BÀI 1: NHỮNG GƯƠNG MẶT THÂN YÊU (THƠ SÁU CHỮ, BẢY CHỮ)

- Không nên vì không phải giống loài động vật nào cũng phù hợp với môi trường của con người hay những hộ gia đình xung quanh sẽ làm ảnh hưởng tới sức khỏe, bản năng và thần kinh của động vật.

TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

Câu 1: Em hình dung như thế nào về vẻ đẹp của chim bồng chanh đỏ qua lời miêu tả của chú bé Hoài?

Đáp án chuẩn:

- Cái mỏ nhọn hoát và oai vệ, dài như một cái quản bút.

- Lông ức hung hung vàng, toàn thân đều đỏ hồng như một đốm lửa

- Đôi cánh rất đẹp

Câu 2: Điều gì xảy ra khi hai anh em ra đầu nước, nơi chim bồng chanh làm tổ?

Đáp án chuẩn:

Hai anh em đã mò tay vào trong tổ chim bồng chanh và bắt được một bé chim bồng chanh nhỏ.

Câu 3: Hành động vuốt ve đôi cánh mượt mà của chú chim bồng chanh thể hiện nét tính cách gì của Hoài?

Đáp án chuẩn:

Tình yêu thương động vật và giàu tình yêu thương của Hoài.

Câu 4: Em đã bao giờ trải nghiệm cảm giác "tiếc ngẩn tiếc ngơ" khi từ bỏ một thứ mình yêu thích?

Đáp án chuẩn:

Em cũng vậy rất thích nuôi một chú mèo nhưng vì lí do sức khỏe nên em phải từ bỏ việc nuôi mèo, để chú lại cho một người bạn.

SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

Câu 1: Xác định đề tài và nội dung bao quát của văn bản

Đáp án chuẩn:

- Đề tài: Chú chim bồng chanh đỏ

- Nội dung bao quát:

+ Miêu tả vẻ đẹp của giống chim bồng chanh đỏ qua trải nghiệm của hai anh em Hoài.

+ Môi trường sống, cách làm tổ và sở thích của chim bồng chanh đỏ.

+ Tình yêu của hai anh em Hoài với loài chim này; dù yêu thích, họ không nuôi nhốt mà chỉ ngắm và thả tự do.

Câu 2: Liệt kê các chi tiết miêu tả hành động, tình cảm, suy nghĩ của nhân vật Hoài trong các thời điểm:

- Khi hai vợ chồng bồng chanh đỏ mới đến ở đầm nước

- Khi đi bắt chim bồng chanh đỏ với anh Hiền trong đêm

- Khi ra đầm nước một mình sau sự kiện anh Hiền trả chim bồng chanh về tổ cũ

Từ những chi tiết đố, em có nhận xét gì về sự chuyển hóa trong tình cảm và nhận thức của nhân vật Hoài?

Đáp án chuẩn:

- Khi hai vợ chồng bồng chanh đỏ mới đến đầm nước: Họ ra bờ đầm hàng ngày để nhìn thấy chim bồng chanh, cảm thấy yên tâm hơn.

- Khi bắt chim bồng chanh đỏ với anh Hiền vào đêm:

+ Để an ủi chim, tôi nhẹ nhàng vuốt đôi cánh mượt mà của nó.

+ Tôi đã mơ ước có đôi chim bồng chanh lâu lắm rồi, đến cả trong giấc ngủ cũng mơ thấy chúng.

- Khi ra đầm nước một mình sau khi anh Hiền thả chim về tổ cũ:

+ Ngày hôm sau, tôi ra đồng ngay sau khi trở về từ trường, muốn gặp lại chú bồng chanh đã bắt đêm qua.

+ Tôi tìm quanh đầm nhưng không thấy con chim đỏ.

+ Tôi cảm thấy thương cho đôi vợ chồng bồng chanh, giờ phải tìm một cánh đồng mới, xây tổ để tránh mưa nắng, và con chim chồng lại phải đi kiếm thức ăn cho gia đình.

Câu 3: Phân tích một số điểm giống và khác nhau (suy nghĩ, tình cảm, hành động) của Hiền và Hoài. Qua việc miêu tả hai nhân vật này, nhà văn thể hiện cách nhìn cuộc sống, con người như thế nào?

Đáp án chuẩn:

- Trong suy nghĩ:

+ Giống: Cả hai anh em đều muốn nuôi cặp chim bồng chanh đỏ.

+ Khác: Hiền lo lắng về con chim con, không muốn phá vỡ gia đình của chúng; Hoài chỉ tập trung vào việc nuôi cặp chim, không nghĩ đến gia đình của chúng.

- Trong hành động:

+ Giống: Cả hai đều muốn ghé thăm tổ chim mỗi lần về từ trường hay chơi.

+ Khác: Hiền muốn thả chim về để chúng có thể nuôi con, còn Hoài muốn giữ chim để nuôi.

- Trong tình cảm:

+ Giống: Cả hai đều rất yêu thích và trìu mến khi vuốt ve chim.

+ Khác: Hiền quan tâm đến sự gắn bó gia đình của chim, còn Hoài quá say mê, không nghĩ đến điều đó.

=> Cách nhìn nhận cuộc sống và con người rất phong phú và đa dạng, thể hiện qua tình yêu gia đình và mong muốn giữ gìn sự trọn vẹn của một gia đình, sẵn sàng từ bỏ những thứ hào nhoáng nếu không thuộc về mình.

Câu 4: Lựa chọn và phân tích ý nghĩa của một số biểu tượng của trong truyện

Đáp án chuẩn:

Vẻ đẹp của chim bồng chanh đỏ giống như một bức tranh tuyệt đẹp ở giữa vùng sông nước. Một chấm đỏ xanh và sự óng ả giống như hình ảnh của các cặp vợ chồng luôn tỏa ra vẻ đẹp của sự hạnh phúc, cùng nhau đi kiếm mồi chăm sóc con cái.

Câu 5: Chủ đề của truyện này là gì? Nêu một vài căn cứ giúp em xác định chủ đề.

Đáp án chuẩn:

- Chủ đề: viết về tuổi thơ và thiên nhiên

- Căn cứ qua hai câu chuyện của anh em trao đổi về câu chuyện cùng nhau tìm hiểu và bắt chim hồi còn bé của mình.

Câu 6: Lời nhắn nhủ của chú bé Hoài dành cho vợ chồng bồng chanh đỏ ở cuối truyện gợi cho em suy nghĩ gì về cách ứng xử của con người với loài động vật? Viết khoảng năm câu để trả lời câu hỏi

Đáp án chuẩn:

Hai anh em Hiền và Hoàn rất yêu thích chim, đặc biệt Hiền có kiến thức sâu rộng về nhiều loài chim. Một ngày, họ thấy đôi bồng chanh đỏ hiếm và đẹp làm tổ ở đầm sen và rất muốn nuôi chúng. Sau khi ăn cơm, Hiền rủ Hoàn ra đầm sen để bắt đôi bồng chanh đỏ. Mặc dù Hiền bắt được một con, nhưng cuối cùng anh đã thả nó trở lại tổ vì nghĩ đến đàn con của đôi chim. Mặc dù vẫn nhớ và yêu thích đôi chim này khi lớn lên, Hiền và Hoàn đã học được rằng yêu một điều gì đó không phải là chiếm hữu, mà là làm cho nó hạnh phúc. Trước khi đi lính, Hiền đã thả hết những chú chim mình nuôi về với tự nhiên.