Video giảng Ngữ văn 7 kết nối bài 3 Quê hương

Tóm lược nội dung

VĂN BẢN 3: QUÊ HƯƠNG

Chào các em! Các em có biết rằng hôm nay chúng ta sẽ khám phá một chủ đề vô cùng đặc biệt? Hãy cùng cô bắt đầu hành trình này nhé!

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kĩ năng như sau:

• Cảm nhận được vẻ đẹp của con người, cuộc sống nơi làng chài ven biển và tình yêu quê hương chân thành, tha thiết của tác giả.

• Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản Quê hương.

• Năng nhận biết và nhận xét được nét độc đáo của bài thơ thể hiện qua từ ngữ, hình ảnh, vần, nhịp, biện pháp tu từ.

• Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về thành tựu nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa văn bản.

• Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm nghệ thuật của văn bản với các văn bản khác có cùng chủ đề.

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG:

Để làm nóng bầu không khí trước khi vào bài, cô có một câu hỏi dành cho các em: Khi nhắc đến quê hương của mình, em có ấn tượng đặc biệt gì (cảnh sắc thiên nhiên, món ăn nổi tiếng, phong tục truyền thống)? Em có thể chia sẻ cho cô và các bạn cùng biết được không?

HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ

Nội dung 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm

Trước khi bước vào thế giới của những câu chữ và cảm xúc, chúng ta hãy cùng khám phá tâm hồn của người sáng tạo ra chúng. Tác giả của văn bản “Quê hương” là ai? Bài thơ “Quê hương” có xuất xứ như thế nào?

Video trình bày nội dung:

1. Tác giả

- Tên: Tế Hanh

- Năm sinh – năm mất: 1921 - 2009

- Quê quán: Quảng Ngãi

- Phong cách nghệ thuật: cảm xúc chân thành mà tinh tế, thiết tha; lời thơ giản dị, giàu hình ảnh; giọng thơ nhẹ nhàng, sâu lắng.

- Tác phẩm tiêu biểu: Hoa niên (1945), Hai nửa yêu thương (1963), Câu chuyện quê hương (1973)…

2. Tác phẩm 

Bài thơ viết năm 1939, khi Tế Hanh đang học tại Huế trong nỗi nhớ quê hương-một làng chài ven biển tha thiết. Bài thơ được rút trong tập Nghẹn ngào (1939) và sau đó được in trong tập Hoa niên (1945)

Nội dung 2: Tìm hiểu hình ảnh quê hương trong tâm trí tác giả

Quê hương luôn là nguồn cảm hứng vô tận cho các tác giả. Vậy trong tác phẩm này, tác giả đã khắc họa quê hương của mình như thế nào? Các em hãy làm việc cá nhân, tìm hiểu qua việc trả lời các câu hỏi dưới đây:

+ Tìm những chi tiết giới thiệu về quê hương của tác giả ?

+ Chi tiết nào giúp em nhận biết quê hương của tác giả là một làng chài ven biển?

Video trình bày nội dung:

* Hình ảnh quê hương trong tâm trí tác giả:

- Nghề nghiệp: làm nghề chài lưới

- Vị trí địa lí: cách biển nửa ngày sông

→ bằng lời thơ bình dị, tự nhiên, tác giả giới thiệu chung về làng quê mình đó là một làng chài ven biển.

* Cảnh thuyền ra khơi:

- Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng

Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.

→ khung cảnh đẹp trời, dấu hiệu bình yên tốt đẹp

- Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã

Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang.

→ NT so sánh, động từ mạnh diễn tả khí thế dũng mãnh của con thuyền ra khơi, làm toát lên một sức sống mạnh mẽ, một vẻ đẹp hùng tráng đầy hấp dẫn.

- Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng

Rướn thân trắng bao la thâu góp gió

→ bút pháp lãng mạn, nghệ thuật so sánh, nhân hóa, ẩn dụ -> cánh buồm trắng căng gió biển khơi quen thuộc bỗng trở nên lớn lao, thiêng liêng, rất thơ mộng và trở thành biểu tượng của miền quê làng chài luôn tràn đầy sức sống.

=> Cảnh dân chài bơi thuyền đi đánh cá là một cảnh tượng đẹp: cả thiên nhiên và con người đều hiện ra với vẻ đẹp đầy sức sống, đầy hứa hẹn, tình cảm gắn bó sâu nặng với quê hương.

Nội dung 3: Tìm hiểu cảnh thuyền ra khơi

Quê hương – hai tiếng thiêng liêng và trang trọng trong mỗi người. Đó là nơi ta được sinh ra, là cội nguồn để ta tìm về, là nơi đã nuôi dưỡng chúng ta khôn lớn, trưởng thành. Bởi vậy, khi nhớ về quê hương, nhà thơ Tế Hanh đã có nhớ về Quê hương với hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp và con người hăng say lao động sản xuất. Vậy cảnh đoàn thuyền đánh cá đã được Tế Hanh khắc họa như thế nào? Các em hãy cùng thảo luận cặp đôi, theo dõi văn bản và trả lời các câu hỏi dưới đây:

+ Cảnh đoàn thuyền trở về được miêu tả qua những chi tiết nào?

+ Hình ảnh người dân chài được miêu tả ntn? Phân tích những hình ảnh thơ đó? Em nhận xét gì về bức tranh lao động ấy?

+ Trong câu Chiếc thuyền im...sử dụng nghệ thuật gì? Em cảm nhận hai câu thơ này như thế nào?

Video trình bày nội dung:

* Cảnh đón thuyền về

- Ngày hôm sau ồn ào…

... dân làng tấp nập...

Nhờ ơn trời...

→  Bức tranh lao động náo nhiệt, đầy ắp niềm vui, sự sống. 

* Hình ảnh người dân đánh cá

- Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng

Cả thân hình nồng thở vị xa xăm.

● Hình ảnh thơ vừa chân thực vừa lãng mạn, khắc họa vẻ đẹp giản dị, khoẻ khoắn, thơ mộng của người dân chài lưới: nước da ngăm nhuộm nắng, nhuộm gió, thân hình vạm vỡ và thấm đậm vị mặn mòi của biển khơi.

* Hình ảnh con thuyền:

- Chiếc thuyền im…

Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.

→ NT nhân hóa, Con thuyền trở nên có hồn, một tâm hồn tinh tế.

………..

Nội dung video Văn bản 3: Quê hương còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.