VĂN BẢN: LỜI CỦA CÂY

Câu 1: Em đã bao giờ quan sát quá trình lớn lên của một cái cây, một bông hoa hay một con vật chưa? Điều đó gợi cho em suy nghĩ hoặc cảm xúc gì?

Đáp án chuẩn:

Em đã quan sát quá trình lớn lên của chú chó con từ lúc sinh ra đến khi trưởng thành và em cảm thấy thật là kì diệu bởi sự phát triển thay đổi rõ rệt của chú chó.

Câu 1: Em hình dung thế nào về hiện tượng nảy mầm qua hình ảnh "nhú lên giọt sữa"?

Đáp án chuẩn:

Em hình dung ra chiếc mầm cây nhỏ bé, non nớt nhưng cũng đầy sự dễ thương.

Câu 2: Chú ý những động từ miêu tả quá trình lớn lên của hạt mầm ở các khổ thơ 2, 3, 4.

Đáp án chuẩn:

- Khổ 2: nhú, thì thầm, ghé tai.

- Khổ 3: nằm, nghe.

- Khổ 4: kiêng, nghe, đón.

Câu 1: Năm khổ thơ đầu là lời của ai? Khổ thơ cuối là lời của ai? Dựa vào đâu để khẳng định như vậy?

Đáp án chuẩn:

- Năm khổ thơ đầu là lời của tác giả còn khổ cuối là lời của cây.

- Dựa vào những câu miêu tả, nói thay tâm tình của mầm cây nên ta xác định năm khổ thơ đầu là lời của tác giả. Đối với khổ thơ cuối, tác khẳng định được đó là lời của cây bởi tác giả nhường lời cho cây xanh cất tiếng nói “khi cây đã thành”, nhân vật được nhân hóa, chính thức xưng “tôi”.

Câu 2: Tìm một số hình ảnh, từ ngữ đặc sắc mà tác giả đã sử dụng trong bài thơ để miêu tả quá trình từ hạt thành cây và thể hiện quá trình đó bằng sơ đồ.

Đáp án chuẩn:

- Khi còn là hạt: " nằm lặng thinh".

- Khi đã lên mầm: "nhú lên giọt sữa", "thì thầm", "kiêng gió bắc", "kiêng mưa giông", "đón tia nắng hồng".

- Khi đã thành cây: "nghe màu xanh", "bắt đầu bập bẹ", "góp xanh đất trời".

Câu 3: Theo em, những dòng thơ như "Ghé tai nghe rõ", "Nghe mầm mở mắt" thể hiện mối quan hệ như thế nào giữa hạt mầm và nhân vật đang "ghé tai nghe rõ"?

Đáp án chuẩn:

Thể hiện mối quan hệ gần gũi, giao cảm giữa thiên nhiên và nhà thơ, sự nâng niu sự sống. Cho thấy tình cảm, cảm xúc của tác giả dành cho mầm cây, đó là tình yêu thương, trìu mến, đầy sự nâng niu.

Câu 4: Tìm những hình ảnh, từ ngữ thể hiện tình cảm, cảm xúc mà tác giả dành cho những mầm cây. Hãy cho biết đó là tình cảm gì.

Đáp án chuẩn:

- Hạt nằm lặng thinh, Ghé tai nghe rõ, Nghe bàn tay vỗ, Nghe tiếng ru hời, Nghe mầm mở mắt.

=> tình cảm nâng niu, yêu thương, trân trọng của tác giả đối với mầm cây.

Câu 5: Xác định các biện pháp tu từ chủ yếu được sử dụng trong văn bản. Nêu tác dụng của chúng.

Đáp án chuẩn:

- Các biện pháp tu từ: nhân hóa, ẩn dụ và hoán dụ. 

=> làm những câu thở trở nên đa nghĩa, đa thanh, giàu sức gợi hình gợi cảm và đầy sinh động.

Câu 6: Nhận xét về cách gieo vần, ngắt nhịp trong bài thơ trên và cho biết vần và nhịp đã có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện "lời của cây"?

Đáp án chuẩn:

- Nhịp thơ 2/2 dễ thuộc và đều đặn như nhịp đưa nôi, diễn tả êm đềm của đời sống cây xanh và cảm xúc yêu thương của tác giả.

- Nhịp thơ 1/3 (Rằng các bạn ơi) nhấn mạnh sự khác biệt và khao khát của cây được hiểu và giao cảm.

- Sử dụng cách gieo vần, ngắt nhịp giúp bài thơ trở nên sinh động, vui tươi phù hợp với nội dung.

Câu 7: Xác định chủ đề và thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc.

Đáp án chuẩn:

Chủ đề: Bài thơ thể hiện tình yêu thương, trân trọng những mầm xanh thiên nhiên.

Thông điệp: Tác giả lời khuyên mọi người hãy quan tâm đến yêu thương loài vật và góp phần nâng đỡ sự sống từ những mầm non. Mọi vật, dù nhỏ bé, đều quan trọng trong sự sống giống như hạt mầm tạo nên màu xanh cho đất trời. Tác giả cũng muốn truyền đi thông điệp rằng các bạn nhỏ cũng như những mầm cây, từ khi còn bé, đều đóng góp vào cuộc sống và xây dựng một thế giới tươi đẹp.

Câu 8: Hãy tưởng tượng mình là một cái cây, một bông hoa hoặc một con vật cưng trong nhà và viết khoảng năm câu thể hiện cảm xúc khi hóa thân vào chúng.

Đáp án chuẩn:

Tôi là chú mèo Mi Mi, được cậu chủ nhặt từ ngoài đường về. Mặc dù vậy, tôi luôn được cậu yêu chiều như con cưng trong nhà. Mỗi ngày trôi qua với tôi đều là một ngày tràn ngập vui vẻ. Cậu chủ luôn âu yếm, vuốt ve tôi, và thường ôm tôi mỗi tối đi ngủ. Tôi cảm thấy mình thật may mắn và hạnh phúc bởi những điều cậu chủ dành cho tôi.