HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

*Chuyển giao nhiệm vụ

-Giáo viên lần lượt đặt câu hỏi kiểm tra kiến thức:

+  “Trình bày lại khái niệm về biểu đồ tranh,  cách đọc biểu  đồ tranh và các bước biểu diễn dữ liệu thống kê từ bảng vào biểu đồ tranh.”

+ “Trình bày lại khái niệm biểu đồ cột, biểu đồ kép và nêu các bước vẽ biểu đồ cột biểu diễn bảng số liệu.”

* Thực hiện nhiệm vụ:

- HS tiếp nhận nhiệm vụ, ghi nhớ lại kiến thức, thảo luận nhóm 4, trả lời câu hỏi.

* Báo cáo kết quả: đại diện một số HS đứng tại chỗ trình bày kết quả.

* Nhận xét đánh giá: GV đưa ra nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

1. Biểu đồ tranh

a) Biểu đồ tranh: sử dụng biểu tượng hoặc hình ảnh để thể hiện dữ liệu.

b) Đọc biểu đồ tranh:

Để đọc và mô tả dữ liệu ở dạng biểu đồ tranh, trước hết ta cần xác định một hình ảnh ( biểu tượng) thay thế cho bao nhiêu đối tượng. Từ số lượng hình ảnh ( biểu tượng), ta sẽ có số đối tượng tương ứng.

c) Vẽ biểu đồ tranh:

Bước 1. Chuẩn bị:

+ Chọn biểu tượng (hình ảnh) đại diện cho dữ liệu cần biểu diễn.

+ Xác định mỗi biểu tượng (hình ảnh) thay thế cho bao nhiêu đối tượng.

Bước 2. Vẽ biểu đồ tranh: thường gồm 2 cột:

+ Cột 1: Danh sách phân loại đối tượng thống kê.

+ Cột 2: Vẽ các biểu tượng thay thế đủ số lượng các đối tượng.

Ghi tên biểu đồ và các chú thích số lượng tương ứng mỗi biểu tượng của biểu đồ tranh.

2. Biểu đồ cột – Biểu đồ cột kép:

a) Biểu đồ cột: Là biểu đồ biểu diễn dữ liệu vẽ các cột không đổi, cách đều nhau và có chiều cao đại diện cho số liệu đã cho.

b) Đọc biểu đồ cột: Khi đọc biểu đồ cột, ta nhìn theo một trục để đọc danh sách các đối tượng thống kê và nhìn theo trục còn lại để đọc số liệu thống kê tương ứng với các đối tượng đó ( cần lưu ý thang đo của trục số liệu khi đọc các số liệu).

c) Vẽ biểu đồ cột:

Bước 1: Vẽ hai trục ngang và dọc vuông góc với nhau:

+Trục ngang. Ghi danh sách đối tượng thống kê.

+ Trục dọc: Chọn khoảng chia thích hợp với dữ liệu và ghi số ở các vạch chia.

Bước 2 : Tại vị trí các đối tượng trên trục ngang, vẽ những cột hình chữ nhật:

+ Cách đều nhau;

+ Có cùng chiều rộng;

+ Có chiều cao thể hiện số liệu của các dối tượng, tương ứng với khoảng chia trên trục dọc.

Bước 3: Hoàn thiện biểu đồ:

+ Ghi tên biểu đồ.

+ Ghi tên các trục và ghi số liệu tương ứng trên mỗi cột ( nếu cần).

Dạng 1: Đọc, vẽ biểu đồ tranh và phân tích số liệu liên quan

* Phương pháp giải:

- Để đọc và mô tả dữ liệu ở dạng biểu đồ tranh, trước hết ta cần xác định một hình ảnh (biểu tượng) thay thế cho bao nhiêu đối tượng. Từ số lượng hình ảnh (biểu tượng), ta sẽ tính được số đối tượng tương ứng.

- Để vẽ biểu đồ tranh ta thực hiện các bước như phần lý thuyết (lưu ý ghi tên biểu đồ và các chú thích số lượng tương ứng mỗi biểu tượng của biểu đồ tranh)

- Dựa vào biểu đồ tranh, ta xác định được số liệu thống kê và nhận xét được các vấn đề liên quan.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 1

Bài 1. Hãy đọc dữ liệu thống kê từ biểu đồ tranh sau đay và ghi vào bảng thống kê tương ứng.

(= 2 áo)

Bài 2. Đọc biểu đồ tranh biểu diễn số lượng sử dụng phương tiện ô tô của 4 xã trong xã và trả lời các câu hỏi bên dưới:

(= 5 ô tô)

a) Lập bảng thống kê biểu diễn số lượng ô tô của các xã?

b) Xã nào có ít ô tô nhất? Xã nào có nhiều ô tô nhất?

c) Xã 4 có nhiều hơn xã 1 bao nhiêu xe?

d) Tổng số ô tô của 4 xã là bao nhiêu?

Bài 3. Biểu đồ tranh dưới đay cho biết lượng sách giáo khoa lớp 6 – bộ chân trời sáng tạo, bán được tại một hiệu sách cầu Tó vào tuần vừa qua như sau:

( = 4 quyển)

a) Lập bảng thống kê số sách lớp 6 bán được của hiệu sách.

b) Tổng số sách giáo khoa lớp 6 mà hiệu sách bán được trong tuần vừa qua là bao nhiêu quyển?

c) Sách nào bán được nhiêu nhất? Sách nào bán được ít nhất?

Bài 4. Bằng cách dùng biểu tượng đại diện cho 4 điểm 10 và biểu tượng  đại diện cho 2 xe, em hãy vẽ biểu đồ tranh biểu diễn bảng thống kê sau:

- Ngày nào học sinh đạt được nhiều điểm 10 nhất?, ít nhất?

Bài 1.

Bài 2.

a)

b) -Xã 2 có ít ô tô nhất.

- Xã 4 có nhiều ô tô nhất.

c) Xã 4 có nhiều hơn xã 1 là: 55 ô tô.

d)

Tổng số ô tô của 4 xã là:

40 + 35 + 45 + 55 = 175 (ô tô)

Bài 3. 

a)

b) Tổng số sách giáo khoa lớp 6 mà hiệu sách bán được trong tuần vừa qua là:

40 + 12 + 36 + 36 + 16 = 140 (quyển)

c) - Sách Toán bán được nhiều nhất.

- Sách Lịch sử - Địa lý bán được ít nhất.

Bài 4.

- Ngày thứ hai học sinh đạt được ít điểm 10 nhất

- Ngày thứ bảy học sinh đạt được nhiều điểm 10 nhất.

GV tổ chức cho HS thảo luận theo tổ và hoàn thành bài cá nhân vào vở.

Dạng 2: Đọc, vẽ biểu đồ cột và phân tích dữ liệu liên quan

* Phương pháp giải:

- Để đọc và mô tả dữ liệu ở dạng biểu đồ cột, ta nhìn theo trục ngang để đọc danh sách các đối tượng thống kê và nhìn theo trục dọc còn lại để đọc số liệu thống kê tương ứng với các đối tượng đó (lưu ý thang đo của trục số liệu khi đọc các số liệu).

- Dựa vào bảng thống kê, vẽ được biểu đồ cột tương ứng và xử lý số liệu liên quan đến biểu đồ tranh để vẽ được biểu đồ cột theo các bước như phần lý thuyết.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 2

Bài 1. Đọc biểu đồ cột dưới đây và ghi dữ liệu đọc được vào bảng thống kê tương ứng:

Bài 2. Để kiểm tra sức khỏe cho một số em học sinh đi thi chạy điền kinh cấp Huyện và thống kê qua biểu đồ cột sau:

- Em hãy lập bảng thống kê tương ứng và trả lời các câu hỏi sau:

+  Có mấy bạn đi thi chạy điền kinh cấp Huyện?

+ Bạn nào cao nhất? Bạn nào thấp nhất?

Bài 3. Vẽ biểu đồ cột biểu diễn số hộp khẩu trang ủng hộ được trong mùa dịch của các lớp khối 6 được thống kê trong bảng sau:

Bài 4.  Giáo viên yêu cầu lớp trưởng tổng kết hạnh kiểm cuối tháng 12 của lớp 6A1. Lớp trưởng điều tra và thu được kết quả sau:

a) Lập bảng thống kê hạnh kiểm của học sinh lớp 6A1.

b) Biểu diễn bằng biểu đồ cột và trả lời các câu hỏi sau:

- Lớp 6A1 có tất cả bao nhiêu học sinh?

- Có bao nhiêu em đạt hạnh kiểm tốt, khá, trung bình, yếu?

Bài 1. Bảng thống kê dân số của của một số nước trên 150 triệu dân năm 1996:

Bài 2.

- Có 5 bạn đi thi.

- Bạn Sơn cao nhất, bạn Hà thấp nhất.

Bài 3.

Bài 4.

a)

b)

- Lớp 6A1 có 40 học sinh

- Có 28 bạn đạt hạnh kiểm tốt.

Có 28 bạn đạt hạnh kiểm tốt.

Có 2 bạn đạt hạnh kiểm trung bình.

Có 1 bạn đạt hạnh kiểm yếu.

Dạng 3: Đọc, vẽ biểu đồ cột kép và phân tích dữ liệu liên quan

* Phương pháp giải:

- Để đọc và mô tả dữ liệu ở dạng biểu đồ cột kép, ta cũng đọc tương tự như biểu đồ cột: ta nhìn theo trục ngang để đọc danh sách các đối tượng thống kê và nhìn theo trục dọc còn lại để đọc số liệu thống kê tương ứng với các đối tượng đó (lưu ý với mỗi đối tượng thống kê, ta thường đọc một cặp số liệu để tiện so sánh sự hơn kém, tăng giảm).

- Dựa vào bảng thống kê, ta vẽ được biểu đồ cột kép tương tự như biểu đồ cột. Nhưng tại ví trí ghi mỗi đối tượng trên trục ngang, ta vẽ hai cột sát cạnh nhau thể hiện hai loại số liệu của đối tượng đó. Các cột thể hiện của cùng một bộ dữ liệu của các đối tượng thường được tô chung một màu để thuận tiện cho việc đọc biểu đồ.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 3

Bài 1. Đọc biểu đồ cột kép biểu diễn học lực HKI của hai lớp khối 6 của một trường THCS sau đây và ghi số liệu đọc được vào bảng thống kê tương ứng.

- Hãy nêu nhận xét .

Bài 2. Chủ cửa hàng bán rau ghi lại số lượng rau ngót và rau cải bán được trong 1 tháng vừa qua như sau.

- Em hãy lập bảng thống kê tương ứng và nêu nhận xét của em.

Bài 3. Xã A thực hiện điều tra số lượng người đã tiêm phòng covid 1 mũi và 2 mũi  các loại vaccine AstraZeneca; Sinopharm(Vero Cell) và Pfizer, thống kê vào bảng như sau:

a) Vẽ biểu đồ cột kép biểu diễn dữ liệu trong bảng trên.

b) Tổng số dân của xã A là bao nhiêu? Có bao nhiêu người đã tiêm mũi 1?  Bao nhiêu người đã tiêm 2 mũi?

c) Số lượng người tiêm 1 mũi của vaccine nào nhiều nhất? ít nhất?

Số lượng người tiêm 2 mũi của vaccine nào nhiều nhất? ít nhất?

Bài 4. Vẽ biểu đồ cột kép biểu diễn số hộp khẩu trang và sách vở ủng hộ được trong mùa dịch của các lớp khối 6 được thống kê trong bảng sau:

- Cả khối quyên góp được bao nhiêu hộp khẩu trang? Bao nhiêu quyển vở?

- Lớp nào quyên góp khẩu trang nhiều nhất, ít nhất?

- Lớp nào  quyên góp vở nhiều nhất, ít nhất?

Bài 1. Bảng thống kê học lực HKI của học sinh hai lớp 6A1, 6A2:

- GV hướng dẫn, HS tự nêu nhận xét và hoạt động cặp đôi nhận xét cho nhau nghe.

Bài 2.

- GV hướng dẫn, HS tự nêu nhận xét và hoạt động cặp đôi nhận xét cho nhau nghe.

Bài 3.

a)

b)

- Tổng số dân của xã A: 3689 + 3125 + 2094 + 1589 + 355 + 598 = 11 450 (người)

- Số người tiêm 1 mũi là: 3689 + 2094 + 355 = 6183 (người)

- Số người tiêm 2 mũi là: 11 450 – 6183 = 5267 (người)

c)

- Số lượng người tiêm 1 mũi nhiều nhất là: AstraZenaca

Số lượng người tiêm 1 mũi ít nhất là: Pfizer

- Số lượng người tiêm 2 mũi nhiều nhất là: AstraZenaca.

Số lượng người tiêm 2 mũi ít nhất là: Pfizer

Bài 4.

- Cả khối quyên góp được số khẩu trang là: 44 + 50 + 62 + 40 + 48 + 40 = 284 (hộp)

Cả khối quyên góp được số quyển vở là: 100 + 124 + 160 + 182 + 147  + 144 = 857 (quyển).

- Lớp 6A3 quyên góp nhiều hộp khẩu trang nhất. (62 hộp)

Lớp 6A4 và 6A6 quyên góp khẩu trang ít nhất. (40 hộp)

- Lớp 6A4 quyên góp nhiều quyển vở nhất (182 quyển)

Lớp 6A1 quyên góp ít quyển vở nhất (100 quyển).