5 PHÚT SOẠN BÀI MỞ ĐẦU

Năm Canh Tuất, niên hiệu Thuận Thiên thứ nhất (1010), Lý Công Uẩn (Lý Thái Tổ) viết bài chiếu bày tỏ ý định dời đô từ Hoa Lư (nay thuộc tỉnh Ninh Bình) ra thành Đại La (tức Hà Nội ngày nay). Việc dời đô và lựa chọn kinh đô mới, đổi tên Đại La thành Thăng Long cho thấy tầm nhìn chiến lược, tư tưởng chính trị sáng suốt của nhà vua. Sự kiện này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử dân tộc và lịch sử của kinh đô Thăng Long, chứng tỏ bản lĩnh và sự lớn mạnh, trưởng thành của dân tộc trên bước đường phát triển của mình.

CÂU HỎI GIỮA BÀI

CH 1: Tác giả nêu lên việc dời đô của các triều đại xưa nhằm mục đích gì?

CH 2: Thành Đại La có lợi thế như thế nào?

CH 3: CH kết thúc văn bản thể hiện điều gì?

CÂU HỎI CUỐI BÀI

CH 1: Bài Chiếu dời đô viết về sự kiện gì? Tại sao Lý Công Uẩn lại phải dùng thể chiếu?

CH 2: Dựa vào nội dung phần (1) và (2) của bài chiếu, hãy trình bày lí do cần dời đô.

CH 3: Trong phần 3 của bài chiếu, để thuyết phục triều đình về việc chọn kinh đô mới, Lý Công Uẩn đã nêu lên những lí lẽ và bằng chứng như thế nào?

CH 4: Văn bản Chiếu dời đô thể hiện sự kết hợp hài hoà giữa lí trí và tình cảm như thế nào?

CH 5: Hãy viết một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng) nêu lên ý nghĩa, tác dụng việc dời đô của Lý Công Uẩn.

PHẦN II: ĐÁP ÁN

CHUẨN BỊ

- Một số thông tin về tác giả Lý Công Uẩn:

+ Lí Công Uẩn: (974 - 1028) tức Lí Thái Tổ, là người châu Cổ Pháp, giải phóng Bắc Giang (nay là đảo Đình Sơn, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh). Ông là người thông minh, nhân ái, có chí lớn và lập nhiều chiến công.

+ Cuộc đời:

Ông là người thông minh, nhân ái, có chí lớn, lập được nhiều chiến công.

Ông là người đã sáng lập vương triều nhà Lí, lấy niên hiệu là Thuận Thiên.

+ Phong cách sáng tác: chủ yếu là để ban bố mệnh lệnh, thể hiện tư tưởng chính trị lớn lao, có ảnh hưởng đến vận nước.

CH GIỮA BÀI

CH 1: Tác giả nêu lên việc dời đô của các triều đại xưa nhằm mục đích "mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu; trên vâng mệnh trời, dười theo ý dân, nếu thấy thuận tiện thì thay đổi, cho nên vận nước lâu dài, phong tục phồn thịnh."

CH 2:

Là nơi Cao Vương từng định đô.
Về địa lí: trung tâm của đất trời, mở ra 4 phương, vừa có sông vừa có núi, đất rộng mà bằng phẳng, cao mà thoáng, tránh được lụt lội, chật chội.
Về phong thủy: thế rồng cuộn hổ ngồi.
Về sự giàu có: muôn vật phong phú, tốt tươi.
Về chính trị: là nơi tụ hội trọng yếu của đất nước.

CH 3:

- CH kết thúc văn bản được coi như là một lời tuyên bố, quyết định cũng là lời ngỏ ý gần gũi, rút ngắn khoảng cách giữa dân và vua khiến dân yên lòng, cũng thể hiện được ý nguyện của vua.

CÂU HỎI CUỐI BÀI

CH 1:

- Bài Chiếu dời đô viết về sự kiện vua Lý Công Uẩn quyết định rời đô từ kinh thành Hoa Lư ra Đại La.

- Vua dùng thể chiếu nhằm thể hiện sự tôn trọng của mình đến thần dân của một đật nước trước khi đưa ra một quyết định trọng đại, lớn lao, liên quan tới vận mệnh đất nước sau này.

CH 2: Lý Công Uẩn dời đô vì kinh đô cũ không còn thích hợp với sự mở mang của đất nước nữa, cần rời đô đến nơi trung tâm, để mưu toan nghiệp lớn và tính kế muôn đời cho thế hệ sau. Theo ông, những triều đại cũ như nhà Đinh, nhà Lê đã không nghe theo ý trời nên chỉ đóng đô ở Hoa Lư, một nơi không phù hợp để phát triển đất nước, chính vì thế mà triều đại không được lâu dài.

CH 3: Lý Công Uẩn đã nêu lên những lí lẽ và bằng chứng hợp tình hợp lí, đúng theo nguyện vọng, tâm ý của nhân dân và ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của đất nước.

CH 4: Văn bản Chiếu dời đô thể hiện sự kết hợp hài hòa giữa lí trí và tình cảm trong cách ông đưa ra những lời lẽ, dẫn chứng phù hợp với hoàn cảnh của đất nước, tuy lời nói ngắn gọn nhưng lại dễ dàng tác động đến người dân nhằm nhanh chóng thu phụ họ.

CH 5:

Mùa thu năm 1010, vua Lý Công Uẩn chính thức ra chiếu chỉ, dời kinh đô từ Hoa Lư về thành Đại La. Đây là một quyết định trọng đại với nhiều ý nghĩa to lớn, tác động trực tiếp đến sự phát triển của đất nước ta đến cả nghìn năm sau. Thành Đại La hay còn được biết đến rộng rãi với cái tên là thành Thăng Long có địa thế và khí hậu vô cùng thuận lợi cho việc phát triển kinh tế, giao thương và cả quân sự. Nhờ vua Lý Công Uẩn sáng suốt và quyết đoán dời đô về nơi đây, mà đất nước ta ngày càng phát triển mạnh mẽ và bền vững. Sự kiện dời đô này là một bước ngoặt to lớn của lịch sử nước ta. Nó chứng minh rằng nước Đại Việt ta đã đủ vững mạnh để phát triển độc lập và chống lại kẻ thù, không cần phải ẩn nấp, dựa vào thế núi Hoa Lư hiểm trở để phòng thủ nữa. Kinh đô Thăng Long từ đó trở thành bàn đạp để nước ta sánh vai với các cường quốc, kinh đô khác. Có thể nói, việc dời đô từ Hoa Lư đến Đại La là một lời tuyên bố và khẳng định về vị thế và sức mạnh của dân tộc ta.

Nếu chưa hiểu - hãy xem: => Lời giải chi tiết ở đây