Video giảng Ngữ văn 7 kết nối bài 5 Chuyện cơm hến

Tóm lược nội dung

VĂN BẢN 2: CHUYỆN CƠM HẾN

Chào các em! Hãy tưởng tượng chúng ta đang đứng trước một cánh cửa dẫn đến một thế giới mới. Chủ đề hôm nay chính là chiếc chìa khóa để mở nó. Các em có muốn thử không?

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kĩ năng như sau:

• Nhận biết được chất trữ tình, cái tôi tác giả, ngôn ngữ của văn bản.

• Nhận biết được chủ đề, thông điệp của văn bản.

• Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản Chuyện cơm hến.

• Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về văn bản Chuyện cơm hến.

• Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về thành tựu nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa văn bản.

• Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm nghệ thuật của truyện với các văn bản khác có cùng chủ đề.

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG:

Trước khi bước vào bài học, cô muốn các em suy nghĩ về một câu hỏi thú vị này:

- Em hãy xem video Cách nấu bún bò Huế ngon tuyệt đỉnh chuẩn vị Huế nhìn thôi đã thèm | Perfect VN Spicy Beef Noodle - YouTube.

- Sau khi xem video, em có nhận xét gì về về cách chế biến món ăn ấy. Quê hương em có món ăn đặc nào không? Em có thể chia sẻ cho cô và các bạn cùng biết được không?

HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ

I. TÌM HIỂU CHUNG

Nội dung 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm

- Các em tiến hành đọc và tóm tắt văn bản.

- Cô sẽ đọc mẫu để các em có thể theo dõi. Tiếp theo, cô sẽ yêu cầu các em đọc bài một lần nữa. 

- Sau khi đọc văn bản, em hãy xác định thể loại, phương thức biểu đạt, bố cục của văn bản. 

Video trình bày nội dung:

1. Tác giả

- Tên: Hoàng Phủ Ngọc Tường

- Năm sinh: 1937

- Quê quán: Quảng Trị

- Đề tài: cảm hứng ngợi ca vẻ đẹp đất nước và con người trên khắp mọi miền Tổ quốc, đặc biệt là Huế.  

- Phong cách nghệ thuật: có cách tiếp cận độc đáo, tâm hồn nhạy cảm, ngòi bút tài hoa, cái tôi giàu trách nhiệm với xã hội.

- Tác phẩm tiêu biểu: Rất nhiều ánh lửa (1979), Ai đã đặt tên cho dòng sông? (1984), Huế - Di tích và con người (1970)…

2. Tác phẩm 

- Trích Huế - Di tích và con người

Nội dung 2: Tìm hiểu nét riêng trong khẩu vị của người Huế

Đến với xứ Huế, vùng đất mộng và thơ, ta không chỉ chìm đắm trong hương sắc thiên nhiên mà còn bị cuốn hút bởi ẩm thực đặc trưng nơi đây. Chúng ta hãy tiếp tục khám phá để tìm hiểu nét riêng trong khẩu vị người Huế ở nội dung thứ 2 này.

Các em hãy đọc 2 đoạn đầu văn bản và trả lời cho cô những câu hỏi sau đây:

+ Người Huế có khẩu vị khác với các vùng miền khác ở nào?

+ Tác giả là người vùng nào? Chi tiết nào nói lên điều đó? Qua đó em cảm nhận được tình cảm gì của tác giả khi nói về nét riêng người Huế. 

Video trình bày nội dung:

- Thích thú với vị cay và đắng, đặc biệt là vị cay với đủ cung bậc ngôn ngữ để diễn tả vị cay.

- Tác giả gây ấn tượng với người đọc về khẩu vị ăn cay khác thường của người Huế so với những địa phương khác.

- Người Huế có khẩu vị khác lạ: cay và đắng

- Tác giả là người miền Trung, điều đó được được thể hiện qua câu nói “Nhưng lạ nhất là thói ăn cay, đến nỗi chính tôi cũng không hiểu sao mình lại ăn cay “tài” đến vậy

Nội dung 3: Tìm hiểu về cơm hến xứ Huế

Nội dung trước, cô trò chúng ta đã tìm hiểu về nét riêng trong khẩu vị của người Huế. Đến với phần này, chúng ta khám phá về cách thức chế biến, thưởng thức món cơm Hến. Món ăn này không chỉ đơn thuần là một món ăn, mà còn là một phần văn hóa ẩm thực đặc sắc, thể hiện phong cách sống và sự tinh tế trong cách thưởng thức của người Huế.

Các em hãy đọc văn bản và cho cô biết:

+ Cơm hến được làm từ những nguyên liệu, gia vị nào? Em có nhận xét gì về các loại nguyên liệu này?

+ Cách người dân Huế thưởng thức cơm hến như thế nào?

+ Món cơm hến cho thấy đặc điểm gì trong phong cách ăn uống người Huế?

Video trình bày nội dung:

a. Nguyên liệu

- Những thứ đơn giản, dễ kiếm, có thể tận dụng trở thành những vị chủ đạo của món cơm hến: cơm nguội, ruột hến, miến, măng khô, rau sống, thịt heo….

- Gia vị rẻ tiền, dễ kiếm: da heo, tóp mỡ, ớt, muối, mè, bánh tráng….

b. Thưởng thức

- Ai cũng có thể thưởng thức vì nó phù hợp với túi tiền của tất cả mọi người.

- Mang đậm phong cách ăn uống người Huế: Món cơm huế có 3 loại ớt (ớt tương, ớt màu, ớt dầm mắm), vị cay đến trào nước mắt.

Nhận xét: 

- Món ăn được chế biến cầu kì, tỉ mỉ nhưng lại rất bình dân từ nguyên liệu đế cách ăn.

c. Hình ảnh chị bán hàng rong và bếp lửa

- Hình ảnh người bán hàng rong: dáng gầy mỏng manh, chiếc áo dài cũ kĩ, chiếc nón cời, tiếng rao lanh lảnh → gợi ra hình ảnh người bán hàng trên phố, nghèo nhưng vẫn tươm tất, chỉnh tề.

→ cốt cách nền nã của người cố đô.

- Bát cơm có mười bốn vị, mỗi bát có 500 đồng → bát cơm rẻ nhưng vẫn đủ vị, thể hiện lòng tự tôn văn hóa truyền thống.

- Câu nói của chị bán hàng thể hiện thái độ ứng xử với văn hóa truyền thống, nó được bảo tồn và lưu giữ từ chính cuộc sống bình dị, tự nhiên của cộng đồng dân cư.

- Hình ảnh “bếp lửa” vừa thực vừa mang nghĩa tượng trưng: Đó là bị  thứ 15 của món cơm hến, vị của tình cảm con người với nghề, của ý thức nỗ lực giữ gìn chất Huế, vị của tâm hồn, của niềm tin vào những điều không dễ mất trong cuộc sống.

…………………………

Nội dung video Văn bản 2: Chuyện cơm hến còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.