THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

Câu 1: Xác định biện pháp tu từ đảo ngữ được sử dụng trong các trường hợp sau và nêu tác dụng của biện pháp này:

a. Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước

                     (Hồ Chí Minh, Lòng yêu nước của nhân dân ta)

b. Đã tan tác những bóng thù hắc ám

Đã sáng lại trời thu tháng 

                  (Tố Hữu, Ta đi tới)

Đáp án chuẩn:

a. Đảo ngữ "nồng nàn" trước "yêu nước" nhấn mạnh tinh thần đoàn kết và yêu nước của dân tộc Việt Nam.

b. Đảo ngữ "tan tác", "sáng" thể hiện niềm tự hào về những chiến thắng và thành quả xây dựng đất nước sau kháng chiến chống Pháp.

Câu 2: Đọc lại bài thơ Nam quốc sơn hà và thực hiện các yêu cầu sau

a. Xác định câu hỏi tu từ có trong bài thơ này?

b. Nhận xét hiệu quả của câu hỏi tu từ ấy trong việc thể hiện nội dung của bài thơ.

Đáp án chuẩn:

a. Cớ sao kẻ thù lại dám đến xâm phạm /giặc giữ cớ sao phạm đến đây

b. Khẳng định việc xâm phạm độc lập chủ quyền của nước Nam là việc làm trái với ý trời và lòng dân. 

Câu 3: Câu hỏi dưới đây có phải là câu hỏi tu từ không? Dựa vào đâu em khẳng định như vậy?

Có ai, một buổi sáng mùa thu, ngồi nhìn ra đường phố, thấy những cô gái làng Vòng gánh cốm đi bán mà không nghe thấy lòng rộn rã yêu đương?

                                                             (Vũ Bằng, Cốm Vòng)

Đáp án chuẩn:

Có vì câu hỏi từ từ thường không cần đáp án trả lời mà nội dung câu trả lời đã có sẵn trong câu hỏi từ đó xác định đó 

Câu 4: Viết đoạn văn (khoảng bốn đến năm câu) nêu cảm nhận của em về bài thơ Qua Đèo Ngang, trong đó có ít nhất một câu hỏi tu từ. Sau đó, cho biết câu hỏi ấy có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung của đoạn văn.

Đáp án chuẩn:

Hai câu thơ cuối trong bài “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan gợi nỗi buồn vô hạn. Trên hành trình từ Thăng Long vào xứ Huế, nữ sĩ dừng lại ở đèo Ngang, đối diện với cái bao la của “trời, non, nước.” Trời xa, non cao, nước sâu, khiến nữ sĩ cảm thấy đơn độc giữa cảnh vật rộng lớn. Dù bao quát cảnh vật xung quanh, bà chỉ nhận lại sự vắng lặng, bát ngát của vũ trụ, và chỉ còn lại “Một mảnh tình riêng, ta với ta.” Cụm từ này thể hiện nỗi buồn người xa xứ và sự cô đơn, không ai chia sẻ, không ai thấu hiểu.