VĂN BẢN: GIÓ LẠNH ĐẦU MÙA

CHUẨN BỊ ĐỌC

Câu 1: Dựa vào nhan đề, em đoán xem văn bản này viết về điều gì?

Giải rút gọn:

Dựa vào nhan đề, em suy đoán rằng văn bản này liên quan đến sự xuất hiện của các con gió đầu mùa trong cuộc sống của chúng ta.

Câu 2: Em đã bao giờ làm một việc tốt nhưng bị người khác hiểu lầm và chê trách hay chưa?

Giải rút gọn:

Em đã trải qua tình huống làm điều tốt nhưng bị hiểu lầm và bị chỉ trích. Đó là khi em tình cờ nhặt được một đồ vật bị rơi và bị người khác hiểu lầm là em đang cố ý lấy đồ của họ.

TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

Câu 1: Hình ảnh Cúc, Xuân, Tý, Túc gợi cho em suy nghĩ gì về cuộc sống của những đứa trẻ nghèo?

Giải rút gọn:

Khi nhìn thấy hình ảnh Cúc, Xuân, Tý, Túc, em nghĩ ngay đến cuộc sống khốn khó của những đứa trẻ nghèo, họ đang trải qua cuộc sống khó khăn, thiếu thốn đến mức họ không thể có ngay cả một bộ quần áo sạch sẽ. Dù trong cái lạnh đầu mùa, họ vẫn phải mặc quần áo lấm tấm và chịu rét đến nỗi môi tím và da thịt thâm đen. Hình ảnh này khiến người đọc cảm thấy thương cảm và đau lòng vì cuộc sống khó khăn của các đứa trẻ nghèo.

Câu 2: Việc Sơn và chị quyết định cho Hiên cái áo thể hiện tính cách gì của hai chị em?

Giải rút gọn:

Hành động của Sơn và chị đối với Hiên, khi họ quyết định cho cô bé một chiếc áo, thể hiện sự tốt lành, lòng từ bi và lòng nhân ái của hai chị em. Điều này cho thấy họ có lòng trắc ẩn và đồng cảm với cuộc sống khó khăn của những người nghèo.

Câu 3: Theo em, trong đoạn tiếp theo, chị em Sơn sẽ gặp chuyện gì?

Giải rút gọn:

Theo em, trong phần tiếp theo, chị em Sơn có thể nhận được sự khen ngợi từ mẹ vì họ đã có hành động tốt lành giúp đỡ người khác, hoặc có thể họ sẽ bị mắng mỏ bởi mẹ nếu việc họ tự ý lấy áo cho người khác gây ra một tình huống không mong muốn.

SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

Câu 1: Chỉ ra một số từ ngữ thể hiện những ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật Sơn trong đoạn văn dưới đây:

      Sơn bây giờ mới chợt nhớ ra là mẹ cái Hiên rất nghèo, chỉ có nghề đi mò cua bắt ốc thì lấy đâu ra tiền mà sắm áo cho con nữa. Sơn thấy động lòng thương, cũng như ban sáng Sơn đã nhớ thương đến em Duyên ngày trước vẫn chơi cùng với Hiên, đùa nghịch ở vườn nhà. Một ý nghĩ tốt bỗng thoáng qua trong trí, (...).

Giải rút gọn:

Những từ ngữ thể hiện ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật Sơn trong đoạn văn trên là những từ ngữ được gạch chân dưới đây:

Sơn bây giờ mới chợt nhớ ra là mẹ cái Hiên rất nghèo, chỉ có nghề đi mò cua bắt ốc thì lấy đâu ra tiền mà sắm áo cho con nữa. Sơn thấy động lòng thương, cũng như ban sáng Sơn đã nhớ thương đến em Duyên ngày trước vẫn chơi cùng với Hiên, đùa nghịch ở vườn nhà. Một ý nghĩ tốt bỗng thoáng qua trong trí, (...).

Câu 2: Các sự việc chính trong Gió lạnh đầu mùa có thể tóm tắt thành chuỗi như sau:

a) Những cơn gió lạnh đầu mùa thổi đến phố chợ.

b) Chị em Lan, Sơn xúng xính trong những chiếc áo ấm đắt tiền; những đứa trẻ nghèo hàng xóm vẫn mặc những chiếc áo mong manh thường ngày; riêng Hiên vẫn mặc chiếc áo rách tơi tả, đang co ro vì lạnh.

c) Ái ngại về hoàn cảnh của Hiên, Sơn và Lan quyết định về nhà lấy áo bông của Duyên (đứa em xấu số), giấu mẹ, mang sang cho Hiên.

d) Chuyện đến tai người nhà, Sơn và Lan sợ bị mẹ mắng. đi đòi lại áo không được, không dám về nhà.

đ) Mẹ Hiên mang áo bông sang nhà trả lại, may mắn được mẹ Sơn và Lan cho vay tiền mua áo ấm cho Hiên.

Em hãy cho biết:

• Các sự việc trên liên quan với nhau như thế nào?

• Nếu không có sự việc (c) thì có xảy ra sự việc (đ) hay không?

Giải rút gọn:

• Các sự kiện trong trích đoạn này liên quan theo trình tự: (a) Cơn gió lạnh đầu mùa thổi đến phố chợ. (b) Chị em Lan và Sơn thấy các đứa trẻ nghèo không có áo ấm. (c) Lan và Sơn quyết định lấy áo bông của Duyên và đưa cho Hiên. (d) Khi mẹ của Hiên biết chuyện, Lan và Sơn sợ bị mắng và không dám về nhà, nhưng cuối cùng mẹ Hiên đến trả lại áo bông và mẹ của Lan và Sơn vay tiền để mua áo cho Hiên.

• Nếu không có sự kiện (c), thì sự kiện (đ) cũng sẽ không xảy ra, vì nếu không có hành động của Lan và Sơn lấy áo bông cho Hiên, thì không có lý do gì để mẹ Hiên phải đến trả lại áo. Sự kiện (c) là cơ sở cho sự kiện (đ) xảy ra.

Câu 3: Hành động cho áo góp phần thể hiện tính cách gì của Sơn và Lan? Hành động ấy có ý nghĩa gì với Hiên?

Giải rút gọn:

Hành động cho áo thể hiện tính cách tốt bụng, lòng nhân ái và sẵn sàng giúp đỡ của chị em Sơn và Lan. Hành động này quan trọng đối với Hiên vì nó cho thấy sự quan tâm, chia sẻ và tình thương của người khác trong bối cảnh cơn gió lạnh đầu mùa, khi Hiên đang đối mặt với sự cô đơn và khó khăn. Điều này mang lại cho Hiên sự ấm áp và hy vọng, cho thấy có người sẵn sàng ở bên và giúp đỡ trong những thời điểm khó khăn.

Câu 4: Vì sao người mẹ không trách mắng Sơn và Lan? Hành động của hai đứa trẻ đã tác động thế nào đến cách ứng xử của hai người mẹ ở cuối truyện?

Giải rút gọn:

• Người mẹ không mắng Sơn và Lan vì họ đã thể hiện sự quan tâm, lòng tốt và tình thương. Hành động của hai đứa trẻ đã làm cho mẹ hiểu được rằng con cái mình đã thấu hiểu giá trị của tình thương và quan tâm đối với người khác.

• Hành động đẹp của hai đứa trẻ đã tạo ra một tác động tích cực đối với cách mà hai người mẹ ứng xử ở cuối truyện. Thay vì chỉ trích, mẹ hiểu rằng con cái mình đã học được điều quan trọng và cảm thông đối với người khác. Điều này khiến hai người mẹ tự hào về con cái và tạo nên một môi trường ấm áp, đầy yêu thương trong gia đình.

Câu 5: Theo em, việc Lan và Sơn giấu mẹ lấy chiếc áo bông của em Duyên đem cho Hiên là đáng khen hay đáng trách? Vì sao?

Giải rút gọn:

Theo em, việc Lan và Sơn giấu mẹ để lấy chiếc áo bông của em Duyên để tặng Hiên là một hành động đáng khen và đáng trách đồng thời. Đáng khen vì hai đứa trẻ đã thể hiện lòng tốt, tình thương và sẻ chia với người khác trong hoàn cảnh khó khăn. Đáng trách vì họ đã lấy chiếc áo mà không có sự cho phép của mẹ, và đó là chiếc áo kỉ niệm của em Duyên, điều này có thể gây ra mất mát hoặc khó khăn cho em Duyên.

Câu 6: Văn bản này viết về đề tài gì?

Giải rút gọn:

Văn bản này tập trung vào chủ đề cuộc sống của các đứa trẻ ở phố chợ nghèo trong bối cảnh cơn gió lạnh đầu mùa.

Câu 7: Nêu chủ đề của câu chuyện.

Giải rút gọn:

Chủ đề chính của câu chuyện là sự khác biệt trong cuộc sống và hoàn cảnh của các đứa trẻ, đặc biệt là sự đối lập giữa đứa trẻ lớn lên trong gia đình giàu có và đứa trẻ nghèo khổ trong xã hội.