu 10).

Câu 1: Phương án nào thể hiện đúng nhất nội dung tự giới thiệu của cô gái?

A. Trẻ trung, trong trắng, chưa có chồng. 

B. Làm nghề dệt vải, đã được mẹ gả bán. 

C. Ngày bên khung cử. 

D. Có mẹ già, đi dệt vải ở chợ làng xa.

Đáp án chuẩn:

A. Trẻ trung, trong trắng, chưa có chồng.

Câu 2: Khi biết tin có hội chèo làng Đặng; cô gái có tâm frạng như thế nào?

Đáp án chuẩn:

B. Háo hức, mong đợi.

Câu 3: Từ nào sau đây phản ánh đúng nhất thái độ của cô gái trong đêm hội chèo?

Đáp án chuẩn:

A. Tuyệt vọng.                                       

Câu 4: Dòng nào không thể hiện đúng sự tương phản về tâm tư của cô gái trước và sau đêm hội chèo?

A. Mưa xuân phơi phới bay - Mưa xuân đã ngại bay

B. Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy - Hoa xoan đã nát dưới chân giày.

C. Thôn Đoài cách có một thôi đê - Có ngắn gì đâu một dải đê

D. Mẹ bảo: "Thôn Đoài hát tối nay" - Để mẹ em rằng: hát tối nay?

Đáp án chuẩn:

D. Mẹ bảo: "Thôn Đoài hát tối nay" - Để mẹ em rằng: hát tối nay?

Câu 5: Những câu thơ sau đây cho thấy đặc điểm nào về ngôn ngữ của bài Mưa xuân?

• Mẹ già chưa bán chợ làng xa.

• Thế nào anh ấy chả sang xem.

• Chờ mãi anh sang anh chẳng sang.

• Thế mà hôm nọ hát bên làng.

• Có ngắn gì đâu một dải đê!

Đáp án chuẩn: 

C. Đậm chất thôn quê.

Câu 6: Bài thơ có kết cấu như thế nào? Hãy chỉ ra diễn biến tâm trạng của cô gái trước, trong và sau hội chèo.

Đáp án chuẩn:

- Bài thơ có kết cấu theo thể thơ Tứ Nguyệt Trường Thiên.

- Diễn biến tâm trạng của cô gái trước, trong và sau hội chèo.

Câu 7: Em có nhận xét gì về tâm hồn, tình cảm của nhân vật trữ tình trong bài thơ? Dựa vào yếu tố nào để đưa ra nhận xét ấy?

Đáp án chuẩn:

Bài thơ “Mưa Xuân” của Nguyễn Bình là một tác phẩm trữ tình đặc sắc, thể hiện tâm hồn và tình cảm sâu sắc của nhân vật qua những hình ảnh, biểu cảm và ngôn ngữ thi ca.

Câu 8: Hãy chỉ ra sự kết hợp giữa yếu tố truyền thống và yếu tố hiện đại trong bài thơ Mưa xuân.

Đáp án chuẩn:

- Yếu tố truyền thống:

+ Từ ngữ và cách nói mang đậm sắc thái ngôn ngữ dân gian, giản dị: hội chèo làng Đặng, hát Xoan…

+ Thể thơ truyền thống: Tứ Nguyệt Trường Thiên.

- Yếu tố hiện đại: 

+ Trong bài thơ “Mưa xuân” có bức tranh làng quê ngày xuân, có hội làng, có nỗi lòng của một thôn nữ ở tuổi cập kê. Đó còn là một câu chuyện về tình yêu, về nỗi nhớ mong, tương tư của một cô gái trẻ nơi thôn quê thuần khiết với người mình yêu. Từ đó, thể hiện nỗi xót xa về số phận và hạnh phúc của tuổi trẻ trong cuộc đời cũ những năm tháng năm quá.

Câu 9: Em ấn tượng với câu thơ hoặc hình ảnh thơ nào nhất? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

Em ấn tượng sâu sắc với hình ảnh mưa xuân trong bài thơ, một hình ảnh mang ý nghĩa nghệ thuật đặc sắc và xuyên suốt toàn bài. Hình ảnh mưa xuân không chỉ gợi ra khung cảnh mùa xuân đặc trưng nơi làng quê với “mưa xuân phơi phới bay”, mà còn tạo nên một không gian dịu dàng, êm ái, khiến lòng người cảm thấy xuyến xao. Tuy nhiên, hình ảnh mưa xuân còn được lặp lại với sắc thái mới, tạo nên sự tương phản rõ rệt: từ “mưa xuân phơi phới” đến “mưa xuân ngại bay”. Sự thay đổi này không chỉ phản ánh sự biến chuyển của thiên nhiên mà còn thể hiện tâm trạng của con người. Khi mưa xuân trở nên “ngại bay”, điều này dường như phản ánh một tâm trạng buồn bã, nhè nhẹ, tương phản với sự tươi vui của những hình ảnh ban đầu. Từ đó, mưa xuân trở thành một biểu tượng sâu sắc, vừa gợi lên vẻ đẹp lãng mạn của mùa xuân, vừa thể hiện những cung bậc cảm xúc của con người trong bối cảnh tình cảm và tâm trạng của bài thơ. 

Câu 10: Nhận xét về thơ Nguyễn Bính, nhà phê bình văn học Hoài Thanh viết: “Thơ Nguyễn Bính đã đánh thức người nhà quê vẫn ẩn náu trong lòng ta” (Thi nhân Việt Nam). Với em, Mưa xuân của Nguyễn Bính đã đánh thức “người nhà quê" như thế nào?

Đáp án chuẩn:

Trong nhận xét của nhà phê bình văn học Hoài Thanh, “người nhà quê” có thể được hiểu là hình ảnh đại diện cho con người Việt Nam, những người sống gắn bó với thiên nhiên và cuộc sống nông thôn, mang trong mình những giá trị truyền thống và tình yêu quê hương sâu sắc.

Bài thơ “Mưa xuân” của Nguyễn Bính sử dụng hình ảnh mưa xuân – một hiện tượng thiên nhiên quen thuộc với cuộc sống nông thôn – để tạo nên một không gian thơ mộng và trữ tình. Mưa xuân không chỉ đơn thuần là hiện tượng thời tiết, mà còn là biểu tượng của sự sống mới, hy vọng và khát khao. Điều này không chỉ làm nổi bật vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn đánh thức “người nhà quê” trong mỗi người đọc, tạo nên một cảm giác gần gũi và thân thuộc.

Hơn nữa, qua lời kể của nhân vật trong bài thơ, Nguyễn Bính đã khắc họa những cảm xúc và tình cảm của “người nhà quê” trước sự biến chuyển của thiên nhiên và cuộc sống. Dù là niềm vui, nỗi buồn hay sự lặng lẽ, những cảm xúc ấy đều phản ánh tình yêu và niềm tự hào về quê hương, đất nước.

Vì vậy, “Mưa xuân” của Nguyễn Bính đã thành công trong việc đánh thức “người nhà quê” bằng cách khơi dậy những cảm xúc sâu sắc và gần gũi, làm sống lại hình ảnh và tâm hồn của con người Việt Nam trong bối cảnh thiên nhiên và cuộc sống nông thôn.