VĂN BẢN. HOÀNG LÊ NHẤT THỐNG CHÍ

CHUẨN BỊ ĐỌC

Câu 1: Em biết gì về thời Vua Lê - Chúa Trịnh hay về những chiến công của Hoàng đế Quang Trung? Hãy chia sẻ cùng với các bạn trong lớp.

Đáp án chuẩn:

- Quang Trung là anh hùng áo vải, đánh đổ hai tập đoàn thống trị phản động ở Đàng Trong và Đàng Ngoài.

- Ông lập chiến công chống quân xâm lược Xiêm và Mãn Thanh, thực hiện khát vọng thống nhất đất nước vào cuối thế kỷ 18.

TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

Câu 1: Cảnh kiêu binh phò Trịnh Tông lên ngôi ở đây có gì khác so với cảnh lên ngôi của vua chúa ngày xưa mà em hình dung?

Đáp án chuẩn:

Cảnh rước kiệu được dân chúng dâng lên rất cao để những người ở xa có thể nhìn xuống, không có kiệu mà dùng tạm chiếc mâm vẫn bày cỗ lộc làm ghế và đặt thế tử lên ngồi và 8 người kề vai vào khiêng.

Câu 2: Em có nhận xét gì về hành động của đám kiêu binh

Đáp án chuẩn:

Sai khi đã ra oai với dân thường điều đó là điều cấm kị, dân cần được bảo vệ giúp đỡ thay vì bị bắt nạt dương oai với họ.

Câu 3: Chú ý diễn biến và chỉ ra mối quan hệ giữa các sự kiện, tuyến sự kiện qua các đoạn lược dẫn cả ở hồi thứ hai bà hồi thứ mười bốn

Đáp án chuẩn:

- Trong hồi thứ hai của "Kiêu binh lược," Trịnh Tông bị bỏ rơi, và dù Quân Huệ chiến thắng, kiêu binh của Trịnh Tông ngày càng lộng hành. Cuối cùng, Nguyễn Huệ dẹp loạn và giành chiến thắng.

- Sự quấy rối và nổi loạn xuất hiện, nhưng những anh hùng đã đứng lên dẹp loạn và mang chiến thắng về cho nhân dân.

Câu 4: Câu nói này thể hiện nét tính cách gì của Vua Quang Trung?

Đáp án chuẩn:

Quang Trung quyết tâm giành lại chiến thắng ăn mừng toàn dân toàn quân, thể hiện ý chí của quân tử xung trận không một chút sợ hãi, lo lắng.

 Câu 5: Từ đây, tuyến truyện có gì thay đổi?

Đáp án chuẩn:

Tuyến truyện thay đổi khi được sự lo lắng, hoang mang cũng không màng bất trắc, quân giặc vẫn tiếp tục cho cuộc vui không biết tới quân ta chuẩn bị đổ bộ tới.

Câu 6: Phần kể về Vua Lê Chiêu Thống có phải là một tuyến truyện khác không? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

Là một tuyến truyện khác vì đây là câu chuyện kể về Vua Lê Chiêu Thống không liên quan trực tiếp câu chuyện hiện tại của nhân vật 

  VĂN BẢN. HOÀNG LÊ NHẤT THỐNG CHÍ

SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

Câu 1: Vẽ sơ đồ tóm tắt chuỗi sự kiện chính trong đoạn trích Hồi thứ hai và đoạn trích Hồi thứ mười bốn. Chỉ ra mối liên hệ giữa hai đoạn trích này.

Đáp án chuẩn:

Câu 2: Nét tính cách nổi bật của nhân vật Vua Quang Trung được thể hiện trong văn bản là gì? Phân tích một số chi tiết tiêu biểu để làm nổi bật nét tính cách ấy.

Đáp án chuẩn:

- Nét nổi bật của Vua Quang Trung:

  + Quyết đoán và mạnh mẽ

  + Lắng nghe tướng sĩ, đứng ra làm vua, tiến quân ra Bắc

  + Sáng suốt, tầm nhìn xa

  + Phân tích đúng đắn sự tương quan quân ta và quân địch

  + Giỏi phán xét và dùng người

- Tính cách vua Quang Trung được miêu tả gián tiếp qua lời người cung nữ hầu hạ trong cung, thán phục tài năng xuất chúng của Nguyễn Huệ dù vẫn xem ông là “giặc” và gọi bằng “hắn”.

Câu 3: Nhận xét về nghệ thuật kể chuyện của tác giả (chủ ý cách sử dụng ngôi kể, kết hợp lời của người kể chuyện và lời của nhân vật,... ).

Đáp án chuẩn:

- Tác giả sử dụng ngôi kể thứ ba kết hợp với lời kể của các nhân vật để cho ta thấy được câu chuyện đa chiều và tường minh hơn. 

- Không gian câu chuyện cũng được mở rộng ra, thông qua lời từng nhân vật ta thấy được tính cách và con người con của vua Quang Trung toàn diện hơn, đặc sắc hơn.

Câu 4: So sánh thái độ, tình cảm của tác giả khi viết về Vua Quang Trung – nghĩa quân Tây Sơn và về anh em Trịnh Tông – đám kiêu binh; Lê Chiêu Thống, Tôn Sĩ Nghị và đội quân xâm lược nhà Thanh. Theo em, cách thể hiện thái độ như vậy có phù hợp với truyện lịch sử hay không? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

- Thái độ, tình cảm của tác giả thể hiện khác nhau  

- Cách thể hiện như vậy phù hợp với truyện lịch sử vì với ngôn ngữ kể, tả chân thực, tác phẩm đã khắc họa sinh động các nhân vật lịch sử, từ nhân vật chính nghĩa đến phản diện đều được hiện lên rõ nét 

Câu 5: Qua văn bản, em hiểu thêm điều gì về Vua Quang Trung và cuộc kháng chiến chống quân Thanh của nhân dân ta

Đáp án chuẩn:

- Quang Trung là tổng chỉ huy tài ba trong chiến dịch đánh phá quân Thanh.

- Hình ảnh nhà vua oai phong trên lưng voi, chỉ huy trận đánh, được tác giả khắc họa như linh hồn của cuộc tiến công vĩ đại.

Câu 6: So sánh cốt truyện trong văn bản trên đây với cốt truyện trong một văn bản mà em đã đọc, chỉ ra điểm khác biệt và điểm tương đồng (nếu có) giữa cốt truyện đa tuyến với cốt truyện đơn tuyến.

Đáp án chuẩn:

Điểm tương đồng: 

- Đều có cốt truyện đa tuyến.

- Đều lồng ghép các câu chuyện với nhau khi nhân vật đang nói chuyện hay kể về một sự vật sự việc khác nhau.