Giáo án công nghệ 8 mới năm 2023 cánh diều

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ:

- GV yêu cầu HS đọc nội dung mục I SGK trang 8, quan sát Hình 2.1 và trả lời các câu hỏi:

+ Hình biểu diễn của vật thể trên bản vẽ được xây dựng bằng cách nào? (các phép chiếu)

+ Hình 2.1 có mấy phép chiếu? (3) Đó là những phép chiếu nào? (Phép chiếu xuyên tâm, vuông góc, song song)

+ Hình chiếu là gì?

+ Các điểm A’. B’, C’ trong hình 2.1 được gọi là gì? (Hình chiếu)

- GV yêu cầu HS thảo luận trả lời Khám phá mục I SGK trang 8:

Quan sát Hình 2.1 và cho biết tia chiếu ở các phép chiếu khác nhau như thế nào?

- GV hướng dẫn HS thực hiện bài tập bằng cách kẻ bảng:

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập:

- HS quan sát hình, đọc thông tin SGK, trả lời câu hỏi của GV, Khám phá mục I SGK trang 8.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ, quan sát.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận:

- HS xung phong trả lời câu hỏi của GV, trình bày câu trả lời Khám phá mục I SGK trang 8.

- HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện:

- GV nêu nhận xét, tổng quát lại kiến thức về hình chiếu, các phép chiếu.

I. Khái niệm hình chiếu

- Hình chiếu là hình biểu diễn nhận được trên mặt phẳng hình chiếu.

Trả lời Khám phá mục I SGK trang 8:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ:

* Phương pháp xây dựng hình chiếu vuông góc

- GV yêu cầu HS đọc nội dung mục II.1 SGK trang 9, quan sát Hình 2.2 và 2.3 SGK và trả lời câu hỏi:

+ Kể tên các mặt phẳng hình chiếu (H2.2).

+ Kể tên các hình chiếu (H2.3).

- GV giới thiệu: Phương pháp xây dựng hình chiếu này được gọi là phương pháp chiếu góc thứ nhất.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi, trả lời Khám phá mục II. 1 SGK trang 9:

Quan sát Hình 2.3 và cho biết: Làm thế nào để nhận được hình chiếu vuông góc của vật thể?

* Bố trí các hình chiếu

- GV hướng dẫn HS cách để 3 hình chiếu vuông góc cùng nằm trong mặt phẳng bản vẽ: Mặt phẳng hình chiếu bằng được mở xuống dưới và mặt phẳng hình chiếu cạnh được mở sang phải cho trùng với mặt phẳng hình chiếu đứng, kết quả thu được như hình 2.4a.

- GV yêu cầu HS quan sát hình 2.4, mô tả vị trí của các hình chiếu B và C trên mặt phẳng giấy vẽ so với hình chiếu A.

- GV lưu ý HS: Trên mặt phẳng giấy vẽ chỉ biểu diễn các hình chiếu như Hình 2.4b với lưu ý bố trí khoảng cách các hình chiếu không xa quá hoặc không gần nhau quá.

- GV yêu cầu HS thảo luận trả lời câu 1 – 4 Khám phá mục II.2 SGK trang 10:

1. Quan sát Hình 2.4 và đọc tên các hình chiếu theo hướng chiếu tương ứng

2. Vì sao phải xoay các mặt phẳng hình chiếu về trùng với mặt phẳng hình chiếu đứng?

3. Cho biết vị trí các hình chiếu bằng, hình chiếu cạnh so với hình chiếu đứng trên mặt phẳng giấy vẽ

4. Nét đứt mảnh trên hình chiếu B (Hình 2.4) thể hiện cạnh nào của vật thể?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập:

- HS quan sát hình, đọc thông tin SGK, trả lời câu hỏi GV đưa ra, Khám phá mục II SGK trang 9 – 10.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ, quan sát.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận:

- HS xung phong trình bày câu trả lời cho câu hỏi của GV, Khám phá II SGK trang 9 – 10.

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện:

- GV nêu nhận xét, tổng quát lại kiến thức về hình chiếu vuông góc.

II. Hình chiếu vuông góc

1. Phương pháp xây dựng hình chiếu vuông góc

- Có 3 mặt phẳng hình chiếu:

+ Mặt phẳng hình chiếu đứng (thẳng đứng, chính diện)

+ Mặt phẳng hình chiếu bằng (nằm ngang)

+ Mặt phẳng hình chiếu cạnh.

- Các hình chiếu:

+ Hình chiếu đứng (từ trước)

+ Hình chiếu bằng (từ trên)

+ Hình chiếu cạnh (từ trái)

Trả lời câu hỏi Khám phá:

Lần lượt chiếu vuông góc vật thể theo hướng từ trước ra sau, từ trên xuống dưới và từ trái sang phải lên các mặt phẳng hình chiếu, nhận được các hình chiếu:

+ Hình chiếu A: Hình chiếu đứng

+ Hình chiếu B: Hình chiếu bằng

+ Hình chiếu C: Hình chiếu từ trái

2. Bố trí các hình chiếu

Vị trí các hình chiếu trên mặt phẳng giấy vẽ so với hình chiếu A như sau:

- Hình chiếu B: được đặt bên dưới, theo phương nằm ngang với hình chiếu A.

- Hình chiếu C: được đặt ở bên phải, theo phương nằm ngang với hình chiếu A.

Trả lời câu 1 – 4 Khám phá mục II.2 SGK

1.

+ Hình chiếu A: Hình chiếu từ trước (Hình chiếu đứng)

+ Hình chiếu B: Hình chiếu từ trên (Hình chiếu bằng)

+ Hình chiếu C: Hình chiếu từ trái (Hình chiếu cạnh)

2.

Vì khi lập bản vẽ, người ta thể hiện trên mặt phẳng giấy.

3.

+ Hình chiếu đứng: ở góc trái bản vẽ

+ Hình chiếu bằng: ở dưới hình chiếu đứng

+ Hình chiếu cạnh: ở bên phải hình chiếu đứng

4.

Nét đứt mảnh trên hình chiếu B thể hiện cạnh khuất của vật thể.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ:

* Khối đa diện

- GV có thể tạo mô hình các khối đa diện giúp HS quan sát và hiểu bài dễ dàng hơn.

- GV yêu cầu HS đọc nội dung mục III.1 SGK trang 11 kết hợp quan sát Hình 2.6 và trả lời các câu hỏi:

+ Khối đa diện là gì?

+ Kể tên một số khối đa diện thường gặp

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm trả lời câu hỏi Khám phá mục III.1 trang 11:

Quan sát Hình 2.6 và cho biết:

1. Các mặt đáy, mặt bên của các khối đa diện là hình gì?

2. Mỗi khối đa diện có những kích thước nào được thể hiện trên hình?

* Vẽ hình chiếu vuông góc của khối đa diện

- GV hướng dẫn HS cách vẽ hình chiếu vuông góc của khối đa diện qua ví dụ về hình chiếu của khối hộp chữ nhật:

Bước 1: Vẽ hình chiếu đứng

Bước 2: Vẽ hình chiếu bằng

Bước 3: Vẽ hình chiếu cạnh

Bước 4: Hoàn thiện bản vẽ

- GV yêu cầu HS đọc và trả lời các câu hỏi Khám phá mục III.2 SGK trang 13:

1. Từ hình chiếu đứng, xác định vị trí hình chiếu bằng như thế nào?

2. Các hình chiếu của khối hộp chữ nhật là các hình gì? Mỗi hình chiếu thể hiện kích thước nào của khối hộp?

3. Quan sát Hình 2.8 và cho biết:

- Các hình chiếu của khối lăng trụ tam giác đều là các hình gì?

- Kích thước của hình chiếu cạnh

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập:

- HS đọc thông tin SGK, quan sát hình và thực hiện yêu cầu của GV.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận:

- HS xung phong trình bày kết quả thực hiện các câu hỏi Khám phá mục III.

- HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện:

GV tổng quát lưu ý lại kiến thức khi vẽ hình chiếu vuông góc của khối đa diện và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

III. Hình chiếu vuông góc của khối đa diện

1. Khối đa diện

- Khối đa diện là khối hình không gian được bao bởi các mặt là các hình đa giác phẳng.

- Các khối đa diện thường gặp là:

+ Hình 2.6 a: Khối hộp chữ nhật

+ Hình 2.6 b: Khối lăng trụ tam giác đều

+ Hình 2.6 c: Khối chóp tứ giác đều

Trả lời Khám phá mục III.1:

1.

+ Khối hộp chữ nhật có hai mặt đáy và bốn mặt bên là hình chữ nhật.

+ Khối lăng trụ tam giác đều có hai mặt đáy là hai tam giác đều bằng nhau, các mặt bên là hình chữ nhật.

+ Khối chóp tứ giác đều có mặt đáy là hình vuông, các mặt bên là những tam giác cân có chung đỉnh.

2.

Những kích thước được thể hiện trên khối đa diện là:

+ Khối hộp chữ nhật: chiều dài, chiều rộng, chiều cao.

+ Khối lăng trụ tam giác đều: chiều dài cạnh đáy, chiều cao lăng trụ.

+ Khối chóp tứ giác đều: chiều dài cạnh đáy, chiều cao khối chóp.

2. Vẽ hình chiếu vuông góc của khối đa diện

Bước 1: Vẽ hình chiếu đứng (Hình 2.7a)

+ Chọn tỉ lệ phù hợp với khổ giấy vẽ

+ Dựa vào hình dạng, kích thước mặt trước vẽ hình chiếu đứng bằng nét mảnh

Bước 2: Vẽ hình chiếu bằng (Hình 2.7b)

+ Kẻ đường gióng từ hình chiếu đứng để vẽ vị trí hình chiếu bằng

+ Căn cứ và hình dạng, kích thước mặt đáy để vẽ hình chiếu bằng

Bước 3: Vẽ hình chiếu cạnh (Hình 2.7 c)

- Kẻ đường phụ trợ nghiêng 45^o so với phương ngang. Kẻ đường gióng từ hình chiếu đứng và bằng để xác định vị trí hình chiếu cạnh.

+ Căn cứ vào hình dạng mặt bên trái vẽ hình chiếu cạnh

Bước 4: Hoàn thiện bản vẽ (Hình 2.7d)

- Tẩy bỏ nét thừa, đường gióng, đường phụ trợ, tô đậm các nét theo quy định

- Ghi kích thước cho bản vẽ.

Trả lời các câu hỏi Khám phá mục III.2 SGK trang 13:

1.

Hình chiếu bằng ở dưới hình chiếu đứng. Kẻ đường gióng từ hình chiếu đứng để vẽ vị trí hình chiếu bằng

2.

3.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ:

* Khối tròn xoay

- GV có thể tạo mô hình các khối tròn xoay làm dụng cụ trực quan giúp HS hiểu dễ dàng hơn.

- GV yêu cầu HS đọc nội dung mục IV SGK trang 13 kết hợp quan sát Hình 2.9 và trả lời các câu hỏi:

+ Khối tròn xoay là gì?

+ Kể tên một số khối tròn xoay thường gặp

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi Khám phá mục IV.1 SGK trang 14:

Quan sát Hình 2.9 và cho biết: Khi quay hình chữ nhật, hình tam giác vuông, nửa hình tròn quanh một trục cố định ta được các khối tròn xoay nào?

* Vẽ hình chiếu vuông góc của khối tròn xoay

- GV yêu cầu HS thảo luận trả lời câu hỏi: Tại sao các khối tròn xoay thường chỉ biểu diễn hai hình chiếu? Đó là những hình chiếu nào?

- GV chia lớp thành 4 nhóm, mỗi nhóm thực hiện nhiệm vụ sau:

+ Nhóm 1 + 2: Tìm hiểu hình chiếu vuông góc của khối trụ

Đọc nội dung mục IV.2 SGK trang 14, quan sát Hình 2.10a và trả lời các câu hỏi: Các hình chiếu vuông góc của khối trụ là hình gì? Chúng thể hiện các kích thước nào của khối trụ?

+ Nhóm 3 + 4: Tìm hiểu hình chiếu vuông góc của khối cầu

Đọc mục IV.2 SGK, trả lời câu hỏi: Quan sát Hình 2.10b và nêu đặc điểm các hình chiếu của hình cầu.

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi Khám phá mục IV.2 SGK trang 14:

Quan sát Hình 2.10 em hãy cho biết h và d thể hiện kích thước nào của vật thể?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập:

- HS đọc thông tin mục IV SGK trang 13 – 14, quan sát hình ảnh 2.9, 2. 10 và trả lời câu hỏi Khám phá của mục.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận:

- HS xung phong trình bày kết quả.

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện:

GV nhận xét câu trả lời của HS và chuyển sang nội dung tiếp theo.

IV. Hình chiếu vuông góc của khối tròn xoay

1. Khối tròn xoay

- Khối tròn xoay được tạo thành khi quay một hình phẳng quanh một trục cố định.

- Một số khối tròn xoay thường gặp:

+ Khối trụ

+ Khối nón

+ Khối cầu

Trả lời câu hỏi Khám phá mục IV.1 SGK trang 14:

+ Khi quay hình chữ nhật quanh một trục cố định ta được khối trụ

+ Khi quay hình tam giác vuông quanh một trục cố định ta được khối tròn

+ Khi quay nửa hình tròn quanh một trục cố định ta được khối cầu.

2. Vẽ hình chiếu vuông góc của khối tròn xoay

- Do tính đối xứng, các khối tròn xoay thường chỉ biểu diễn hai hình chiếu:

+ Hình chiếu đứng và hình chiếu bằng

+ Hình chiếu đứng và hình chiếu cạnh

Hình chiếu vuông góc của khối trụ

- Nếu hướng chiếu dọc theo đường trục của hình trụ thì hình chiếu thu được là hình tròn.

- Nếu hướng chiếu vuông góc với đường trục thì hình chiếu thu được là hình chữ nhật.

Các hình chiếu vuông góc của hình cầu

- Các hình chiếu vuông góc của hình cầu đều là hình tròn, có đường kính bằng đường kính hình cầu.

Trả lời câu hỏi Khám phá mục IV.2 SGK trang 14:

+ h là chiều cao khối trụ

+ d là đường kính mặt đáy hình tròn của khối trụ và đường kính hình cầu.