BÀI 8

NÓI VÀ NGHE: TRÌNH BÀY VỀ SO SÁNH, ĐÁNH GIÁ TÁC PHẨM THƠ

1. Định hướng
2. Thực hành

Bài tập: Trình bày ý kiến so sánh, đánh giá hai bài thơ (hoặc hai đoạn thơ ở hai bài thơ khác nhau).

1. Chuẩn bị
2. Tìm ý và lập dàn ý
3. Nói và nghe

Đáp án chuẩn:    

Như chúng ta đã biết, văn học được coi là nghệ thuật cuộc sống bởi nó phản ánh thế giới và những câu chuyện về con người thông qua ngôn ngữ văn chương. Một tác phẩm xuất chúng thể hiện tài năng của người sáng tạo ra nó. Chắc hẳn các bạn đều biết đến bài thơ Việt Bắc và bài thơ Bài thơ của một người yêu nước mình phải không? Vậy hai bài thơ này giống và khác nhau ở đâu. Hãy cùng mình tìm hiểu nhé! 

Ta đi, ta nhớ những ngày

Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi...

Thương nhau, chia củ sắn lùi

Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng

Nhớ người mẹ nắng cháy lưng

Ðịu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô

Nhớ sao lớp học i tờ

Ðồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan

Nhớ sao ngày tháng cơ quan

Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo.

(Việt Bắc – Tố Hữu)

Đôi khi chợt nhớ một tiếng cười lạ

Một câu ca dao buồn có hoa bưởi hoa ngâu

Một vết bùn khô trên mặt đá

Không có ai chia tay

Cũng nhớ một tiếng còi tàu.

Mẹ tôi thức khuya dậy sớm

Năm nay ngoài năm mươi tuổi

Chồng chết đã mười mấy năm

Thuở tôi mới đọc được i tờ

Mẹ thương tôi mẹ vẫn tảo tần

Nước sông gạo chợ

(Bài thơ của một người yêu nước mình – Trần Vàng Sao)

Đoạn thơ "Việt Bắc" của Tố Hữu và "Bài thơ của một người yêu nước mình" của Trần Vàng Sao đều mang đến những cảm xúc sâu sắc về tình yêu thương, sự nhớ nhung, và kỷ niệm trong cuộc sống. Mỗi tác phẩm có một cách thể hiện độc đáo về tình yêu quê hương, gia đình và dân tộc, nhưng đều nhấn mạnh vào giá trị truyền thống và lòng nhân ái.

Trong "Việt Bắc," Tố Hữu miêu tả những khoảnh khắc đời thường nhưng đầy ý nghĩa của cuộc sống gia đình và xã hội. Hình ảnh chia sẻ củ sắn, chiếc chăn sui hay nhớ nhung những người thân yêu không chỉ là những chi tiết vật chất, mà còn tượng trưng cho tình cảm chân thành, lòng biết ơn và sự đoàn kết. Tác giả đã khéo léo sử dụng ngôn ngữ giản dị, gần gũi nhưng lại giàu sức gợi để truyền tải những cảm xúc sâu lắng, gợi nhớ về thời kỳ khó khăn nhưng đầy nghĩa tình.

Ngược lại, "Bài thơ của một người yêu nước mình" của Trần Vàng Sao lại chạm đến nỗi đau của thời gian trôi qua và sự lưu luyến với quá khứ. Hình ảnh người mẹ già sống trong sự cô đơn nhưng vẫn kiên cường, tiếng còi tàu vọng lại hay dòng nước sông đầy cảm xúc đều gợi lên tình thương vô bờ bến và sự hy sinh của những người mẹ Việt Nam. Những chi tiết như bùn khô trên mặt đá, tiếng còi tàu xa xăm mang đến cảm giác tiếc nuối, thương nhớ về những gì đã qua, nhưng đồng thời cũng khẳng định sức mạnh và tinh thần bất khuất của dân tộc. Ngôn ngữ của Trần Vàng Sao giản dị nhưng mang đậm tính triết lý, khiến người đọc không chỉ cảm thấy gần gũi mà còn nhận ra sự sâu sắc trong từng câu chữ.

Cả hai tác phẩm đều khơi gợi tình yêu quê hương, gia đình, nhưng theo những cách tiếp cận khác nhau. Tố Hữu mang lại sự tĩnh lặng, hồn nhiên của tuổi thơ, trong khi Trần Vàng Sao lại thể hiện vẻ đẹp của sự hy sinh và bền bỉ. Những bức tranh thơ của hai nhà thơ là sự kết hợp hài hòa giữa thơ ca và tâm trạng con người, đem lại cho người đọc những cảm xúc chân thành về cuộc sống, tình yêu quê hương và trách nhiệm đối với dân tộc.

1. Kiểm tra và chỉnh sửa