VĂN BẢN: CỐM VÒNG

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CHUẨN BỊ ĐỌC

CH 1: Em đã từng ăn cốm chưa? Hãy chia sẻ cảm nhận của em về mùi vị của cốm.

CH 2: Dựa vào nhan đề, em hãy dự đoán nội dung của văn bản.

TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

CH 1: Chú ý những từ tác giả dùng để miêu tả màu sắc, mùi vị của cốm và hồng.

CH 2: Em hình dung thế nào về hình ảnh cô gái làng Vòng gánh cốm đi bán được tác giả miêu tả trong đoạn này?

CH 3: Để làm ra sản phẩm cốm, cần bao nhiêu công đoạn?

SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

CH 1: Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả trong các đoạn văn sau:

Vì thế, ăn miếng cốm cho ra miếng cốm, người ta cũng cần phải tỏ ra một chút gì thanh lịch, cao quý; phải biết tiếc từng hạt rơi, hạt vãi, và nhất là phải ăn từng chút một, lấy ngón tay nhón lấy từng chút một, chứ không được phũ phàng.

Ta vừa nhai nhỏ nhẹ, vừa ngẫm nghĩ đến tinh chất thơm của cốm thoang thoảng mùi lúa đòng đòng, tinh chất ngọt của cốm phiêu phiêu như khí trời trong sạch và ta sẽ thấy rằng ăn một miếng cốm vào miệng là ta nuốt cả hương thơm của những cánh đồng quê của ông cha ta vào lòng. Dịu dàng biết chừng nào! Mà cảm khái nhường bao!

Đó là tình cảm, cảm xúc như thế nào?

CH 2: Tìm một số chi tiết thể hiện sự hòa quyện giữa cảm xúc, suy nghĩ của tác giả với vẻ đẹp của thiên nhiên, tạo vật trong văn bản và nêu tác dụng của chúng.

CH 3: Đọc văn bản, em cảm nhận được điều gì về tâm hồn của nhà văn Vũ Bằng?

CH 4: Xác định chủ đề của văn bản. Dựa vào đâu em xác định như vậy?

CH 5: Em hãy chỉ ra một số đặc điểm của tùy bút được thể hiện qua văn bản.

CH 6: "Ờ mà thật vậy, sao cứ phải là lá sen mới gói được cốm? Mà sao cứ phải là rơm tươi của cây lúa mới đem buộc được gói cốm". Hãy viết từ 3 đến 5 câu trình bày cách lí giải của em về CH trên. 

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

CHUẨN BỊ ĐỌC

CH 1: Em đã từng được ăn cốm.Khi ăn, em thấy vị hạt cốm dẻo, có vị ngọt dịu, thơm và rất ngon.

CH 2: Dựa vào nhan đề, em đoán nội dung của văn bản nói về cốm ở làng Vòng.

TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

CH 1:  Màu sắc tương phản, tôn lẫn nhau, giản dị, thanh khiết, chói lọi, vương giả.

CH 2: Em hình dung về hình ảnh cô gái làng Vòng gánh cốm đi bán được tác giả miêu tả là những cô gái mộc mạc, ưa nhìn, “đầu trùm nón lá”

CH 3:  Để làm ra sản phẩm cốm, cần 5 công đoạn

SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

CH 1: 

Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả trong các đoạn văn:

• người ta cần phải tỏ ra một chút gì thanh cao, cao quý.

• phải biết tiếc từng hạt rơi, hạt vãi...lấy từng chút một, chứ không được phũ phàng.

• ta vừa nhai nhỏ nhẹ, vừa ngẫm nghĩ đến tinh chất thơm của cốm.

• dịu dàng biết chừng nào! Mà cảm khái nhường bao!

=> Tác giả nhắc khẽ mọi người nên có cử chỉ nhã nhặn, từ tốn khi ăn cốm. Cho thấy, tác giả đã dành cả tấm lòng trân trọng và biết ơn sâu sắc.

CH 2: 

Một số chi tiết thể hiện sự hòa quyện giữa cảm xúc, suy nghĩ của tác giả với vẻ đẹp của thiên nhiên, tạo vật trong văn bản:

- Cốm nguyên là cái hạt non của "thóc nếp hoa vàng"..xen với mùi cỏ, mùi đất của quê hương làm cho ta nhẹ nhõm và đôi khi phơi phới.

- ...ta sẽ thấy rằng ăn một miếng cốm vào miệng là ta nuốt cả hương thơm của những cánh đồng quê của ông cha ta vào lòng. Dịu dàng biết chừng nào! Mà cảm khái nhường bao!

=> Tác dụng: Những chi tiết như vậy sẽ giúp người đọc có cái nhìn mới mẻ về cốm, không chỉ là thứ quà ngon mà nó còn thể hiện sự tự hào về hương vị của quê hương ta. Cảm xúc, suy nghĩ của tác giả bộc lộ trực tiếp, sinh động, như hòa quyện với hương vị thơm mát thanh khiết của tự nhiên, khiến người đọc khó quên.

CH 3: Em cảm nhận được tâm hồn của nhà thơ Vũ Bằng là một tâm hồn tinh tế, bay bổng, thiết tha, ông có một tình yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước sâu sắc, sự trân trọng và nâng niu món ăn dân dã, bình dị của người dân Việt Nam.

CH 4: 

- Chủ đề của văn bản nói về Cốm làng Vòng - Một thức quà của lúa non, đặc biệt nhất trong lòng Hà Nội.

- Em dựa vào nhan đề của văn bản để xác định được như vậy. Ngoài ra còn căn cứ vào nội dung của văn bản.

CH 5: 

Một số đặc điểm của tùy bút được thể hiện qua văn bản:

- Tác giả đề cập đến những sự việc, con người, thông tin cụ thể có thực về làng Vòng.

- Tác giả đặc biệt chú trọng đến việc bộc lộ cảm xúc, suy tư của mình về cốm. 

- Lời văn, giọng điệu uyển chuyển, linh hoạt và đầy sáng tạo.

CH 6: Có lẽ, bởi cốm chỉ ngon khi phảng phất mùi thơm của lá sen, chỉ đẹp khi được buộc lại bởi sợi rơm tươi đã bế bồng mình lúc còn trên cánh đồng. Hoặc cũng có thể do đã quá quen thuộc, được truyền lại bao đời nay.