VĂN BẢN. ĐẢO SƠN CA

SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

Câu 1: Chia sẻ cảm xúc của em sau khi đọc bài thơ này

Đáp án chuẩn:

- Mái chùa cong veo gợi nhớ những câu chuyện cổ tích.

- Tiếng tụng kinh trong các ngôi chùa cổ kính tạo cảm giác bình yên.

- Tiếng chim líu lo suốt bốn mùa giữ cho không khí nơi đây luôn sống động.

- Hình ảnh chim và người kết hợp tạo nên vẻ đẹp tuyệt vời.

Câu 2: Chỉ ra những hình ảnh, từ ngữ đặc sắc trong hai câu thơ: Chim líu lo rót mật trước hiện nhà và Mái chùa cong veo chiều cổ tích. Những hình ảnh, từ ngũ này gợi ra ý nghĩa gì?

Đáp án chuẩn:

- Hình ảnh, từ ngữ đặc sắc: mái chùa cong veo, chiều cổ tích, líu lo, rót, mật ngọt 

- Ý nghĩa: gợi tả một không gian bình yên, đẹp như trong truyện cổ tích.

Câu 3: Liệt kê hình ảnh gợi tả đảo Sơn Ca theo hai nhóm: Nhóm hình ảnh miêu tả vẻ đẹp thiên nhiên (cảnh vật, màu sắc, âm thanh, mùi vị,...).

Nhóm hình ảnh miêu tả cuộc sống sinh hoạt của con người trên đảo. Tác giả thể hiện tình cảm, cảm xúc gì qua những hình ảnh trên?

Đáp án chuẩn:

- Hình ảnh thiên nhiên: quả bàng vuông, hoa giấy, chim hót, mái chùa, chim làm tổ.

- Hình ảnh sinh hoạt con người: tiếng cầu kinh, anh lính đứng canh gác.

- Tác giả bày tỏ tình cảm yêu mến thiên nhiên bằng ngôn từ bình dị nhưng vẫn diễn tả vẻ đẹp tuyệt sắc.

Câu 4: Nêu chủ đề của bài thơ.

Đáp án chuẩn:

Vẻ đẹp của thiên nhiên cũng như con người nơi đây

PHẦN THAM KHẢO MỞ RỘNG TÁC PHẨM 

Câu 1: Em hãy nêu giá trị nội dung, nghệ thuật của bài Đảo sơn ca

Đáp án chuẩn:

- Nội dung: Bức tranh thiên nhiên và con người giao hòa. Ca ngợi vẻ đẹp thanh tĩnh, nên thơ của Côn sơn, qua đó bộc lộ cốt cách thanh cao, tâm hồn thi sĩ của Nguyễn Trãi.

- Nghệ thuật:

+ Đan xen các câu thơ tả cảnh và tả người

+ Lời thơ trong sáng, giọng điệu nhẹ nhàng, êm ái

+ Sử dụng các biện pháp nghệ thuật: So sánh, điệp ngữ

+ Bản dịch thơ sử dụng thể thơ lục bát, tạo ra vần điệu nhịp nhàng, sinh động

Câu 2: Em hãy nêu nội dung chính của bài Đảo sơn ca

Đáp án chuẩn:

Miêu tả vẻ đẹp hoang sơ, thanh bình của đảo Sơn Ca, nơi những người lính cứu hộ bảo vệ lãnh thổ góp phần làm phong phú thêm cảnh sắc. Hình ảnh thiên nhiên và con người hòa quyện, tạo nên bức tranh đặc biệt của hòn đảo.

Câu 3: Nêu tác giả, tác phẩm, bố cục của bài Đảo sơn ca

Đáp án chuẩn:

1. Tác giả 

- Lê Cảnh Nhạc là người đa tài, đã xuất bản bốn tập thơ, năm tập truyện ký; tác giả ca từ của hơn 100 ca khúc, hợp xướng;...

- Hiện nay ông là Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Hà Nội; hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.

2. Tác phẩm 

a. Thể loại: thơ bảy chữ 

b. Phương thức biểu đạt: biểu cảm 

3. Bố cục tác phẩm: 3 khổ 

- Khổ thơ đầu tiên là cảnh sắc của thiên nhiên, cây cối nơi đây.

- Khổ thơ thứ hai là vẻ đẹp của cảnh vật nơi đây

- Khổ thơ cuối cùng là hình ảnh anh lính trẻ đứng canh chim làm tổ, liên tưởng đến việc anh lính trẻ đứng canh giữ hải đảo

 Câu 4: Phân tích bài thơ Đảo sơn ca 

Đáp án chuẩn:

Mở đầu bài thơ tác giả Lê Cảnh Nhạc đã cho chúng ta chiêm ngưỡng vẻ đẹp thiên nhiên với màu xanh non của cây bàng cùng với mùi nắng tươi mới ở đảo Sơn Ca.

Quả bàng vuông xanh non màu lá

Mơn mởn thơm mùi nắng Sơn Ca

Hoa giấy đỏ dưới trời nắng cháy

Chim líu lo rót mật trước hiên nhà

Thiên nhiên đảo Sơn Ca được bao phủ bởi màu xanh non của cây bàng và điểm xuyết màu đỏ của hoa giấy dưới ánh nắng. Sự kết hợp này tạo nên cảnh quan không đơn điệu. Tác giả không chỉ mô tả cảnh đẹp bằng thị giác mà còn qua khứu giác và thính giác. Mùi nắng hòa quyện với vị mặn của biển tạo cảm giác khó quên, trong khi tiếng chim hót líu lo mang lại sự thanh bình mà không tĩnh lặng.

Đến với khổ thơ thứ hai chúng ta sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp cổ kính ở nơi đây.

Mái chùa cong veo chiều cổ tích

Tiếng cầu kinh bịn rịn níu hồn tôi

Khát từng giọt mưa mùa khô trên đảo

Cây vẫn mướt xanh vẫy gọi chim trời

Hình ảnh mái chùa cong vút tạo nên khung cảnh cổ kính như trong các câu chuyện cổ tích. Tiếng tụng kinh trong chùa mang lại sự bình yên, thanh tịnh cho tâm hồn. Dù mùa khô thiếu mưa, cây cối vẫn xanh tươi, chào đón chim trời. Cảnh vật nơi đây luôn đẹp nao lòng, khó có thể diễn tả hết.

Kết thúc bài thơ là hình ảnh của người lính và những cánh chim trời như một lời tuyên bố của tác giả rằng con người và thiên nhiên nơi đây luôn hòa hợp với nhau tạo nên một bức tranh vô cùng sinh động.

Anh lính trẻ đứng canh chim làm tổ

Tiếng chim rơi nòng súng ngỡ sáo diều

Đảo Sơn Ca vẫn bốn mùa lảnh lót

Chim và người xây cột mốc tiền tiêu.

Khổ thơ cuối cùng là hình ảnh anh lính trẻ đứng canh chim làm tổ. Hình ảnh ấy khiến chúng ta liên tưởng đến việc anh lính trẻ đứng canh giữ hải đảo, bảo vệ đất nước ta khỏi ánh mắt của kẻ thù. Những tiếng chim vẫn lảnh lót kêu suốt bốn mùa ở đảo làm cho không khí nơi đây luôn rộn ràng mà không bị trầm tĩnh. Tác giả liên tưởng tiếng chim rơi trước nòng súng như những tiếng sáo diều vi vu mà yên bình. Cả hình ảnh chim và người đều mang đến một hình ảnh vô cùng đẹp đẽ, đó là hình ảnh chim và người xây dựng cột mốc tiền tiêu. Hai hình ấy hòa hợp với nhau tạo nên một bức tranh đẹp đến rung động lòng người. 

Qua bài thơ Đảo Sơn Ca, tác giả Lê Cảnh Nhạc đã mang đến cho chúng ta một bức tranh về thiên nhiên nơi hải đảo hùng vĩ nhưng không kém phần bình yên. Từ những lời thơ mộc mạc mà giản dị đã cho chúng ta được dạo quanh đảo Sơn Ca để chiêm ngưỡng vẻ đẹp ngút ngàn ấy. Chúng ta không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn được chiêm ngưỡng cả những vẻ đẹp của những người lính ngày ngày canh giữ hải đảo cho chúng ta. Nếu có cơ hội thì chúng ta hãy đến nơi đây để được tận hưởng hết những vẻ đẹp ở nơi đây.