VĂN BẢN: LỜI CỦA CÂY

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CHUẨN BỊ ĐỌC

CH: Em đã bao giờ quan sát quá trình lớn lên của một cái cây, một bông hoa hay một con vật chưa? Điều đó gợi cho em suy nghĩ hoặc cảm xúc gì?

TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

CH 1: Em hình dung thế nào về hiện tượng nảy mầm qua hình ảnh "nhú lên giọt sữa"?

CH 2: Chú ý những động từ miêu tả quá trình lớn lên của hạt mầm ở các khổ thơ 2, 3, 4.

SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

CH 1: Năm khổ thơ đầu là lời của ai? Khổ thơ cuối là lời của ai? Dựa vào đâu để khẳng định như vậy?

CH 2: Tìm một số hình ảnh, từ ngữ đặc sắc mà tác giả đã sử dụng trong bài thơ để miêu tả quá trình từ hạt thành cây và thể hiện quá trình đó bằng sơ đồ.

CH 3: Theo em, những dòng thơ như "Ghé tai nghe rõ", "Nghe mầm mở mắt" thể hiện mối quan hệ như thế nào giữa hạt mầm và nhân vật đang "ghé tai nghe rõ"?

CH 4: Tìm những hình ảnh, từ ngữ thể hiện tình cảm, cảm xúc mà tác giả dành cho những mầm cây. Hãy cho biết đó là tình cảm gì.

CH 5: Xác định các biện pháp tu từ chủ yếu được sử dụng trong văn bản. Nêu tác dụng của chúng.

CH 6: Nhận xét về cách gieo vần, ngắt nhịp trong bài thơ trên và cho biết vần và nhịp đã có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện "lời của cây"?

CH 7: Xác định chủ đề và thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc.

CH 8: Hãy tưởng tượng mình là một cái cây, một bông hoa hoặc một con vật cưng trong nhà và viết khoảng năm câu thể hiện cảm xúc khi hóa thân vào chúng.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

CHUẨN BỊ ĐỌC

CH: Em đã từng quan sát quá trình lớn lên của cây hoa hồng được bố em trồng trong vườn nhà em. Chứng kiến quá trình lớn lên của cây hoa hồng, em có suy nghĩ về sự sinh trưởng và sức sống bền bỉ, mãnh liệt của từng loài sinh vật. 

TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

CH 1: Chiếc mầm cây nhỏ bé, non nớt nhưng cũng đầy sự dễ thương.

CH 2

Những động từ miêu tả quá trình lớn lên của hạt mầm:

+ Khổ 2: nhú, thì thầm, ghé tai.

+ Khổ 3: nằm, nghe.

+ Khổ 4: kiêng, nghe, đón.

SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

CH 1: 

- Năm khổ thơ đầu là lời của tác giả.

- Khổ thơ cuối là lời của cây.

- Dựa vào những câu thơ được tác giả miêu tả, nói thay tâm tình của mầm cây nên ta xác định năm khổ thơ đầu là lời của tác giả. Đối với khổ thơ cuối, tác giả hóa thân thành cây, xưng “tôi”.

CH 2: 

CH 3: Những dòng thơ trên đã thể hiện mối quan hệ gần gũi, giao cảm giữa thiên nhiên và nhà thơ. 

CH 4: 

- Hạt nằm lặng thinh, Ghé tai nghe rõ, Nghe bàn tay vỗ, Nghe tiếng ru hời, Nghe mầm mở mắt.

- Đó là tình cảm nâng niu, yêu thương, trân trọng của tác giả đối với mầm cây, mong mầm cây luôn sống khỏe mạnh, góp ích cho cuộc đời.

CH 5: 

Các biện pháp tu từ chủ yếu được sử dụng trong văn bản là: nhân hóa, điệp ngữ.

Tác dụng: làm cho sự vật trở nên sinh động, có linh hồn, có sức sống mạnh mẽ, biểu hiện được suy nghĩ, tình cảm giống như con người cũng như tạo tính nhạc.

CH 6: 

- Nhịp thơ 2/2 dễ thuộc, dễ nhớ, đều đặn, vừa diễn tả nhịp điệu êm đềm, vừa thể hiện cảm xúc yêu thương trìu mến của tác giả.

- Nhịp thơ 1/3 (Rằng các bạn ơi) nói lên sự khác biệt, có tác dụng nhấn mạnh ý muốn.

- Việc sử dụng cách gieo vần, ngắt nhịp vậy đã kiến bài thơ trở nên sinh động với tiết tấu vui tươi, đầy phù hợp với nội dung của bài thơ.

CH 7: Chủ đề: Bài thơ thể hiện tình yêu thương, trân trọng những mầm xanh thiên nhiên.

Thông điệp: Yêu thương thiên nhiên, yêu thương sự sống.

CH 8:Là một cây kim tiền, tôi đứng lặng lẽ trong góc nhà, tô điểm thêm sắc xanh cho không gian sống. Mỗi chiếc lá của tôi như một thỏi vàng rực rỡ, mang đến may mắn và tài lộc cho gia chủ. Dù không có tiếng nói, tôi vẫn cảm nhận được sự yêu thương của những người trong nhà. Họ thường xuyên tưới nước, bón phân và lau chùi lá cho tôi để tôi luôn xanh tốt. Tôi hạnh phúc khi được góp phần nhỏ bé vào cuộc sống của gia đình, mang đến cho họ không gian xanh mát và những điều tốt đẹp.