BÀI 15. BỨC TRANH ĐỒNG QUÊ

Khởi động                         

Câu 1: Giải câu đố:

Là cánh mà chẳng biết bay

Bốn mùa duyên dáng vì thay sắc màu

Trắng, xanh non lại vàng nâu

Cho người no đủ, đẹp giàu quê hương.

Là gì?

Giải nhanh:

Là cánh diều.

Câu 2: Nói 1 - 2 câu về sự vật được nhắc tới trong câu đồ trên.

Giải nhanh:

Cánh diều và tuổi thơ là nét đẹp mang đậm hồn quê. Không chỉ là trò chơi đem đến niềm vui cho trẻ nhỏ, những cánh diều tuổi thơ còn gắn với biết bao tình yêu thương, sự quan tâm, tận tình hướng dẫn, chỉ bảo của ông bà, cha mẹ, anh chị… 

ĐỌC: BỨC TRANH ĐỒNG QUÊ

Câu 1: Bức tranh thiên nhiên trong khổ thơ đầu được vẽ bằng những hình ảnh và màu sắc nào?

Giải nhanh:

- Ông trời đốt lửa

- Dải mây hồng

- Ánh nắng chiếu tỏa như cái quạt vàng

Câu 2: Cảnh đồng quê được tả trong khổ thơ 2 gợi cho em những suy nghĩ, cảm xúc gì?

Giải nhanh:

Em thấy hình ảnh cánh đồng quê hiện lên thật thanh bình, yên ả mà cũng giàu sức sống.

Câu 3: Tìm hình ảnh so sánh, nhân hoá trong bài thơ. Theo em, cách so sánh, nhân hoá của tác giả có gì thú vị?

Giải nhanh:

So sánh:

- Cụm vườn toả mỏng khói lam/Như khăn voan phảng phất choàng bóng cây

Nhân hóa:

- Ông trời đốt lửa/Đun bằng mấy dải mây hồng vắt ngang/xoè rộng cái quạt /Phất tung ánh sáng

- Ngói nhà đỏ vội vàng

- Hàng cau rũ tóc.

- Lúa non trải lụa

- Con đường lượn dài

- Đồng quê vẽ cảnh bình minh

=> tác giả như thổi hồn cho các sự vật. Vạn vật đều chuyển động một cách nhịp nhàng tạo nên bức tranh buổi sớm mai hài hòa, tươi đẹp.

Câu 4: Chọn một từ ngữ phù hợp để nhận xét về cuộc sống ở quê hương tác giả và giải thích lí do em chọn từ đó (thanh bình, sôi động, buồn tẻ, náo nhiệt).

Giải nhanh:

Cuộc sống ở quê hương tác giả thật thanh bình. Vạn vật buổi sớm mai đều chuyển động chậm rãi, thong thả, không vội vã. Bức tranh thiên nhiên hiện lên với những gam màu vui tươi, giàu sức sống cho thấy đây là một khung cảnh rất bình yên ở làng quê.

ĐỌC MỞ RỘNG: SINH HOẠT CÂU LẠC BỘ ĐỌC SÁCH - CHỦ ĐIỂM CHỦ NHÂN TƯƠNG LAI

(a) Tìm đọc bài văn

(b) Ghi chép và trang trí Nhật kí đọc sách.

c. Cùng bạn chia sẻ:

- Bài văn đã đọc.

- Nhật kí đọc sách.

- Từ ngữ dùng hay, hình ảnh đẹp.

d. Ghi lại những từ ngữ, hình ảnh đẹp có trong một bài văn được bạn chia sẻ.

(e) Đọc một bài văn được bạn chia sẻ mà em thích.

Giải nhanh:

Cánh diều tuổi thơ

   Tuổi thơ của tôi được nâng lên từ những cánh diều.

   Chiều chiều, trên bãi thả, đám trẻ mục đồng chúng tôi hò hét nhau thả diều thi. Cánh diều mềm mại như cánh bướm. Chúng tôi vui sướng đến phát dại nhìn lên trời. Tiếng sáo diều vi vu trầm bổng. Sáo đơn, rồi sáo kép, sáo bè,... như gọi thấp xuống những vì sao sớm.

   Ban đêm, trên bãi thả diều thật không còn gì huyền ảo hơn. Có cảm giác diều đang trôi trên dải Ngân Hà. Bầu trời tự do đẹp như một thảm nhung khổng lồ. Có cái gì cứ cháy lên, cháy mãi trong tâm hồn chúng tôi. Sau này, tôi mới hiểu đấy là khát vọng. Tôi đã ngửa cổ suốt một thời mới lớn để chờ đợi một nàng tiên áo xanh bay xuống từ trời và bao giờ cũng hy vọng khi tha thiết cầu xin: "Bay đi diều ơi! Bay đi!" Cánh diều tuổi ngọc ngà bay đi, mang theo nỗi khát khao của tôi.

Theo TẠ DUY ANH

LUYỆN TỪ VÀ CÂU: LUYỆN TẬP SỬ DỤNG TỪ ĐIỂN

Câu 1: Dựa vào nghĩa của “gia”, xếp các từ trong khung vào hai nhóm:

a. “Gia” có nghĩa là “nhà”.

b. “Gia” có nghĩa là “thêm vào”.

(gia đình, gia giảm, gia tộc, gia cố, gia súc, gia dụng, gia nhập, gia công)

Giải nhanh:

a. Gia đình, gia tộc, gia dụng.

b. Gia cố, gia nhập, gia công.

Câu 2: Đọc các từ trong khung và thực hiện yêu cầu:

(trung thu, trung thành, trung tâm, trung thực)

a. Tra từ điển để tìm nghĩa của mỗi từ.

b. Dựa vào kết quả bài tập a để xếp các từ trong khung thành hai nhóm.

c. Tìm thêm 2 - 3 từ thuộc mỗi nhóm.

d. Đặt câu với một từ tìm được ở mỗi nhóm.

Giải nhanh:

a.

 - Trung thu: Tết trông trăng, rằm tháng 8 âm lịch, lễ hội truyền thống của VN.

- Trung thành: trước sau một lòng một dạ, giữ trọn niềm tin

- Trung tâm: nơi ở giữa của một vùng nào đó

- Trung thực: ngay thẳng, thật thà.

b. 

-  Nhóm 1 “Trung”: trước sau như một: trung thành, trung thực.

- Nhóm 2  “Trung”: ở khoảng giữa: trung thu, trung tâm.

c. 

- Nhóm 1: trung hậu, trung hiếu, trung quân,...

- Nhóm 2 : trung bình, trung điểm, trung gian,...

d. 

- Ngày 8/3/1965, nhân kỷ niệm 55 năm ngày quốc tế phụ nữ Bác dành tặng phụ nữ Việt Nam bức trướng thêu 8 chữ vàng: “Anh hùng - Bất khuất - Trung hậu - Đảm đang”.

- Sơn nguyên Đà Lạt có độ cao trung bình 1.500m so với mực nước biển.

Câu 3: Viết 3 - 4 câu giới thiệu một câu chuyện về lòng trung thực mà em đã nghe, đã đọc.

Giải nhanh:

Truyện kể về một người tiều phu có hoàn cảnh gia đình nghèo khó. Một hôm, khi anh đang đốn củi thì lưỡi rìu bị rơi xuống nước. Nước sông khá sâu, anh lại chẳng biết bơi nên vẫn chưa lấy được. Bỗng từ dưới sông, một cụ già râu tóc bạc phơ hiện lên. Ông cụ giơ lên một lưỡi rìu vàng và hỏi anh có phải do anh đánh rơi không, anh liền lắc đầu. Lần thứ hai ông  giơ lên một lưỡi rìu bạc nhưng anh vẫn lắc đầu. Cuối cùng ông đưa ra một lưỡi rìu bằng sắt thì anh mới nhận. Nhờ sự trung thực và ngay thẳng ấy mà anh được tặng cả hai lưỡi rìu trước đó.

VIẾT: TRẢ BÀI VĂN TẢ PHONG CẢNH

Đề bài: Viết bài văn tả một danh lam thắng cảnh mà em đã có dịp đến thăm hoặc được biết qua sách báo, phim ảnh,...

Câu 1: Nghe thầy cô nhận xét chung về bài văn.

Gợi ý:

Ưu điểm:

- Chọn đối tượng miêu tả

- Trình tự miêu tả

- Chọn tả những đặc điểm nổi bật của cảnh

- Từ ngữ gợi tả, hình ảnh sinh động

- Suy nghĩ, hành động… của con người đối với cảnh đẹp.

- ? 

Hạn chế:

- Cấu tạo

- Sắp xếp ý

- Dùng từ, viết câu.

- ?

Câu 2: Đọc lời nhận xét của thầy cô và chỉnh sửa bài đã viết.

Gợi ý:

- Phát triển, mở rộng ý

- Chỉnh sửa từ ngữ, diễn đạt

- Sử dụng biện pháp so sánh, nhân hóa…

VẬN DỤNG

Ghi lại những từ ngữ, hình ảnh em thích trong bài thơ “Bức tranh đồng quê”.

Giải nhanh:

Hình ảnh: 

- Ông trời đốt lửa phương đông - xòe rộng cái quạt vàng.

- Bóng trâu lững thững rời chuồng

- Đàn sẻ quấn quýt bay dọc con đường nắng lượn dài lung linh.

Từ ngữ:

- Lững thững, trải lụa mượt mà, quấn quýt..