BÀI 51. ÔN TẬP GIỮA HỌC KÌ II

TIẾT 1

Câu 1: Bắt thăm, đọc thành tiếng bài thơ “Tháng Năm” và trả lời câu hỏi:

1. Đọc đoạn từ đầu đến "ắp nắng xòe ra” và trả lời câu hỏi:

Tháng Năm có những gì đẹp?

2. Đọc đoạn từ đầu đến “ắp nắng xoè ra” và trả lời câu hỏi:

Cảnh vật và con người trong đoạn thơ được tả bằng những từ ngữ, hình ảnh nào?

3. Đọc đoạn từ “Tháng Năm chim kêu ngoài bãi” đến hết và trả lời câu hỏi:

Hình ảnh bàn tay xoè ra có những gì đáng yêu? Vì sao?

4. Đọc đoạn từ “Tháng Năm chim kêu ngoài bãi” đến hết và trả lời câu hỏi:

Khổ thơ cuối bài nói lên điều gì?

Giải nhanh:

1. Mang vẻ đẹp của mùa hè, tháng của mùa gặt, tháng đem lại sự sống động của thiên nhiên và sự miệt mài lao động của con người.

2. Hình ảnh cánh diều "no gió", "tiếng ve kêu râm ran", "bông hoa phượng rực hồng", "rơm phơi dọc đường làng" và "mồ hôi ướt đầm vai áo". 

3. Hình ảnh bàn tay đáng yêu qua việc mở rộng ra không chỉ là nụ cười và hoa, mà còn là cào cào, muồm muỗm, chú dế cánh mềm và trái na mắt tròn thơm lựng. 

4. Sự hòa mình của con người vào thiên nhiên và cuộc sống, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học tập và tri thức.

Câu 2: Trao đổi với bạn:

a. Những hình ảnh trong bài thơ mà em thích.

b. Tác dụng của việc sử dụng điệp từ, điệp ngữ trong bài thơ.

Giải nhanh:

a. 

- "Cánh diều no gió vút cao đến giữa tầng không"

- "Bông hoa phượng rực hồng" 

- "Rạng ngời bao nhiêu trang sách cùng em mở cửa tương lai”.

b. Điệp từ “Tháng năm”

- Tạo nên nhịp điệu, nhấn mạnh thời gian diễn ra các sự kiện, liên kết chặt chẽ giữa các hình ảnh.

- Điệp ngữ cũng giúp nhấn mạnh và tăng cường cảm xúc, ý nghĩa của bài thơ. 

TIẾT 2

Câu 1: Đọc đoạn văn sau và thực hiện yêu cầu:

(1) Đêm nay, sư đoàn vượt sông Đà Rằng để tiến về giải phóng vùng đồng bằng ven biển Phú Yên. (2) Trăng đang lên, mặt sông lấp lóa ánh vàng. (3) Núi Trùm Cát dựng sừng sững bên bờ sông thành một khối tím thẫm uy nghiêm, trầm mặc. (4) Dưới ánh trăng, dòng sông sáng rực lên và những con sóng nhỏ lăn tăn, gợn đều, mơn man vỗ nhẹ vào hai bên bờ cát. (5) Sau một ngày ồn ào náo động, đêm đang lắng dần, không gian như loãng ra, thấm đượm hơi sương, thoảng chút ngọt ngào của hương cây, hương cỏ.

Theo Khuất Quang Thuy

a. Xác định chủ ngữ, vị ngữ của từng câu.

b. Xếp các câu trong đoạn văn vào hai nhóm:

c. Chỉ ra cách nối các vế câu trong mỗi câu ghép tìm được.

Giải nhanh:

a. 

b. 

- Câu đơn: 1 -3

- Câu ghép: 2 - 4 -5

c. Các vế trong câu 2 và 5 được nối với nhau bằng dấu phẩy. Các vế trong câu  4 được nối với nhau bằng kết từ “và”.

Câu 2:  Thực hiện yêu cầu:

a. Dựa vào nội dung bài đọc “Tháng Năm”, đặt câu ghép theo từng yêu cầu sau:

b. Các vế câu trong mỗi câu ghép ở bài tập a được nối với nhau bằng cách nào?

Giải nhanh:

a. -Tháng Năm, cánh diều no gió vút cao đến giữa tầng không, ve kêu râm ran lối nhỏ, gọi bông hoa phượng rực hồng. (1)

- Nắng tháng Năm không chỉ làm cho cảnh vật trở nên đẹp hơn mà nó còn mang lại niềm vui và hy vọng cho bạn nhỏ khi chứng kiến khung cảnh sống động, tươi mới của thiên nhiên. (2)

b. Các vế (1) nối bằng dấu phẩy. 

Các vế (2) nối bằng cặp kết từ “không chỉ … mà còn”.

Câu 3: Viết đoạn văn (từ 4 đến 5 câu) nói về cuộc sống thanh bình ở quê hương em, trong đó có ít nhất một câu ghép.

Giải nhanh:

Quê hương em là một vùng nông thôn yên bình, nằm bên dòng sông uốn lượn qua những cánh đồng lúa bát ngát. Mỗi buổi sáng, khi ánh nắng dịu nhẹ lan tỏa khắp mọi nơi. Cuộc sống ở quê hương em gắn liền với những con người chất phác, hiền hậu, luôn sẵn lòng giúp đỡ lẫn nhau trong mọi hoàn cảnh. Qua từng ngày, cuộc sống thanh bình ấy đã trở thành một phần kí ức tươi đẹp mãi ghi sâu trong tâm trí tôi.

TIẾT 3

Câu 1: Xác định và nêu tác dụng của điệp từ, điệp ngữ trong mỗi đoạn thơ, đoạn văn sau: 

a. Bốn ngàn năm dựng cơ đồ,

Vạn năm từ thuở ấu thơ loài người. 

Ơi Việt Nam! Việt Nam ơi!

Việt Nam! Ta gọi tên Người thiết tha.

Lê Anh Xuân

b. Hôm sau chúng tôi đi Sa Pa. Phong cảnh ở đây thật đẹp. Thoắt cái, lác đác lá vàng rơi trong khoảnh khắc mùa thu. Thoắt cái, trắng long lanh một cơn mưa tuyết trên những cành đào, lê, mận. Thoắt cái, gió xuân hây hẩy nồng nàn với những bông hoa lay ơn màu đen nhung hiếm quý.

Nguyễn Phan Hách

Giải nhanh:

a. Điệp từ "Việt Nam", cách gọi lặp lại "Ơi Việt Nam! Việt Nam ơi! Việt Nam!" => tạo sự nhấn mạnh, biểu thị tình cảm mạnh mẽ và sự gắn bó thiết tha của tác giả với đất nước, quê hương.

b. Điệp ngữ "Thoắt cái" sử dụng ba lần

=> tạo nên cảm giác thời gian trôi nhanh và nhấn mạnh sự thay đổi đột ngột, nhanh chóng của thời tiết và phong cảnh ở Sa Pa.

Câu 2: Nêu tác dụng của các dấu gạch ngang trong mỗi đoạn văn sau:

a. Trong không gian rộn rã sắc màu, một nhành thạch thảo vừa kết nụ, khoẻ khoắn vươn lên. Bông thạch thảo tim tím xoè cánh nhỏ xinh, cất tiếng náo nức:

- Chào các bạn!

Các loài hoa vui vẻ đáp lời:

- Chào mừng thạch thảo nở hoa!

Mai Yến Thư

b. Bài đọc “Những con mắt của biển" giới thiệu ba ngọn hải đăng ở nước ta:

- Hải đăng Đại Lãnh - còn gọi là hải đăng Mũi Điện - ở tỉnh Phú Yên;

- Hải đăng Kê Gà ở tỉnh Bình Thuận;

- Hải đăng Vũng Tàu ở tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Hà Hạnh

Giải nhanh:

a. Đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật

b. Đánh dấu bộ phận được liệt kê.

Câu 3: Thực hiện một trong hai yêu cầu sau:

a. Viết đoạn văn (từ 4 đến 5 câu) về một loài cây hoặc một loài hoa mà em thích, trong đó có sử dụng dấu gạch ngang để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích.

b. Viết đoạn văn (từ 4 đến 5 câu) bày tỏ tình cảm, cảm xúc của em về một cảnh đẹp của quê hương, đất nước, trong đó có sử dụng điệp từ, điệp ngữ.

Giải nhanh:

a. Một trong những loài hoa em yêu thích nhất chính là hoa hồng - biểu tượng của tình yêu và sắc đẹp. Hoa hồng có nhiều màu sắc khác nhau, mỗi màu mang một ý nghĩa riêng. Loài hoa này không chỉ được yêu mến bởi vẻ đẹp quý phái, màu sắc rực rỡ mà còn bởi hương thơm dịu ngọt, quyến rũ. Hơn nữa, hoa hồng còn được sử dụng trong nhiều dịp quan trọng làm cho mỗi khoảnh khắc trở nên ý nghĩa và đáng nhớ hơn.

b. Quê hương em là một miền quê yên bình, nằm bên dòng sông êm đềm. Từ bao đời nay, con sông cứ êm đềm trôi. Từ bao đời nay, con sông vẫn âm thầm kể cho bao người dân quê nghe về những câu chuyện đầy tự hào của quá trình đấu tranh để giữ làng, giữ nước. Mỗi lần nhìn ngắm dòng sông tuổi thơ, em cảm thấy lòng mình bình yên và yêu thêm quê hương đất nước này biết bao.

TIẾT 4

Đề bài: Viết đoạn văn bày tỏ tình cảm, cảm xúc về một ngày hội được tổ chức ở trường em.

Giải nhanh:

Ngày hội văn hóa dân gian được tổ chức vào dịp Tết nguyên đán tại trường em thật sự là một ngày hội đáng nhớ. Từ sáng sớm, sân trường đã rộn ràng tiếng nhạc, tiếng cười và những màu sắc rực rỡ của trang phục truyền thống. Mỗi gian hàng trưng bày một nét văn hóa đặc sắc, từ ẩm thực cho đến trò chơi dân gian, tạo nên một không gian văn hóa phong phú và đa dạng. Cảm xúc của em lúc ấy vừa vui sướng, vừa tự hào khi được là một phần của ngày hội, được sống trong không khí đầm ấm, gần gũi và yêu thương. 

TIẾT 5

Đề bài: Viết bài văn tả một thầy giáo hoặc cô giáo mà em yêu quý.

Giải nhanh:

        Trong ký ức tuổi học trò của em, có một hình bóng luôn khiến em nhớ mãi, đó là cô Hà, cô giáo dạy Văn của em. 

       Cô Hà có dáng người nhỏ nhắn, gương mặt phúc hậu với đôi mắt sáng, luôn ánh lên vẻ dịu dàng và trí tuệ. Mái tóc dài của cô thường được buộc gọn gàng phía sau, thêm vào vẻ đẹp trang nhã, đầy tinh tế.

      Cô dạy bằng học trò cả trái tim mình. Mỗi bài giảng của cô đều được chuẩn bị kỹ lưỡng, giàu sức hút, khiến cho những bài thơ, đoạn văn trở nên sống động và gần gũi đến lạ thường.

     Cô luôn lắng nghe và chia sẻ, không chỉ về những vấn đề học tập mà còn cả những tâm tư, trăn trở của tuổi mới lớn. Cô chính là người bạn, người chị, người mẹ thứ hai của chúng em trong suốt những năm tháng học trò.

     Em biết ơn cô, vì đã mang đến cho em và các bạn bao giờ học bổ ích, thú vị và đầy ắp tình thương. Trong trái tim em, cô mãi mãi là người thầy tận tâm và tận hiến.

TIẾT 6 VÀ TIẾT 7

Câu 1: Đọc bài “ Sự tích cây chuối” và thực hiện yêu cầu:

Tìm ý trả lời đúng cho các câu hỏi dưới đây:

a. Thần Cây mở cuộc thi cây để làm gì?

- Để Thần chấm giải cho những giống cây mới.

- Để Thần họp mặt với những giống cây mới.

- Để các con họp mặt với những giống cây mới.

- Để Thần được họp mặt cùng với các con.

b. Ý tưởng về giống cây mới của Tiêu Ly nảy ra từ đâu?

- Từ kết quả của hội thi trước.

- Từ những gợi ý của Thần Cây.

- Từ những quy định của hội thi.

- Từ vẻ đẹp và tình yêu dành cho con.

c. Quả của giống cây do Tiêu Ly tạo ra có những đặc điểm gì?

- Đẹp, bụ bẫm, thơm ngon.

- Đẹp, tròn trĩnh, thơm ngon.

- To, giống những cái lông chim.

- Thơm ngọt như mùi sữa và mật.

d. Vì sao Thần Cây quyết định trao giải Nhất cho giống cây của Tiêu Ly?

- Vì cây cho quả thơm ngọt như mùi sữa và mật.

- Vì Tiêu Ly giới thiệu được về cái hay, cái quý của cây.

- Vì nó vừa đẹp vừa mang đầy tình thương con trẻ

- Vì cây đẹp, bụ bẫm, thơm ngon hơn các giống cây khác.

e. Trong câu “Các con của Thần sẽ mang về những giống cây mới để Thần chấm giải.”, những từ nào là kết từ?

- sẽ, về 

- các, sẽ

- của, để 

- những, về

g. Đại từ nào sau đây có thể thay thế cho từ in đậm trong đoạn: “Tiêu Ly nghĩ ra một giống cây hoàn toàn mới lạ. Thân của cây sẽ tròn trĩnh.”?

- Nó 

- Chúng

- Tôi 

- Chúng nó

Trả lời câu hỏi và thực hiện các bài tập dưới đây:

h. Em thích điều gì ở giống cây mà Tiêu Ly tạo ra? Vì sao?

i. Theo em, ý nghĩa của câu chuyện là gì?

k. Đặt một tên khác cho câu chuyện và giải thích lí do em chọn tên đó.

l. Đặt một câu ghép để giới thiệu về vẻ đẹp của cây chuối.

Giải nhanh:

a. Để Thần chấm giải cho những giống cây mới.

b. Từ vẻ đẹp và tình yêu dành cho con.

c. Đẹp, bụ bẫm, thơm ngon.

d. Vì nó vừa đẹp vừa mang đầy tình thương con trẻ.

e. của, để 

g. Nó 

h. Em rất thích giống cây mà Tiêu Ly tạo ra bởi vì nó không chỉ có vẻ đẹp độc đáo với thân cây tròn trĩnh và lá to như lông chim khổng lồ, mà quả của nó khi chín còn thơm ngọt, mang mùi sữa và mật quyện vào nhau. 

i. Theo em, ý nghĩa của câu chuyện này là sự sáng tạo không giới hạn và tình yêu thương gia đình. Câu chuyện cho thấy mỗi sự sáng tạo đều bắt nguồn từ tình yêu và mong muốn mang lại điều tốt đẹp cho người khác, đặc biệt là những người thân yêu trong gia đình. Tiêu Ly đã tạo ra cây chuối với mong muốn nuôi dưỡng con mình, điều này thể hiện tình thương yêu sâu sắc đối với con trẻ và mong muốn đóng góp cho cuộc sống.

k. Đặt tên khác: "Cây tình yêu" vì sự sáng tạo của Tiêu Ly không chỉ tạo ra một giống cây mới mà còn là biểu hiện của tình yêu thương dành cho con trẻ. 

l. Cây chuối không chỉ là món quà vô giá của Tiêu Ly dành cho con mà còn là biểu tượng của tình cảm gia đình cao quý, thiêng liêng.

Câu 2: Thực hiện một trong hai đề bài sau:

a. Viết bài văn tả một em bé đang tuổi tập nói, tập đi.

b. Viết bài văn tả một người hàng xóm mà em yêu quý.

Giải nhanh:

a. Trong khu phố nhà em, có một em bé đang tuổi tập nói, tập đi thật đáng yêu và ngộ nghĩnh. 

Em bé ấy, với mái tóc vàng óng, mắt đen láy long lanh. Mỗi bước đi của bé còn non nớt, chưa thể vững chãi như người lớn. Đôi chân nhỏ bé không ngừng mày mò, khám phá mọi ngóc ngách trong nhà. 

Giọng nói của bé còn ngọng nghịu, nghe thật ngây thơ và dễ thương. Mỗi khi bé cố gắng gọi “mama” hay “baba”, giọng nói bi bô ấy khiến trái tim ai nấy đều tan chảy. 

Bé luôn là tâm điểm, thu hút mọi ánh nhìn của mọi người trong khu phố bởi sự dễ thương và vô tư của mình.

b. Bà Lan, người hàng xóm của em, là một người phụ nữ hiền lành, tốt bụng mà em rất yêu quý. 

Bà có mái tóc bạc phơ được cột gọn gàng phía sau, khuôn mặt phúc hậu luôn nở nụ cười ấm áp. Dù tuổi đã cao nhưng bà vẫn rất dẻo dai và khỏe mạnh, luôn tận tâm giúp đỡ mọi người trong khu phố với những việc làm nhỏ nhất.

Bà Lan nổi tiếng là người mát tay trong việc chăm sóc cây cảnh và vườn rau. Khu vườn nhỏ trước nhà bà luôn đầy ắp hoa thơm cỏ lạ, mỗi sáng em đều được ngắm nhìn những bông hoa đua sắc, hít hà mùi hương dễ chịu. 

Điều làm em cảm phục nhất ở bà Lan là tấm lòng nhân hậu, luôn quan tâm và chia sẻ với mọi người. Dù công việc gia đình đã nhiều, bà vẫn dành thời gian thăm hỏi, giúp đỡ những gia đình khó khăn trong khu phố. 

Bà Lan, với tấm lòng nhân ái, luôn mang lại cho em những năng lượng tích cực trong cuộc sống và truyền cho em thêm tình yêu thiên nhiên, cây cỏ.